1. Tại sao các món ăn ngày Tết của người Huế được yêu thích?
Dù mỗi vùng miền, mỗi xứ sở đều có những món ngon đặc trưng của mình để dùng trong dịp Tết Cổ truyền, song những món ăn của người Huế thường được chú ý nhiều, yêu thích nhiều.
Sự yêu thích các món ăn ngày Tết của người Huế có lẽ bắt nguồn từ nền tảng tinh hoa ẩm thực cung đình. Tuy nhiên, với nhiều người, không chỉ dừng ở đó, ngay cả những món ăn bình dân ở xứ sở Thần Kinh cũng hấp dẫn họ vô cùng mạnh mẽ. Bởi người Huế chế biến món ăn vô cùng khéo léo, vô cùng sáng tạo nhưng luôn giữ được sự hài hòa trong hương vị, tạo sự cân bằng và đều dễ làm hài lòng những người thưởng thức.
Vậy, vào dịp Tết người Huế thường chuẩn bị gì và thường dùng những món ăn nào để làm đầy mâm cỗ đầu xuân? Mời bạn cùng tiếp tục theo dõi 8 món ngon điển hình rất được yêu thích như dưới đây, để Tết này, bạn có thể thử mang một vài món ngon đậm hương vị của ẩm thực Huế vào thực đơn, mâm cỗ đầu năm của nhà mình để đổi vị xem sao. Hẳn, mọi người sẽ rất thích thú.
2. 8 món ăn ngày Tết của người Huế rất được yêu thích
2.1. Bánh tét
Bánh tét là một món ăn ngon không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của mỗi gia đình Việt Nam. Nhắc đến Tết là nhắc đến bánh tét, bánh có hình trụ dài phần nhân bên trong được bao bọc bởi một những hạt nếp dẻo, thơm lừng. Bánh tét không chỉ mang hương vị thơm ngon mà còn mang một ý nghĩa lịch sử, tượng trưng cho hình ảnh người mẹ bao bọc, che chở lấy các con. Sự hiên diện của bánh tét vào dịp Tết cũng là một lời nhắc nhở công ơn sinh thành đến tổ tiên ngày đầu năm mới.
Bánh tét là thành phần không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người Huế cũng như nhiều vùng miền khác nhất là miền Nam. Tuy nhiên, ngoài bánh tét người Huế còn thích ăn một số bánh khác dịp này như bánh su sê (phu thê), bánh măng, bánh sen chấy, bánh dừa mận…Tùy theo mỗi gia đình và sở thích, người Huế ngoài việc chuẩn bị bánh tét cho ngày Tết, còn chuẩn bị thêm một số loại bánh đặc trưng khác rất Huế mà ở vùng khác không có.
2.2. Dưa món
Trong các món ăn ngày Tết của người miền Trung nói chung, người Huế nói riêng, dưa món cũng là món ăn không thể thiếu được trong mọi mâm cỗ Tết. Là món ngon truyền thống, dưa món được dùng để ăn cùng với bánh tét hoặc cơm đều giúp cân bằng vị giác và giải ngán các món nhiều dầu mỡ.
Dưa món người Huế làm gồm dứa (thơm), cà rốt, củ kiệu, củ cải,…. Các loại được thái miếng đem phơi nắng cho héo rồi đem giầm với ớt chín, nước mắm và đường. Vị mặn mặn, ngọt ngot của nước mắm sẽ làm cho món dưa giòn giòn đậm đà, khi kết hợp với các món ăn cùng không chỉ giảm ngán mà còn kích thích vị giác nữa. Với món ăn này, các gia đình thường sẽ phải làm trước Tết độ vài tuần lễ cho dưa ngấm.
2.3. Nem lụi
Món nem lụi là một món ăn truyền thống của người dân xứ Huế - hẳn tất cả chúng ta đều biết. Chính vì là món ăn đặc trưng của vùng đất cố đô nên nó cũng là món ăn không thể thiếu trong những ngày tết đến xuân về. Nguyên liệu chính để làm nên món nem lụi đó thịt heo được xay nhuyễn, bì thái mỏng như miến, mỡ heo thái hạt lựu, đem tất cả các nguyên liệu này ướp cùng muối, tiêu đường, thính và trộn đều lên. Sau đó đem thịt vo dài xiên vào thanh tre rồi đem nướng lên than hồng cho đến khi chín.
Khi ăn nem lụi , người ta thường dùng bánh tráng đa nem cuốn với chuối xanh, rau sống, khế chua, xoài xanh…Sau đó cuốn tròn chấm với nước dùng rồi thưởng thức. Nước dùng được pha chế bao gồm tương ngọt, nước mắm, hành phi, gan heo giã, nấu lẫn với hành, tỏi. Trước khi ăn còn rắc thêm lạc rang vàng giã nhỏ.
Độ giòn dai, thơm ngon của nem, chút cay cay của ớt, thêm vị ngọt, béo, bùi bùi của nước chấm sền sệt, vị tươi mát của rau,… mọi thứ như hòa quyện lại với nhau tạo nên một hương vị hài hòa, tuyệt hảo của món nem lụi xứ Huế.
2.4. Tré Huế
Nói đến ẩm thực Huế, chắc chắn phải kề về món tré độc đáo. Mỗi khi dịp Tết về, cùng nhau thưởng thức chả tré và bàn luận về chất lượng tré của nhau cũng là thú vui của những bà nội trợ, lẫn thực khách,...Tất cả góp phần làm nên một nét độc đáo và sự thi vị của tré Huế.
Tré Huế chủ yếu dùng nguyên liệu là da và thịt đầu, tất cả nguyên liệu này đều được luộc chín. Sau đó thái lát mỏng một cách đều đặn, công đoạn thái da thành từng lát mỏng là công phu và vất vả nhất, tiếp đó khâu thái riềng thành sợi nhỏ và mỏng, thái riềng cũng cần độ tỉ mỹ, tính kiên trì cao.
Thành phần gia vị làm tré Huế cũng rất đa dạng và đặc biệt như nước mắm kho, ớt trái, ớt bột, tỏi, mè rang, củ riềng thái sợi và không thể thiếu thính gạo hoặc thính nếp rang. Chính vì vậy, tré Huế có một hương vị đặc trưng mà không nhầm lẫn với bất cứ món ăn nào khác. Vào ngày Tết , món tré Huế còn "chạy" hơn bình thường vì thưởng thức món ăn này giúp xua tan cảm giác ngán ăn rất hiệu quả.
2.5. Hành ngâm giấm
Hành ngâm giấm của người Huế cũng giống như dưa món là món ăn làm kích thích vị giác cực tốt, giúp chúng ta ăn ngon hơn. Cách làm món này rất đơn giản, hành củ sẽ mang đi phơi nắng cho héo đem muối với giấm đường trước Tết vài hôm, lúc ăn trộn thêm ớt và tỏi.
2.6. Tôm chua
Tôm chua xứ Huế có thể ví là đặc trưng nhất trong các hương vị tôm chua khắp các miền đất nước. Thịt tôm dai hơi nồng hương men, cay thơm của củ riềng, chua của khế, chát của vả, ăn kèm với các loại rau thơm, mộc mặc mà rất chất tự nhiên. Giống như thịt heo ngâm nước mắm rất phổ biến trong ẩm thực Tết của người miền Nam, thì nhiều gia đình Huế cũng tiến hành ngâm trước nhiều hũ tôm chua để dùng dần trong ngày Tết khá là tiện lợi. Đây là cũng là món nhậu đãi khách khá được các ông yêu thích.
Ngoài tôm chua, cũng còn một món ăn khác được người Huế lẫn các vùng khác đều yêu thích là món chả tôm được chế biến rất đơn giản. Tôm tươi lột vỏ giã nhuyễn, trộn mỡ, hàn the, lòng trắng trứng, cho tôm lên trên mặt lá chuối hấp chín ăn với dưa món và nước chấm. Muốn ăn chả tôm chiên thì sau khi hấp đem chiên chả lên ăn với rau sống.
2.7. Mứt gừng
Phong phú nhất trong các món ăn ngày Tết Huế là món mứt. Người phụ nữ Huế rất đảm đan, hầu như các loại củ quả ăn được đều có thể làm thành mứt Tết. Nhưng nổi bật nhất vẫn là hương vị cay nồng của món mứt gừng . Những củ gừng Huế trồng ở đất đồi nên củ nhỏ, màu vàng, không trắng như gừng nơi khác. Mứt gừng Huế vàng mà cay thơm hơn mứt gừng trong Nam ngoài Bắc. Buổi sáng đầu năm, dưới cái khí trời se lạnh, ngậm một lát mứt gừng nhâm nhi chén trà để chào đón một năm mới an lành là một trải nghiệm rất tuyệt vời với nhiều người.
2.8. Món chay
Bên cạnh những món ăn ngon khá tiêu biểu như món tré, dưa món, nem lụi… món chay là những món ăn đơn giản được nhiều gia đình ưa chuộng dịp Tết về. Nghe có vẻ lạ, nhưng khá nhiều người Huế chuẩn bị các món chay cho đầu năm. Cũng như ai có dịp biết, thưởng thức các món chay của người Huế khi xuân về, đều bị lôi cuốn mạnh mẽ từ vị giác đến thị giác. Với tài sáng tạo và bàn tay khéo léo của người phụ nữ Huế, họ đã dùng các nguyên liệu thật bình thường như hoa chuối, nấm rơm, hạt sen, đậu phộng, tàu hũ, nước dừa, củ đậu… để chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon, lạ miệng, đẹp mắt để cúng vào buổi sáng đầu năm.
Những món ăn ngày Tết của người Huế không chỉ dừng ở 8 món trên, mà còn rất nhiều món ngon đặc trưng khác. Tuy nhiên 8 món ăn mà Chuyên mục Món ngon của Yeutre.vn chia sẻ là món ăn được số đông rất yêu thích, bởi chúng có thể góp phần tạo sự cân bằng rất tuyệt vời về vị cho mẫm cỗ dịp lễ Tết về. Hy vọng qua chia sẻ này, bạn cũng có thêm một số ý tưởng chuẩn bị cho mâm cỗ ngày Tết gia đình, bằng cách thay đổi hoặc kết hợp thêm các món ngon đặc trưng của ẩm thực cố đô, để thực đơn thêm phong phú, mâm cỗ thêm sắc màu và hương vị thêm phong phú đa dạng, thú vị hơn.
Khánh Kim tổng hợp
