1. Chướng bụng và các nguyên nhân gây chướng bụng ở trẻ em
Chướng bụng khó tiêu là một trong những biểu hiện của rối loạn tiêu hóa của trẻ hay cũng là dấu hiệu bệnh lý khác rất hay gặp phải. Trẻ chướng bụng thường có các biểu hiện như: hay quấy khóc, khó chịu, cơ thể mệt mỏi, biếng ăn , dễ nôn trớ , phình bụng hoặc quá trình đào thải phân gặp trục trặc... Trẻ chướng bụng sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc sinh hoạt và kiểm soát sức khỏe của mình.
Trẻ chướng bụng có rất nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng có thể kể đến những nguyên nhân chính sau đây:
Trẻ chướng bụng là tác động của một vài tình trạng bệnh đang gặp ở trẻ, thông thường đó là tiêu chảy và táo bón . Khi trẻ mắc bệnh tiêu chảy, trẻ sẽ bị mất nước và chất điện giải rất nhanh thông qua quá trình đào thải phân, nôn ói, cơ hoành của trẻ cũng sẽ bị chèn ép, do đó sẽ làm trẻ chướng bụng rất khó chịu. Thế nên, khi tiêu chảy trẻ sẽ được chỉ định uống nhiều nước và sử dụng chế phẩm Oresol để cung cấp nước và chất điện giải trong quá trình điều trị để giúp trẻ mau hồi phục.
Bên cạnh đó, nếu trẻ gặp phải bệnh táo bón cũng sẽ gây ứ phân, tạo điều kiện thuận lợi cho vi trùng phát triển bên trong đại tràng làm cho trẻ chướng bụng. Ngoài ra, các bệnh như giảm nhu động ruột, phình đại tràng bẩm sinh hay hội chứng đại tràng kích thích cũng gây ứ hơi trong ruột của trẻ, làm cho bụng của trẻ bị chướng to lên. Trẻ bị chướng bụng do những nguyên nhân này rất nguy hiểm nên nếu trẻ mắc phải cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và điều trị kịp thời.
Chế độ ăn uống không hợp lý cũng là một nguyên nhân rất lớn dẫn đến tình trạng chướng bụng ở trẻ. Những trẻ được cha mẹ cho ăn dặm sớm các thức ăn như cháo, bột sẽ làm cho hệ tiêu hóa của trẻ chưa thể thích nghi ngay được, do hệ tiêu hóa của trẻ lúc này còn nhạy cảm với các chất như tinh bột, glycoprotein, nên sẽ gây ra tình trạng ứ hơi trong ruột làm trẻ chướng bụng. Những tác động này làm cho trẻ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và còn ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ như: trẻ sẽ chậm tăng cân, biếng ăn, dễ bị các bệnh về đường tiêu hóa.
Ngoài ra, chế độ ăn cho trẻ nếu có quá nhiều những thực phẩm họ đậu, các loại trái cây có chứa đường fructose, sorbitol là những thực phẩm sinh hơi nhiều nên một số trẻ khi sử dụng những loại thực phẩm này có thể gây tình trạng ứ hơi chướng bụng. Do đó, cha mẹ cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng để lên khẩu phần ăn phù hợp cho con.
Hơn nữa, ở một số trẻ chướng bụng cũng có thể là do đã nhiễm kí sinh trùng đường ruột như giun sán bởi thói quen ăn uống mất vệ sinh, không được xổ giun định kỳ trong năm. Hoặc trẻ gặp vấn đề bất dung nạp đường lactose, tinh bột nếu ăn những thực phẩm này cũng sẽ sinh hơi gây chướng bụng.
Cuối cùng, các nguyên nhân khác khiến trẻ chướng bụng có thể là dấu hiệu liên quan đến các bệnh như: viêm ruột thừa cấp tính, lổng ruột, tắc ruột ...Đối với những trường hợp này, sẽ gây rất nhiều nguy hiểm thậm chí cả tính mạng của trẻ nếu không được phát hiện sớm và được can thiệp, điều trị kịp thời.
2. Những cách hiệu quả giải quyết tình trạng chướng bụng đầy hơi của trẻ
Hiện nay, có rất nhiều cách mà cha mẹ có thể áp dụng nhằm giúp bé tiêu hóa tốt hơn và giải quyết tình trạng trẻ chướng bụng đầy hơi. Các cách này được nhiều bác sĩ khuyến nghị cũng như chia sẻ từ những kinh nghiệm của các mẹ và được kiểm chứng khoa học sẽ được trình bày dưới đây
2.1. Các động tác và bài tập massage
Để trẻ chướng bụng không còn cảm giác khó chịu, cha mẹ có thể thực hiện những bài tập vận động nhẹ nhàng cho trẻ, vừa làm trẻ thích thú mà còn giúp tình trạng ứ hơi giảm đi rõ rệt. Các động tác thường được áp dụng nhiều đó là cho trẻ nằm ngửa sau khi trẻ đã ăn được một lúc, sau đó dùng hai tay cầm chân trẻ rồi làm động tác như chạy xe đạp: xoay đều, chân gập chân co. Hoặc sau khi ăn xong, cha mẹ vuốt lưng bé từ từ nhẹ nhàng cũng có thể cải thiện tình trạng chướng bụng.
Ngoài ra, bài tập massage hiệu quả cha mẹ nên biết đó là nhẹ nhàng dùng ngón tay xoa tròn trên bụng của trẻ theo chiều kim đồng hồ từ rốn ra ngoài bụng. Tuy nhiên, các bài tập này không được làm ngay lập tức sau khi trẻ vừa ăn xong mà phải đợi một thời gian cho trẻ kịp tiêu hóa cũng như không cho trẻ ăn quá no.
2.2. Chườm nóng trên bụng của trẻ
Phương pháp chườm nóng cũng rất hữu ích cho trẻ chướng bụng. Ý nghĩa của phương pháp này là dùng sức nặng và hơi nóng của gói chườm để làm giảm chứng đầy hơi của trẻ. Cách thực hiện cha mẹ có thể tham khảo là dùng chiếc khăn sạch sau đó nhúng vào nước nóng rồi vắt khô, gấp vào cho gọn. Sau đó, đặt cố định lên bụng của trẻ. Trước khi làm cho trẻ, cha mẹ nên thử độ nóng của khăn trước rồi chườm cho con để tránh việc trẻ cảm thấy khó chịu do quá nóng.
2.3. Trị chướng bụng đầy hơi cho trẻ với hành và tỏi
Đây là một cách khá hiệu quả giúp trẻ dễ dàng xì hơi và giảm cảm giác chướng bụng. Cha mẹ nướng củ hành hoặc củ tỏi rồi bỏ vào miếng gạc sạch đắp lên rốn của trẻ, hoặc cũng có thể thêm hành phi, tỏi phi và bỏ vào cháo cho trẻ ăn.
2.4. Bổ sung men vi sinh cho hệ tiêu hóa của trẻ
Men vi sinh ngoài tác dụng trong việc điều trị cho trẻ tiêu chảy, táo bón, nhiễm khuẩn ruột thì cũng rất có hiệu quả trong việc giúp trẻ chướng bụng, đầy hơi cải thiện tình trạng của mình. Bên cạnh đó, còn giúp trẻ cảm giác thèm ăn, ăn ngon miệng hơn, hỗ trợ hấp thu chất dinh dưỡng cho trẻ, tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng, giúp cho hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động ổn định và khỏe mạnh hơn. Lưu ý, trước khi dùng cho trẻ cha mẹ cần phải tham khảo ý kiến của các bác sĩ cũng như cách sử dụng cho trẻ phù hợp với độ tuổi và tình trạng tiêu hóa của bé.
2.5. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ hợp lý
Có thể nói, đây là vấn đề quan trọng nhất mà cha mẹ cần phải lưu tâm. Nên cho trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ, giàu dinh dưỡng cũng như khoáng chất, vitamin cần thiết. Hạn chế những thực phẩm gây sinh hơi nhiều, ứ hơi, nguồn gốc không đảm bảo. Bảo quản thức ăn cho trẻ hợp quy cách, không sử dụng cho trẻ thực phẩm có dấu hiệu hư hỏng. Bên cạnh đó, chia khẩu phần ăn cho trẻ thành nhiều bữa trong ngày để trẻ dễ tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng được tốt hơn.
Nhìn thấy trẻ mau lớn, ăn khỏe ăn ngon luôn là niềm vui, niềm hạnh phúc của nhiều ông bố bà mẹ. Bởi vậy, khi trẻ chướng bụng đầy hơi sẽ làm cho nhiều cha mẹ cảm thấy buồn phiền. Do đó, việc hiểu những nguyên nhân và cách cải thiện tình trạng chướng bụng ở trẻ rất cần được quan tâm hơn nữa để trẻ có thể ăn uống lành mạnh, an toàn và phát triển khỏe mạnh từng ngày.
Trần Trần
