1. Vì sao trẻ tự nhiên biếng ăn
Bạn có thể đang rơi vào trường hợp sau:
Con trai 2 tuổi háu ăn của bạn đột nhiên không thích ăn. Một ngày đẹp trời, cậu quyết định chỉ 5 quả anh đào là đủ cho cả ngày. Và từ đó là chuỗi ngày con ăn rất ít, con dường như không đói, con chỉ ăn khi bạn đút,…bắt đầu.
Lúc này, có lẽ bạn sẽ cực kì bối rối và lo lắng không biết chuyện gì đang diễn ra.
Trên thực tế, dù chưa có số liệu rõ ràng, nhưng tình trạng đột nhiên chán ăn và biếng ăn khá phổ biến ở trẻ. Đặc biệt là những trẻ trong độ tuổi từ 1-6. Tuy nhiên, bạn có thể yên tâm là khi nào trẻ vẫn hoạt động, vui chơi bình thường, và con vẫn tăng trưởng theo biểu đồ đi lên thì nghĩa là con vẫn ổn.
Vậy thì tại sao trẻ tự nhiên biếng ăn?
Bạn có thể đã quen với việc trẻ lên từ 6-7 kg trong năm đầu đời. Tuy nhiên những năm sau đó, tốc độ tăng cân của con sẽ chậm lại. Mức tăng của trẻ chỉ ở 2-2.5 kg một năm. Lúc này, bạn sẽ thấy trẻ trải qua 3-4 tháng với lượng cân nặng tăng rất ít. Trẻ không còn “lớn nhanh như thổi” nữa.
Đây là giai đoạn trẻ cần ít calories và bị giảm cảm giác ngon miệng. Tình trạng này được gọi là biếng ăn sinh lý.
Việc trẻ quyết định ăn bao nhiêu phụ thuộc vào trung tâm kiểm soát sự ngon miệng và thèm ăn ở não bộ. Trẻ đã được lên chương trình ăn lượng thức ăn đủ để đáp ứng nhu cầu về năng lượng và tăng trưởng của mình. Nhiều cha mẹ cố gắng ép trẻ ăn nhiều hơn con muốn và cần. Lý do là vì họ sợ việc ăn ít sẽ khiến trẻ bị thiếu vitamin hoặc bị ốm. Điều này thực tế là không đúng.
Nhưng việc bạn ép trẻ ăn sẽ khiến con thực sự chán ăn và trở nên biếng ăn về lâu dài. Vì khi bị ép, mỗi bữa ăn sẽ giống như một cực hình với con.
Một tình huống phổ biến mà bạn rất có thể đã trải qua, thậm chí một cách thường xuyên:
Trẻ nhà bạn rất gầy, dường như biểu đồ tăng trưởng của con đang ở dưới ngưỡng trung bình. Vậy mà bé còn rất biếng ăn. Điều này khiến bạn nhiều lúc chỉ muốn múc một thìa đồ ăn thật đầy để “nhét” vào miệng con. Nghe có vẻ tiêu cực nhưng là điều mà bạn chắc chắn rất muốn thực hiện, phải không. Và có lẽ không phải chỉ mình bạn muốn làm như vậy.
Bạn nên nhớ rằng đó là suy nghĩ cực kỳ sai lầm. Sự thèm ăn của trẻ sẽ được cải thiện khi trẻ lớn hơn, vào khoảng tuổi mầm non của mình. Vào đúng thời điểm trẻ sẽ ăn ngon miệng trở lại. Và lúc đó, có khi bạn sẽ phải ngạc nhiên vì lượng ăn của trẻ. Rồi bạn sẽ tự hỏi mình, “chén thứ ba rồi sao, không biết tất cả chỗ đồ ăn mà con ăn đã đi đâu”
2. Làm thế nào để bạn và trẻ có thể “sống sót” qua giai đoạn này một cách hòa bình nhất?
Dù rất khó khăn, nhưng bạn hãy cố hết sức để cùng trẻ vượt qua giai đoạn tự nhiên biếng ăn của con một cách nhẹ nhàng nhất, bằng các việc nên và không nên làm dưới đây:
2.1. Những việc bạn nên làm để đối phó với tình trạng tự nhiên biếng ăn của trẻ
- Bạn hãy tin tưởng trẻ. Trẻ sẽ ăn đủ lượng mà con cần. Não bộ sẽ đảm bảo trẻ có thể nạp đủ lượng calories cần thiết. Điều bạn có thể làm lúc này là hãy chuẩn bị những bữa ăn chính và nhẹ thật giàu dinh dưỡng. Nếu trẻ đói, con sẽ ăn. Nếu trẻ không đói, con sẽ không ăn, điều này vẫn ổn. Con sẽ đói vào bữa ăn tiếp theo. Bạn càng nhắc nhở hay thúc ép trẻ ăn thì sẽ càng phản tác dụng.
- Bạn hãy cho con uống nước khi trẻ khát giữa các bữa ăn thay vì sữa hay nước trái cây. Hai loại thức uống này cũng sẽ làm trẻ đầy bụng và không muốn ăn thêm bất kì thứ gì. Lượng phù hợp bạn có thể cho trẻ dùng đó là dưới 180ml nước trái cây và dưới 480ml sữa nguyên kem mỗi ngày. Nhiều trẻ có thể uống sữa cả ngày thay ăn nếu bạn để chúng tự do. Thậm chí ngay trước bữa ăn chúng cũng vẫn uống được một ly đầy, sau đó sẽ than no bụng dù chỉ mới ăn được vài miếng. Việc giới hạn lượng sữa và trái cây sẽ thực sự giúp ích cho bữa ăn của trẻ
- Bạn hãy tạo không khí vui vẻ cho bữa ăn gia đình. Đồng thời tập trung vào phần ăn của mình. Trẻ sẽ nhìn gương bạn và ăn uống theo.
- Bạn hãy dạy trẻ tự ăn uống. Trẻ cần được tự do quyết định nhu cầu cơ bản nhất của mình. Từ đó con sẽ thấy thoải mái và ăn uống một cách vui vẻ hơn
2.2. Những việc bạn không nên làm khi đối mặt với tình trạng trẻ tự nhiên biếng ăn
- Bạn đừng chuẩn bị quá nhiều bữa ăn hoặc đồ ăn vặt cho trẻ. Nhiều bậc phụ huynh vì lo lắng con không ăn sẽ bị đói, nên chuẩn bị rất nhiều thức ăn vặt để con có thể ăn bất kì lúc nào. Tuy nhiên, đây là điều không nên làm. Vì thức ăn vặt sẽ khiến trẻ ngang dạ và không muốn ăn khi đến bữa chính. Bạn hãy cho trẻ ăn không quá hai bữa ăn nhẹ mỗi ngày. Những thực phầm này nên dễ ăn và không nên có kích thước dễ gây hóc. Vì trẻ nhỏ dưới 6 tuổi vẫn thường cho rất nhiều thức ăn vào miệng và vì vậy có nguy cơ bị hóc, nghẹn cao.
- Bạn đừng cố gắng dùng mọi “thủ đoạn, chiêu trò” để dụ trẻ ăn. Một khi trẻ đã đủ lớn để tự cầm muỗng và tự ăn, bạn hãy hạn chế tối đa “giành” công việc này của trẻ. Bạn có thể dụ trẻ ăn được một muỗng thức ăn, trong một ngày, một tuần hay một tháng. Nhưng việc này không thể kéo dài mãi. Bạn sẽ tự tạo áp lực cho chính mình và trẻ, tạo cho trẻ thái độ tiêu cực với việc ăn uống về lâu dài. Đồng thời, bạn sẽ khiến trẻ nghĩ rằng trẻ ăn uống là cho bạn, cho ông bà, cho người khác chứ không phải cho mình.
- Bạn đừng biến bữa ăn thành quãng thời gian kể tội trẻ về việc ăn uống. Bạn không nên đề cập đến việc trẻ ăn bao nhiêu, trẻ ăn quá ít hay những vấn đề tương tự. Điều này sẽ không giúp cải thiện tình hình mà còn phản tác dụng đấy.
- Bạn cũng đừng bắt trẻ ngồi tại bàn cho đến khi ăn hết phần ăn của mình. Dù mọi người đã rời bàn ăn. Thời gian của mọi bữa ăn đều có giới hạn. Nó có thể tùy thuộc vào văn hóa của mỗi gia đình, nhưng không nên kéo dài quá lâu. Đặc biệt việc chỉ còn một mình tại bàn ăn sẽ khiến trẻ thấy mình như người phạm lỗi và đang bị phạt vậy.
- Bạn đừng quá nghiêm trọng hóa việc trẻ ăn ít, ăn kém hay trẻ biếng ăn . Một số bậc cha mẹ quá lo lắng trẻ ăn chưa đủ và hành xử một cách thái quá về vấn đề này. Ví dụ như đánh thức con dậy giữa đêm để cho ăn, phục vụ đồ ăn vặt cho trẻ mỗi giờ,…Thậm chí nhiều phụ huynh cố làm cho trẻ thấy mình có lỗi nếu không ăn bằng cách nói về những trẻ em bị đói ở một quốc gia nào đó. Số khác lại nói những điều đại loại như nếu con không ăn đồ ăn mẹ nấu nghĩa là con không thương mẹ,…Và sai lầm lớn nhất chính là bạn tự lấy muỗng và cố nhồi nhét thức ăn vào miệng trẻ.
Tất cả những việc trên sẽ để lại hậu quả lâu dài mà bạn sẽ phải mất rất nhiều công sức để sửa chữa. Trong một số trường hợp, bạn thậm chí sẽ không sửa được sai lầm của mình. Và việc trẻ tự nhiên biếng ăn, vốn là một tình trạng bình thường của một giai đoạn phát triển, sẽ trở thành “bệnh mãn tính” không có thuốc chữa.
Trẻ tự nhiên biếng ăn diễn ra rất phổ biến ở khắp nơi. Bạn có thể rất lo lắng cho sức khỏe của trẻ. Nhưng hãy bình tĩnh, kiên nhẫn để cùng trẻ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng nhất có thể. Mọi trẻ em đều rất đặc biệt. Chúng hiểu rõ cơ thể và biết mình cần gì, muốn gì hơn những gì bạn có thể hiểu. Hãy tôn trọng cơ thể và nhu cầu của con mọi lúc. Như vậy, bạn sẽ thu được kết quả tốt đẹp ngoài mong đợi vào đúng thời điểm đấy.
Theo University of Utah Healh
Lily Nguyễn lược dịch
