1. Thế nào là bệnh gù lưng?
Bệnh gù lưng theo các chuyên gia y khoa đó là bệnh loạn sản sụn của đốt sống và đĩa đệm ở vùng cột sống ngực, gây nên tổn thương ở vùng lưng, từ đốt sống ngực thứ 7 đến thứ 11. Và thường gù lưng xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ do xương các bé còn khá mềm.
Ngoài ra khi bị gù lưng, các mặt trên và dưới của thân đốt sống sẽ bị cong lên, còn đĩa đệm hẹp, sụn đĩa đệm lồi lõm. Trường hợp nặng hơn có thể sẽ khiến trẻ vẹo cột sống, ảnh hưởng đến tim mạch và hô hấp, gây khó khăn trong cuộc sống đời thường.
2. Nguyên nhân nào dẫn đến trẻ bị gù lưng?
2.1. Đối với trẻ sơ sinh
Nguyên nhân dẫn đến bệnh lý này ở trẻ sơ sinh là do bố mẹ bế con sai tư thế. Thay vì bế bé nằm hơi lệch người và dùng tay nâng gáy của bé trong tháng đầu tiên, thì bố mẹ lại bế bé nằm thẳng, song song với mặt đất. Chính điều này khiến trọng lượng cơ thể dồn hết xuống phần xương cổ.
Hoặc, do mẹ quá cưng chiều con, không cho con tập đi mà suốt ngày ôm con trong vòng tay. Hay ngược lại, bố mẹ cho bé tập ngồi và tập đi quá sớm khiến các đốt sống lưng còn non nớt không thể chịu đựng sức nặng của cơ thể. Một nguyên do khiến trẻ bị gù lưng sớm rất hay mắc phải ở phụ huynh là cho bé nằm võng thường xuyên, đêm lẫn ngày mà không sử dụng gối hay nệm lót dưới võng.
Đặc biệt, cho bé tiếp xúc đồ điện thoại máy tính, tivi trong thời gian dài mà không đổi tư thế cho trẻ. Phụ huynh nên hiểu rằng trẻ sơ sinh có xương sống và khung xương còn rất mềm và yếu, lúc này chưa thể chống đỡ được trọng lượng cơ thể, rất dễ uốn nắn. Thế nên, chỉ cần 1 tác động lặp đi lặp lại trong thời gian dài sẽ làm thay đổi cấu trúc xương của trẻ, dẫn đến trẻ bị gù lưng.
2.2. Đối với trẻ đã đi học
Nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ ở độ tuổi đi học bị gù lưng đó là ngồi sai tư thế trong lúc viết bài. Cụ thể, trẻ thường khom lưng, cúi thấp, đưa mắt và nghiêng cố sát xuống mặt bàn để viết.
Ngoài ra, bố mẹ không nhắc nhở khiến trẻ giữ nguyên 1 tư thế ngồi trong lúc chơi vi tính hoặc xem điện thoại với thời gian dài. Mặc khác, bố mẹ không hướng dẫn và rèn luyện cho trẻ thói quen luyện tập thể dục nhằm giúp xương khớp trẻ được kéo giãn ra.
Đặc biệt, trong lúc ngủ trẻ thường có tư thế co người lại và nằm nghiêng 1 bên quá lâu khiến cột sống bị vẹo. Như vậy đối với trẻ đi học, xương khớp gần như hoàn thiện nhưng vẫn còn rất dễ uốn nắn nên chỉ cần giữ nguyên 1 tư thế và khòm lưng, co rút người quá lâu sẽ dẫn đến gù lưng.
3. Cách nào nhận biết trẻ bị gù lưng?
Gù lưng có thể xảy ra với bất kỳ ai và không có ngoại lệ, kể cả trẻ sơ sinh. Thế nên, phụ huynh cần phải thật chú ý, để nhìn nhận con mình có đang rơi vào tình trạng này hay không. Cụ thể, dưới đây là 1 số dấu hiệu nhận biết trẻ bị gù lưng mà bố mẹ có thể quan sát được:
- Ở mức độ nhẹ gù lưng thường rất khó phát hiện. Nhưng nhìn kỹ mẹ sẽ thấy trong lúc ngồi hay đi đứng, trẻ hay cúi đầu về trước, lưng nhô ra sau và ngực đưa ra trước (còn gọi là ngực gà).
- Đi kèm theo dấu hiệu đó là triệu chứng đau mỏi nhức vùng cột sống lưng, rồi sau đó, lan ra cột sống cổ và thường đau buổi chiều nhiều hơn vào buổi sáng.
- Nếu phát hiện trễ, mức độ sẽ nặng hơn khiến trẻ đau nhức liên tục, đặc biệt trẻ có cảm giác khó thở, tức ngực khi học tập hoặc làm công việc gì quá sức.
Nghiêm trọng hơn, gù lưng nặng có thể để lại nhiều tác hại xấu, cả đời trẻ phải gánh chịu như: cận thị , rối loạn nhịp tim, hô hấp và dáng đi trở nên thô cứng - điều khiến trẻ mặc cảm tự ti hơn, khó hòa nhập với xã hội.
4. Nên phòng chống và chữa trị trẻ bị gù lưng bằng cách nào?
4.1. Cách chống bệnh gù lưng ở trẻ em
Đối với trẻ sơ sinh, xương khớp khá non nớt và mềm yếu nên bố mẹ hãy tập cho trẻ thói quen dưới đây để chống gù lưng:
- Nên tập cho trẻ ngủ trên giường gỗ hoặc nệm cao su và trong tư thế nằm ngửa, chân tay duỗi thẳng.
- Trong khi ngủ, mẹ nên cho trẻ sử dụng chiếc gối mỏng và đặt ở vị trí thấp hơn đầu (tốt nhất là từ cổ đến 2 vai và ngang lưng cho trẻ). Việc tập tư thế ngủ tránh gù lưng này sẽ giúp các đốt sống cổ và phần ngực trên được thư giãn nhẹ nhàng, hạn chế nguy cơ cong vẹo cột sống.
- Khi bé biết đi, mẹ nên tập dần cho trẻ đi với tư thế đầu hướng thẳng, ngực đưa về trước, lưng giữ thẳng, 2 vai cân đối để trẻ có dáng đi tự nhiên.
Đến giai đoạn đi học, không chỉ dáng đi, mẹ nên chỉ dạy trẻ cách ngồi học đúng tư thế để trẻ không bị cận thị và tránh gù lưng, vẹo cột sống, cụ thể:
- Trẻ ở độ tuổi mẫu giáo, mẹ không nên để trẻ ngồi xem ti vi hay chơi game trong 1 tư thế quá lâu, phải yêu cầu trẻ đi lại vận động để các hệ cơ được thư giãn và cột sống không bị gù.
- Đối với trẻ bắt đầu vào tiểu học và trung học cơ sở, mẹ nên nhắc nhở không để trẻ nằm dài ra bàn, mắt nhìn sát vào tập, ép ngực vào thành bàn, nghiêng cổ về 1 phía để viết. Vì lâu dài cột sống trẻ rất dễ bị biến dạng và dẫn đến hậu quả là bệnh gù lưng.
- Khi trẻ bắt đầu đi học, bố mẹ nên mua cho trẻ 1 chiếc cặp hoặc balo chống gù lưng. Trong giờ học, trẻ nên chọn chỗ ngồi phù hợp để không phải cố rướn người hay nhìn trái nhìn phải lên bảng.
- Bên cạnh đó, lúc học ở nhà, bố nên chọn cho trẻ chiếc bàn học thoải mái sao cho phù hợp với độ tuổi của trẻ, không phải ngồi khom người, hay nhón lên tronhg khi viết bài. Điều này giúp giảm thiểu tình trạng lưng trẻ bị gù.
- Đặc biệt khi trẻ tiếp xúc với máy vi tính, mẹ không để trẻ nhìn quá lâu và ngồi sát màn hình. Thay vào đố, mẹ cho bé ngồi ghế có tay vịn và điều chỉnh độ cao thấp của ghế để lưng trẻ không bị cong hay vẹo cột sống.
- Điều quan trọng hơn, bố mẹ nên cho bé luyện tập thể thao và chế độ nghỉ ngơi sau giờ học hợp lý để cột sống cũng như lưng bé không phải chịu bất kì sức nặng nào.
4.2. Cách chữa bệnh gù lưng ở trẻ em
Khi nhận thấy dấu hiệu trẻ bị gù lưng, mẹ nên đưa trẻ đến các bệnh viện chấn thương chỉnh hình khám ngay, để có hướng điều trị tốt nhất cho trẻ. Nếu độ tuổi trẻ còn khá nhỏ và bệnh tình tương đối nhẹ, bác sĩ sẽ cho trẻ dùng áo chỉnh hình, kết hợp với thăm khám thường xuyên theo dõi tình hình của trẻ.
Nếu trẻ rơi vào tình trạng nặng hơn, bác sĩ sẽ cho trẻ mang áo chỉnh hình trước kết hợp với phẫu thuật và các bài tập vật lý trị liệu để giúp trẻ nhanh hồi phục. Bố mẹ lưu ý, độ tuổi dậy thì là thích hợp nhất để phẫu thuật vì xương khớp trẻ không quá cứng và vẫn còn uốn nắn được nên dễ dàng cho việc phẫu thuật định hình khung xương hơn.
Ngoài cách điều trị gù lưng, bố mẹ nên bổ sung các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể của trẻ như vitamin D, canxi, photspho, kẽm có nhiều trong rau xanh, hoa quả, hải sản. Đừng quên cho trẻ uống 500ml sữa mỗi ngày kết hợp với tắm nắng sớm, để hỗ trợ điều trị gù lưng hiệu quả hơn.
Dấu hiệu trẻ bị gù lưng thường diễn ra âm thầm trong sinh hoạt đời thường, khiến phụ huynh khó phát hiện và điều trị kịp thời. Hy vọng qua bài viết này, bố mẹ sẽ thận trọng trong việc chăm sóc con, quan tâm con mình nhiều hơn, kỹ lưỡng hơn, để phòng ngừa gù lưng ở trẻ, bố mẹ nhé.
Trương Như tổng hợp
