1. Một số điểm bạn nên lưu ý về dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ
Chúng ta cần lưu ý rằng dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ không giống nhau ở mọi trẻ. Có một số dấu hiệu tự kỷ khá phổ biến và xuất hiện khá sớm khi trẻ mới 1 – 2 tuổi. Một số trẻ có thể sở hữu khá nhiều dấu hiệu tự kỷ sớm, trong khi một số khác chỉ có vài biểu hiện đặc trưng.
Số lượng dấu hiệu này ở trẻ phụ thuộc vào độ tuổi cũng như mức độ mà trẻ bị ảnh hưởng bởi hội chứng tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD).
Đôi khi, dấu hiệu tự kỷ sớm có thể thay đổi theo thời gian. Ví dụ, trẻ có thể mất dần kỹ năng giao tiếp xã hội hay kỹ năng ngôn ngữ, hoặc các dấu hiệu trở nên rõ ràng hơn khi trẻ lớn dần.
2. Dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ
Trong vài năm đầu đời của trẻ, sự phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội là lĩnh vực vô cùng quan trọng chúng ta cần quan sát nhằm phát hiện các dấu hiệu sớm của tự kỷ. Vì đối với hội chứng này, càng được can thiệp sớm, thì trẻ sẽ càng cải thiện được kỹ năng của mình theo hướng tích cực. Điều này có ý nghĩa vô cùng lớn đối với sự hòa nhập xã hội và chất lượng sống của trẻ sau này.
Một số dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ bạn có thể quan sát và nhận thấy gồm:
2.1. Dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ thể hiện qua khả năng giao tiếp
2.1.1. Dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ thể hiện qua giao tiếp và phản ứng xã hội
Một số dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ thể hiện qua giao tiếp và phản ứng xã hội gồm:
- Trẻ không thường xuyên sử dụng giao tiếp bằng mắt để thu hút sự chú ý của người khác. Ví dụ: trẻ thường không nhìn bạn sau đó nhìn một món đồ ăn vặt để cho bạn thấy rằng trẻ thích chúng, hoặc trẻ không ngoái lại nhìn một thứ gì đó thu hút mình.
- Trẻ hiếm khi chỉ vào đồ vật hoặc cầm chúng lên cho bạn xem. Ví dụ: trẻ có thể không chỉ vào một chú chó và nhìn lại bạn để đảm bảo bạn cũng nhìn thấy, hoặc trẻ cũng có thể thả một món đồ chơi vào lòng bạn thay vì cầm chúng và nhìn bạn để bạn biết rằng trẻ thích món đồ đó.
- Trẻ không thường xuyên phản hồi khi mình được gọi tên.
- Trẻ không thường xuyên dùng cử chỉ cơ thể. Ví dụ: trẻ có thể không vẫy tay tạm biệt hay vỗ tay mà không được yêu cầu hay không có hành động đang diễn ra của người khác.
- Trẻ không thường xuyên cười với bạn hay người thân nếu bạn hay họ không cười trước.
- Trẻ hiếm khi giả vờ bắt chước hành động của người khác, ví dụ như chải tóc khi bạn đang làm như vậy.
- Trẻ có thể nói lải nhải nhưng không phải là trò chuyện với bạn.
- Trẻ không hiểu được các hướng dẫn gồm 1 bước đơn giản, ví dụ: “Chỉ cho mẹ con chó hay “Đưa cho mẹ khối xếp hình”.
2.1.2. Dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ thể hiện qua sự tạo lập mối quan hệ và vui chơi với trẻ khác
Ngay ở độ tuổi nhỏ, sự tạo lập mối quan hệ khi vui chơi với các bạn khác đối với trẻ cũng đã có vai trò rất quan trọng. Đây cũng sẽ là một trong những dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ mà bạn có thể nhận thấy được. Trẻ sẽ thường:
- Hiếm khi thể hiện sự hứng thú đối với trẻ khác. Ví dụ: trẻ không nhìn theo các trẻ khác hay cố gắng để thu hút sự chú ý của chúng.
- Hiếm khi tham gia các trò chơi mà trẻ ở cùng độ tuổi thường rất yêu thích, đó là hú òa hay trốn tìm.
- Hiếm khi chơi trò giả vờ. Ví dụ: trẻ không chơi trò giả vờ đút cho gấu bông ăn.
2.2. Dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ thể hiện qua hành vi
Dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ còn có thể nhận biết qua các hành vi, bao gồm:
2.2.1. Sở thích lặp lại và rất hạn chế là một trong những dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ
Nếu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ, chúng sẽ:
- Có niềm yêu thích mãnh liệt với một số đồ vật nhất định và sẽ bị “mắc kẹt” với chúng. Ví dụ: trẻ sẽ bật, tắt công tắc đèn liên tục hoặc chỉ chơi với ô tô đồ chơi hay búp bê.
- Tương tác với đồ vật hay đồ chơi theo những cách hạn chế. Ví dụ: trẻ có thể quay các bánh xe ô tô hơn là giả vờ lái chúng dọc theo sàn nhà, hoặc trẻ liên tục cởi – mặc quần áo của búp bê.
- Rất quan tâm đến đồ vật hoặc một chương trình nhất định và sẽ rất khó chịu khi không được thực hiện chúng. Ví dụ: trẻ có thể xem đi xem lại một chương trình truyền hình.
- Tập trung hạn chế vào các đồ vật. Ví dụ: xếp đồ vật hoặc đồ chơi thành đống.
2.2.2. Lịch trình cũng có thể là dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ
Sự thể hiện của trẻ về vấn đề lịch trình cũng có thể là dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ. Nếu trẻ bị tự kỷ , trẻ sẽ vô cùng buồn bực nếu các thói quen bị thay đổi. Trẻ có nhu cầu bức thiết phải tuân theo một lịch trình nhất định và không thích thay đổi nó.
Ví dụ: trẻ cần được đưa đi cùng một lộ trình mỗi lần đến nhà trẻ hay đến nhà ông bà
2.2.3. Các chuyển động lặp đi lặp lại cũng có thể là dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ
Dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ có thể bao gồm các chuyển động được trẻ lặp đi lặp lại.
Một đứa trẻ bị tự kỷ có thể lặp lại một số cử động cơ thể hoặc có các chuyển động cơ thể bất thường. Ví dụ như ưỡn người, vỗ tay, gồng cánh tay hay đi trên đầu ngón chân.
2.2.4. Sự nhạy cảm về giác quan cũng có thể là dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ
Sự nhạy cảm về giác quan cũng là một trong những dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ khá phổ biến.
Nếu trẻ bị tự kỷ, trẻ có thể:
- Cực kỳ nhạy cảm với các trải nghiệm giác quan. Ví dụ: trẻ có thể dễ bị khó chịu với một số loại âm thanh nhất định như tiếng máy hút bụi, hoặc trẻ chỉ ăn các loại thực phẩm có màu sắc và kết cấu nhất định.
- Tìm kiếm cảm giác. Ví dụ: trẻ có thể cọ xát các vật trên môi hoặc mặt, hoặc tìm kiếm các đồ vật có độ rung như máy giặt, hoặc khua ngón tay qua lại hai mắt để xem ánh sáng nhấp nháy.
Dấu hiệu trẻ 2 tuổi bị tự kỷ là điều chúng ta cần quan sát thường xuyên mới có thể nhận biết được. Vì ở độ tuổi lên 2, có những đặc điểm của trẻ mà nếu chúng ta không quan sát kĩ, có thể sẽ không nhận thấy, hoặc dễ nhầm lẫn dẫn đến việc đưa ra các đánh giá sai lầm, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của trẻ. Là người chăm sóc, bạn hãy tìm hiểu để nắm được những mốc phát triển chung theo độ tuổi của trẻ. Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ sớm nếu nhận thấy đặc điểm bất thường nào đó ở trẻ, dù là ở những điểm nhỏ nhất. Từ đó ác sĩ sẽ cung cấp cho bạn những lời khuyên, hướng dẫn chuyên môn đáng tin cậy và hữu ích đối với từng trường hợp cụ thể trong quá trình bạn chăm sóc trẻ.
Theo Raising Children
Lily Nguyễn lược dịch
