1. Về việc siêu âm và vấn đề cân nặng của thai nhi
Siêu âm thai là một phần quan trọng được tiến hành thường xuyên trong thai kỳ. Đây là một trong những cách tốt nhất để nắm được sự xuất hiện của con, cả quá trình phát triển của bé, lẫn khi con chuẩn bị chào đời.
Đối với việc tính cân nặng thai nhi, siêu âm cũng là một phương pháp được dùng để tính và dự đoán cân nặng của bé phổ biến. Đây cũng là cách giúp phát hiện xem bé có gặp bất thường nào về cân nặng hay không. Trên cơ sở đó, bác sỹ có hướng kiểm tra kỹ lưỡng chuyên sâu hơn nếu cần thiết.
2. Siêu âm cân nặng thai nhi có chính xác không, sai số là bao nhiêu so với cân nặng thực tế?
Theo các bác sỹ sản khoa, siêu âm cân nặng thai nhi không chính xác 100% so với cân nặng thực tế. Sai số cân nặng ước tính qua siêu âm và thực tế có thể ở khoảng từ 8-15%. Có nghĩa là, em bé của bạn thực tế có thể nặng hơn hoặc nhẹ hơn 8-15% so với cân nặng dự đoán qua siêu âm.
Cũng theo những người chuyên môn, ước tính cân nặng của thai nhi qua siêu âm chính xác hơn ở nửa đầu thai kỳ. Ở nửa sau của thai kỳ độ chính xác có thể giảm đi. Nhất là gần về cuối thai kỳ đến thời gian dự sinh, các bé có tốc độ phát triển nhanh và khác nhau nên việc dự đoán cân nặng sẽ giảm thêm về độ chính xác.
3. Cách tính cân nặng của bé qua phương pháp siêu âm
Việc tính cân nặng của thai nhi qua siêu âm dựa vào nhiều thông số được thu thập. Trong đó, 4 thông số chính được dùng làm căn cứ để ước tính cân nặng của thai nhi thường là:
- Chu vi vòng đầu của thai nhi: vòng đầu của thai nhi (HC: Head circumference)
- Đường kính lưỡng đỉnh của thai nhi (BDP: Biparietal diameter): Đo theo đường kính mặt cắt lớn nhất từ trán ra sau gáy hộp sọ của thai nhi.
- Chu vi bụng (AC: Abdominal circumference)
- Chiều dài xương đùi (FL: Femur length)
Các chỉ số thai nhi qua siêu âm như trên mẹ đều có thể thấy trong kết quả siêu âm khi siêu âm thai.
Ngoài ra, nhiều thông số khác cũng được xem xét để góp phần cho việc dự tính cân nặng của thai nhi được sát nhất như tuổi thai, giới tính. Đôi khi có cả yếu tố tình trạng sức khỏe của mẹ cũng được lưu ý khi tính cân nặng của bé...Ví dụ, những mẹ bị bệnh tiểu đường thai kỳ , thì thường em bé sẽ có cân nặng lớn hơn em bé bình thường.
4. Tại sao cân nặng của thai nhi quan trọng và luôn được theo dõi rất chặt chẽ
Cân nặng của thai nhi luôn được theo dõi khá chặt chẽ. Đây không chỉ là yếu tố để đánh giá sự phát triển của thai nhi có tốt, ổn định, bình thường hay không. Cân nặng thai nhi còn được theo dõi kỹ càng ở gần cuối thai kỳ vì nó có cũng quyết định nhiều đến việc phương pháp sinh con an toàn của mẹ.
Ví dụ, mẹ có thể sinh thường khi em bé có cân nặng bình thường so với tuổi thai của mình. Nhưng, nếu em bé có trọng lượng lớn so với tuổi thai thì mẹ có thể được chỉ định sinh mổ để an toàn hơn. Vì, nếu thai có trọng lượng lớn khi sinh thường nhiều khả năng sẽ sinh khó hay con dễ bị kẹt lại trong tử cung mẹ. Tình trạng này có thể gây tổn thương dây thần kinh ở vai và cánh tay của bé, đồng thời có thể gây tổn thương vùng chậu của mẹ. Những trường hợp khác, thai lớn nếu không can thiệp kịp thời lúc sinh thường có thể dẫn tới tình trạng em bé bị ngộp đều nguy hiểm cho cả mẹ và con.
5. Cân nặng của thai nhi qua siêu âm không giống bảng chuẩn cân nặng của WHO
Liên quan đến vấn đề cân nặng của thai nhi, hẳn các bầu cũng biết rõ, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng có công bố bảng cân nặng thai nhi theo các tuần. Bảng này là một trong những thông tin cơ sở để chúng ta có thể tham khảo về cân nặng trung bình của thai nhi theo tuần. Dựa vào đây, bạn cũng có thể phần nào nắm được ở tuần nào thì bé của mình nặng trong khoảng bao nhiêu.
Tuy nhiên, bảng cân nặng thai nhi của WHO là bảng chuẩn chung. Giữa bảng này với cân nặng trung bình thai nhi ở mỗi vùng địa lý, hay đặc điểm gia đình có thể sẽ khác nhau. Sai số giữa cân nặng chuẩn và cân nặng dự đoán thai nhi luôn hiện hữu.
Do vậy, khi tham khảo bất cứ bảng cân nặng chuẩn thai nhi nào, bạn cũng cần ghi nhớ rằng đây là chuẩn chung để không quá lo lắng nhé. Hãy theo dõi sát kết quả siêu âm của bạn để nắm được cân nặng ổn định của bé.
Thường, về ước tính cân nặng của thai nhi, bác sỹ sẽ dựa vào trung bình cân nặng của thai nhi ở Việt Nam, cũng như đánh giá sự phát triển em bé của bạn qua siêu âm, để đưa ra kết luận cân nặng của bé bình thường hay không. Cũng trên kết quả này, nếu có cần lưu ý gì hay không, bạn đều sẽ được nhận thông tin để có hướng chăm sóc sức khỏe thai kỳ tốt hơn. Và ở cuối thai kỳ, nếu cân nặng của bé được dự đoán là lớn hơn so với tuổi thai và liên quan đến an toàn khi sinh, bác sỹ cũng cho bạn biết để có thể sẵn sàng cho phương pháp sinh mổ khi gần tới ngày dự sinh. Hay, nếu có bất thường khác về cân nặng, bạn đều được theo dõi rất kỹ để được can thiệp khi cần thiết.
6. Hiểu về các yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi
Ngoài vấn đề lo lắng về cân nặng thai nhi qua kết quả siêu âm so với bảng cân nặng chuẩn mà mẹ tham khảo được, chúng ta cũng thường gặp, sau khi siêu âm, có thể bạn sẽ lo ra khi thấy em bé của mình nhẹ cân hơn em bé của mẹ bầu bên cạnh. Trong khi, mẹ lại không được bác sỹ nhắc nhở cần lưu ý gì. Đây là tình trạng băn khoăn khá phổ biến.
Do đó, hiểu về các yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi cũng là vấn đề khá quan trọng. Điều này giúp mẹ thêm yên tâm, cũng như luôn chú ý chăm sóc sức khỏe thai kỳ tốt, đúng cách để đảm bảo cân nặng của bé được ổn định, đúng chuẩn, không khiến bản thân phải lo lắng thái quá.
Thực tế, có các yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến cân nặng của thai nhi như:
- Yếu tố di truyền : Điều này khá rõ ràng. Cân nặng thai nhi có thể sẽ mang cùng đặc điểm với cân nặng và vóc dáng của cha mẹ. Do đó, chỉ số cân nặng của bé có thể sẽ khác với chỉ số cân nặng của các bé khác.
- Yếu tố chủng tộc : Ở mỗi khu vực, vùng địa lý, mỗi dân tộc,..chỉ số cân nặng của thai nhi cũng khác nhau.
- Sức khỏe thai kỳ : Mỗi mẹ bầu đều có tình trạng sức khỏe thai kỳ không tương đồng. Đây cũng là yếu tố khiến chỉ số cân nặng của thai nhi không giống nhau. Ví dụ mẹ béo phì hay bị bệnh tiểu đường thai kỳ thì thai nhi thường có cân nặng lớn hơn bình thường như chúng ta đã đề cập ở trên. Nếu mẹ gầy, không thu nạp đủ dinh dưỡng trong thai kỳ, chỉ số cân nặng của thai nhi cũng sẽ khác. Còn các mẹ bình thường, cân nặng bình thường không tăng nhiều, chỉ số cân nặng thai nhi cũng sẽ khác.
- Thứ tự sinh con : Theo các bác sỹ sản khoa, thường với các mẹ sinh con thứ, thai nhi có chỉ số cân nặng lớn hơn con đầu. Tuy nhiên, với các mẹ sinh con thứ có khoảng cách gần nhau, thì các bé sau thường lại có chỉ số cân nặng thấp hơn bé trước.
- Số lượng thai nhi khi mang thai : Với mẹ bầu mang đa thai, chắc chắn chỉ số cân nặng của thai nhi sẽ thấp hơn cân nặng chuẩn của một thai nhi bình thường.
7. Khi nào bạn nên lo lắng về ước tính cân nặng của thai nhi qua siêu âm?
Mặc dù giữa cân nặng thực tế và ước tính cân nặng thai nhi qua siêu âm có sai số, hay đặc điểm từ các yếu tố ảnh hưởng cụ thể đến cân nặng nhưng nếu sai số lớn thì mẹ rất cần phải lưu ý. Cụ thể:
- Ước tính cân nặng lớn hơn nhiều so với cân nặng chuẩn : Đây có thể là một báo hiệu về việc bé tăng cân nhiều hơn so với tuổi thai. Nhất là ở các tuần cuối của thai kỳ, nếu khoảng cách nhiều quá có thể sẽ khiến mẹ gặp khó khăn khi sinh. Hoặc con có thể có khả năng đối diện với nguy cơ béo phì ngay từ trong bụng mẹ.
- Ước tính cân nặng thấp hơn nhiều so với cân nặng chuẩn : Ngược lại với trường hợp trên, em bé có thể đang đứng trước nguy cơ nhẹ cân, suy dinh dưỡng. Suy dinh dưỡng bào thai cũng là một vấn đề nghiêm trọng trong thai kỳ vì điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé sau này như đề kháng kém, dễ bị bệnh về đường hô hấp như bệnh phổi, ảnh hưởng đến trí thông minh, trí nhớ kém,....
Cả 2 trường hợp trên nếu gặp phải, bạn đều được bác sỹ thông báo và lưu ý, để có hướng cải thiện khắc phục ngay trong thai kỳ. Ví dụ, bạn cần điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh hơn để cân nặng của bé được điều chỉnh chậm lại hoặc chế độ dinh dưỡng cho bà bầu phải được tăng cường để tăng đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho bé phát triển, cải thiện cân nặng. Bên cạnh đó, bạn cũng được đề nghị điều chỉnh chế độ nghỉ ngơi thư giãn, tránh căng thẳng để không ảnh hưởng tiêu cực đến cân nặng và sự phát triển của thai nhi.
Như vậy, với thắc mắc siêu âm cân nặng thai nhi có chính xác không - câu trả lời cho bạn là không hoàn toàn chính xác 100%. Luôn có sai số giữa ước tính cân nặng qua siêu âm so với cân nặng thực tế. Tuy nhiên, khi mẹ nắm rõ cân nặng chuẩn là cơ sở để tham khảo, các yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng thai nhi và khi nào cần đặc biệt quan tâm, chắc chắn đây sẽ không còn là vấn khiến mẹ phải lo lắng nhiều nữa. Hãy chăm sóc sức khỏe thai kỳ của mình thật chu đáo, theo dõi kỹ lưỡng và không nên tạo áp lực cho mình về cân nặng chuẩn của thai nhi. Có như vậy mới bảo đảm sự ổn định sức khỏe của cả mẹ và bé, cũng như cân nặng của con luôn tăng trưởng đúng chuẩn, mẹ nhé.
Cát Lâm tổng hợp
