Thực tế, có thể cách cai sữa cho trẻ với chị em phụ nữ này không khó hoặc rất nhẹ nhàng, nhưng với những chị em khác lại là vấn đề sống còn hoặc rất vật vã. Và trong quá trình đó, có thể rất nhiều người chưa thực sự nhìn nhận một cách rõ ràng về vấn đề ngưng cho con bú, như 3 điều đề cập sau đây.
1. Cai sữa cho trẻ dưới 6 tháng tuổi
1.1. Tình hình cai sữa dưới 6 tháng tuổi
Cai sữa cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi là tình trạng khá phổ biến trên toàn thế giới, mặc dù đây không phải là điều Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến khích. Tuy nhiên, thực tế trẻ ở nhiều nơi vẫn phải đối mặt với tình trạng phải ngưng bú mẹ trước khi qua tuổi ăn dặm. Có nhiều lý do dẫn đến việc trẻ bị cai sữa sớm như:
- Mẹ phải trở lại công việc sớm không thể cho trẻ bú hàng ngày
- Mẹ quá bận rộn
- Mẹ bị bệnh liên quan đến tuyến sữa
- Truyền thống gia đình
- Không có sữa, mất sữa hoặc không đủ sữa cho bé bú
- Quyết định cho con ngưng bú mẹ sớm vì các lý do cá nhân khác như thấy bất tiện, núm vú đau,...
1.2. Cai sữa cho trẻ sớm dưới 6 tháng tuổi có sao không
Hiện nay, có rất nhiều tranh cãi xoay quanh việc cho con bú gồm cả việc cai sữa cho bé sớm là đúng hay sai. Theo các chuyên gia, cai sữa cho bé ở thời điểm nào là do mẹ và bé quyết định, khó có thể nói việc cai sữa cho bé sớm là sai hay là đúng.
Các chuyên gia cho rằng, theo tiến trình tự nhiên và dinh dưỡng cho trẻ, tốt nhất là nên cho trẻ bú mẹ đến 6 tháng tuổi hoặc dài hơn nếu có thể. Lý do duy nhất mà các chuyên gia quan tâm, đưa ra lời khuyên cho các bà mẹ và thuyết phục họ nên cho con bú lâu hơn 6 tháng là vì, sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng khá hoàn hảo cho trẻ mà ngoài nguồi dinh dưỡng này ra, khó có một nguồn dinh dưỡng tương tự cho các bé.
Nguồn sữa mẹ không chỉ đơn giản giúp con no, nhận dưỡng chất tốt để phát triển, phù hợp với độ tuổi mà còn cung cấp rất nhiều kháng thể tăng sức đề kháng cho bé. Các kháng thể tự nhiên rất tốt này giúp con chống trọi lại với các bệnh tật, khi con mới bắt đầu giai đoạn đầu tiên đầy thử thách, ở môi trường sống bên ngoài bụng mẹ, trong tình trạng cơ thể và thể chất hãy còn yếu ớt.
Ngoài ra, cho con bú sữa mẹ còn là cách tăng sự mật thiết trong mối quan hệ mẹ con, điều này rất thiêng liêng, không có gì khác có thể thay thế.
Như vậy, cai sữa cho trẻ sớm dưới 6 tháng tuổi có sao không - như đề cập ở trên bạn cũng thấy rõ, điều này hoàn toàn không có lợi cho trẻ ở mức độ nào đó tùy từng hoàn cảnh, trường hợp và thể chất cụ thể của mỗi trẻ.
1.2. Cách cai sữa cho trẻ dưới 6 tháng tuổi có kết quả
Thực tế cho thấy, cai sữa cho trẻ dưới 6 tháng tuổi hẳn nhiên không phải mọi trường hợp đều do chủ quan mong muốn của người mẹ. Cũng có nhiều lý do khiến mẹ buộc phải chọn cách ngưng cho con bú. Vậy làm sao để việc cai sữa sớm cho trẻ diễn ra thuận lợi, hạn chế bớt những bất lợi mà trẻ có thể gặp phải? - Bạn hãy tiếp theo dõi chi tiết như dưới đây:
1.2.1. Không nên
- Ngưng cho bé bú đột ngột
- Ngưng cho bé bú khi bạn chưa có kế hoạch để bù đắp cho việc cai sữa sớm này cho trẻ
- Ngưng cho bé bú khi con đang ốm hoặc không khỏe
1.2.2. Nên
- Cai sữa cho bé khi bạn đã có một kế hoạch rõ ràng và sẵn sàng
- Tập cho bé cai từ mức độ nhẹ để con quen dần. Chẳng hạn, thay vì bạn cho bé bú 4-5 cữ/ ngày, bạn cắt giảm cữ bú mẹ dần dần xuống và thay thế vào đó bằng bú bình với sữa công thức.
- Chọn sữa công thức gần giống sữa mẹ nhất để trẻ dễ làm quen và không bị sốc.
- Cắt giảm từ từ lượng sữa cho bé bú mỗi lần, thay vào đó bằng sữa công thức.
- Nên duy trì việc cho trẻ bú mẹ ít nhất 1 lần trong ngày để tăng sự gắn kết, điều này còn giúp cả trẻ lẫn bạn đều không bị ảnh hưởng nặng nề về mặt tinh thần.
1.3 Giải quyết nguồn sữa và chăm sóc bầu ngực của bạn như thế nào
Việc bạn cho con ngưng bú sớm nếu không có kế hoạch chăm sóc bản thân, chắc chắn sẽ gặp nhiều phiền phức. Để đảm bảo đẩy lùi những phiền phức này, bạn nên:
- Vắt bớt sữa khi không cho bé bú để giảm tải cho bộ ngực căng sữa. Bạn lưu ý, chỉ vắt một lượng vừa sao cho bạn dễ chịu rồi tăng dần lên. Điều này sẽ giúp ngực bạn điều tiết việc tiết sữa giảm dần.
- Luôn chuẩn bị sẵn miếng lót sữa ở bên, để tránh tình trạng sữa chảy làm ướt áo.
- Cắt giảm các thực phẩm lợi sữa và thay thế bằng các thực phẩm khác tốt cho sức khỏe của bạn.
2. Cách cai sữa cho trẻ sau 6 tháng tuổi
2.1. Việc cai sữa cho trẻ sau 6 tháng tuổi
- Sau 6 tháng tuổi, việc ngưng cho bé bú có thể sẽ diễn ra thuận lợi hơn, vì lúc này, bạn đã có thể cho con tập ăn dặm thêm. Với những bé thích khám phá thực phẩm, nhu cầu ăn tăng thì việc bú mẹ cũng bắt đầu giảm một cách tự nhiên so với trước 6 tháng.
- Trên 6 tháng và dưới 1 năm, bạn sẽ thấy lần bú của trẻ bắt đầu giảm số lần bú mỗi ngày nhưng mỗi lần bú của trẻ có thể sẽ kéo dài hơn trước đó.
- So với dưới 6 tháng tuổi, quyết định cai sữa cho trẻ ở độ tuổi sau 6 tháng tuổi sẽ có lợi hơn cho trẻ. Vì ít nhất trong 6 tháng đầu đời, trẻ nhận được nguồn dinh dưỡng giàu kháng thể, để giúp con khỏe mạnh.
2.2. Cách cai sữa cho trẻ sau 6 tháng tuổi
- Căn cứ vào tình trạng ăn của con, trước tiên bạn có thể giữ cữ bú của trẻ 3 lần bú/ ngày và thêm các bữa ăn dặm tăng dần, bao gồm cả việc bổ sung sữa công thức. Lưu ý rằng, thức ăn dặm không thay thế hoàn toàn được nguồn sữa, do đó, bạn nên kết hợp cho bé uống sữa công thức, nếu giảm sữa mẹ đi. Điều này sẽ đảm bảo hơn việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho trẻ, cũng như dễ dàng hơn khi bạn giảm dần cữ bú.
- Vào các cữ bú mẹ mà bạn muốn cắt giảm, ngoài việc cho con ăn thức ăn dặm hay dùng sữa công thức , bạn có thể đánh lạc hướng sự chú ý của trẻ vào việc bú mẹ bằng các trò chơi, trò chuyện,..
- Tập dần cho bé từ bú bình sang uống bằng ly, nhất là với các trẻ đã lớn hơn, có thể cầm thìa để ăn dặm hoặc cầm ly nước để uống.
- Thời gian tập cho bé cai sữa sẽ mất từ vài ngày đến vài tuần thậm chí cả tháng hơn. Điều này tùy thuộc vào từng bé. Thời gian để cai sữa cho các bé hoàn toàn không giống nhau nên bạn cần hiểu con và thật kiên nhẫn.
- Tránh ngưng cho con bú một cách đột ngột dù bất cứ ở độ tuổi nào sau 6 tháng tuổi. Nếu gặp khó khăn, bạn có thể giảm dần cữ bú cho trẻ ban ngày, giữ cữ bú tối và đêm. Sau đó ngưng cũ bú ngày, giảm dần cữ bú đêm rồi ngưng cữ bú đêm hẳn, tất cả phải qua một quá trình và cần thời gian, để trẻ quen dần.
- Với các trẻ gặp khó khăn khi cai sữa, bạn có thể áp dụng một số mẹo cai sữa phù hợp an toàn cho trẻ.
3. Cách cai sữa tự nhiên cho trẻ
3.1. Về cách cai sữa tự nhiên cho trẻ
- Cai sữa cho trẻ theo cách tự nhiên hay bán tự nhiên hiện nay ngày càng được nhiều bà mẹ trên thế giới chú ý. Trong đó cai sữa cho trẻ tự nhiên là duy trì việc trẻ bú mẹ theo cả cữ ngày lẫn cữ đêm cho đến khi trẻ tự ngưng. Còn cai sữa bán tự nhiên chẳng hạn trong trường hợp mẹ đi làm không thể cho con bú trực tiếp nhưng việc bú đêm vẫn duy trì cho đến khi trẻ quyết định tự ngưng.
- Việc cai sữa tự nhiên có thể hình dung đơn giản là do trẻ quyết định thời gian con không bú mẹ nữa.
- Cách cai sữa tự nhiên cho trẻ đòi hỏi khoảng thời gian rất dài, sự kiên nhẫn và sự vững vàng của người mẹ. Thời gian có thể kéo dài đến 2 năm, 3 năm hoặc thậm chí cho đến khi trẻ lên 4 tuổi, trẻ mới tự ngưng bú.
- Khi bạn cai sữa tự nhiên cho con, bạn sẽ không gặp các áp lực nào về chuyện cai sữa cho trẻ cả. Về phía trẻ, con cũng không gặp áp lực nào về việc phải ngưng bú mẹ khi con vẫn còn muốn được bú mẹ.
3.2. Liệu pháp tinh thần cho bạn
Có một điều rất đáng lưu ý trong cách cai sữa tự nhiên trẻ là, trẻ ít gặp vấn đề về cai sữa nhưng bạn thì không, thậm chí bạn còn có thể trải qua sự căng thẳng - nếu bạn áp dụng cách này.
Thường, những bà mẹ cai sữa cho con theo các tự nhiên thường gặp nhiều vấn đề về cảm xúc, cảm thấy hụt hẫng và trống trải khi con không bú mẹ nữa. Trong khi đó, các bé thì "tỉnh bơ" hoặc biết tự từ bỏ "cơn nghiện" của mình như thể một người trưởng thành hiểu chuyện vậy (con hiểu là con không cần bú nữa, hoặc biết sữa mẹ không còn, hoặc tự vượt qua được cảm xúc gắn bó với ti mẹ). Do đó, trong trường hợp bạn có dự định cai sữa tự nhiên cho con, thì cần phải chuẩn bị trước liệu pháp tinh thần cho bản thân qua các gợi ý sau:
- Sẵn sàng chấp nhận một thời điểm nào đó con sẽ không bú mẹ nữa, rằng, sẽ đến lúc trẻ phớt lờ bạn, "quên" bầu ngực mà trẻ đã gắn bó suốt thời gian dài trước đó.
- Hãy ôm ấp và âu yếm trẻ để bù đắp những khoảnh khắc trống vắng của bạn.
- Tích cực chăm sóc bộ ngực của mình theo các cách tốt hơn để cải thiện độ săn chắc của chúng.
- Trò chuyện gần gũi và vui chơi với trẻ để tiếp tục tăng sự gắn kết theo cách trẻ đã "trưởng thành".
Bạn thấy đấy cách cai sữa cho trẻ không đơn thuần chỉ ở việc bạn quyết định ngưng không cho trẻ bú tiếp tục. Xoay quanh vấn đề cai sữa có rất nhiều điều liên quan có thể xảy ra tích cực hay tiêu cực, từ dinh dưỡng đến tinh thần của trẻ, lẫn chính bạn. Để quá trình cai sữa cho trẻ diễn ra nhẹ nhàng ít "đau khổ" và đỡ "mệt mỏi", bạn hãy cố gắng hiểu con, để có cách chọn lựa, xử lý, thu xếp cho thích hợp. Có như thế, cả bạn và con mới đi qua "biến cố" này một cách dễ dàng.
Nguồn tham khảo: Medela, NHS, Flo & Better Health
Cát Lâm tổng hợp
