1. Vitamin D là gì?
Vitamin D là một nhóm các secosteroid tan được trong chất béo, có chức năng làm tăng cường khả năng hấp thu canxi và phosphat ở đường ruột. Trong đó, ở người, các hợp chất quan trọng nhất của nhóm vitamin D là vitamin D3 (cholecalciferol) và vitamin D2 (ergocalciferol).
2. Cơ thể tổng hợp vitamin D như thế nào?
Trên da người có chứa một hợp chất được gọi là 7-dehydrocholesterol, có chức năng như là tiền thân của vitamin D, đồng thời cũng là tiền thân của cholesterol. Khi ánh nắng chiếu vào da, tia cực tím có trong ánh nắng có thể chuyển chất 7 - dehydrocholesterol thành vitamin D3 bằng việc phá vỡ liên kết phân tử của chất này, giúp cơ thể có thể hấp thụ được hợp chất mới để điều tiết lượng canxi cần thiết. Tuy nhiên, cơ thể cũng không tự tổng hợp đủ vitamin D thông qua ánh sáng mặt trời, do đó, vitamin D cũng cần được bổ sung qua khẩu phần ăn hàng ngày.
3. Trẻ cần bổ sung liều lượng vitamin D bao nhiêu?
Từ tháng 10/2008, Hội nhi khoa Mỹ khuyến cáo nên tăng gấp đôi liều vitamin D cho trẻ, từ bé sơ sinh đến thanh thiếu niên, từ 200 đơn vị (IU) lên 400 đơn vị mỗi ngày.
Trẻ sơ sinh đến 1 tuổi: Vitamin D cho trẻ ít nhất là 400 IU/ngày (không được vượt quá 1.000 IU/ngày đối với trẻ sơ sinh đến 6 tháng, và 1.500 IU/ngày ở trẻ 6 tháng đến 1 tuổi)
Trẻ 1-18 tuổi: Vitamin D cho trẻ ít nhất là 600 IU, tốt nhất là khoảng 1.000 IU/ngày (không được vượt quá 2.500 IU/ngày đối với trẻ 1-3 tuổi; 3.000 IU/ngày ở trẻ 4-8 tuổi và 4.000 IU/ngày những trẻ trên 8 tuổi).
Trẻ cần vitamin D để hấp thụ canxi, không bị còi xương. Nguyên nhân dẫn đến còi xương ở trẻ là do thiếu ánh sáng hoặc do chế độ ăn uống không đầy đủ dẫn đến thiếu loại dưỡng chất này. Khi trẻ thiếu vitamin D, trẻ có thể mắc nguy cơ giảm hấp thụ canxi ở ruột, thận gây nên bệnh còi xương . Dấu hiệu sớm của còi xương là trẻ ngủ không ngon giấc , thường quấy khóc, đổ mồ hôi đầu về đêm và máng tóc ở phía gáy và 2 thái dương mọc rất thưa.
Nếu trẻ không được cung cấp đủ loại dưỡng chất này trong thời gian dài có thể dẫn đến hiện tượng chậm biết ngồi, chậm biết đi, chân bị cong vẹo sinh ra chứng vòng kiềng , bệnh có thể gây ra dị tật xương về lâu dài và cản trở tăng trưởng. Khi bị còi xương trẻ đổ nhiều mồ hôi nên sẽ dễ bị mất nhiệt và có thể dẫn đến nhiễm khuẩn đường hô hấp.
4. Nên bổ sung Vitamin D cho trẻ như thế nào?
Uống sữa: Theo các nhà nghiên cứu thì sữa không giống những thứ đồ uống khác, nó chứa các thành phần dinh dưỡng tự nhiên, lượng tinh bột và protein cân bằng và bổ sung canxi cho xương, photpho cũng như vitamin D cho trẻ.
Chơi ngoài trời: Khoảng 7-10 ngày sau khi sinh, trẻ đã có thể tắm nắng để cơ thể tổng hợp vitamin D. Trong ngày, mẹ chỉ nên tắm nắng bổ sung vitamin D cho trẻ trong khoảng thời gian từ 6-9 giờ sáng và sau 5 giờ chiều. Trong khoảng thời gian từ 6-9 giờ, tia hồng ngoại và tia cực tím trong ánh mặt trời khá yếu, thích hợp để giúp trẻ thúc đẩy quá trình trao đổi chất cho cơ thể.
Ngược lại, khoảng thời gian sau 5 giờ chiều, tia X-quang trong ánh mặt trời sẽ giúp trẻ hấp thụ can-xi và phốt pho một cách tốt nhất, có ích cho sự phát triển xương. Với trẻ lớn hơn, hãy khuyến khích trẻ hoạt động ngoài trời, thêm nữa giúp cơ thể năng động, dẻo dai hơn.
Ăn cá: Cá là một trong những thực phẩm bổ sung vitamin D cho trẻ dồi dào, hàm lượng vitamin D chứa nhiều trong các loại cá. Theo cơ sở dữ liệu về dinh dưỡng, 100 gram cá hồi chứa khoảng 361 đến 685 IU vitamin D; 100 gram cá trích Đại Tây Dương tươi sống cung cấp 1.628 IU vitamin D, gấp bốn lần lượng vitamin D khuyến nghị hàng ngày; 100 gram cá mòi chứa 272 IU vitamin D.
Bên cạnh đó, dầu gan cá cũng là một trong những sản phẩm bổ sung vitamin D cho trẻ rất tốt. Trong mỗi muỗng cà phê (4.9 ml) dầu gan cá chứa 450 IU vitamin D. Trẻ thường được cho uống dầu gan cá trong nhiều năm để điều trị chứng thiếu hụt chất.
Bổ sung bằng thuốc: Vitamin D bổ sung có thể nhận được từ viên uống, viên nang hoặc dạng dung dịch. Nếu trẻ uống vitamin tổng hợp, cần đảm bảo nó có ít nhất 400 IU vitamin D cho trẻ. Với trẻ sơ sinh, cả bú mẹ hay bú sữa công thức, bác sĩ nhi khoa có thể kê bổ sung vitamin D cho trẻ dạng lỏng.
Lưu ý khi bổ sung vitamin D cho trẻ
- Vitamin D có một vai trò quan trọng trong việc phát triển của trẻ, tuy nhiên cũng đừng vì thế mà các bậc cha mẹ bổ sung quá nhiều vitamin D cho trẻ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo liều vitamin D hàng ngày là 400 IU cho trẻ sơ sinh.
- Việc bổ sung liều cao các vitamin D cho trẻ có thể gây hại cho trẻ sơ sinh, gây buồn nôn và nôn mửa, chán ăn, khát nước, đi tiểu thường xuyên, đau bụng, táo bón, đau cơ và đau khớp, yếu cơ, mệt mỏi, rối loạn, và tổn thương thận.
Cũng như các loại vitamin khác, vitamin D cho trẻ là một trong những vitamin đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Chính vì vậy, các bậc cha mẹ cần trang bị mình những kiến thức cơ bản về vitamin D, để bổ sung cho trẻ một cách hợp lý, đúng liều lượng.
Đài Trang tổng hợp
