1. Đôi nét về củ kiệu
- Củ kiệu thường được sử dụng để muối chua ăn hàng ngày, đặc biệt là trong dịp Tết Âm Lịch nước ta. Một loại cây thuộc họ hành, thân, củ có màu trắng, hình xoan thuôn. Trong đó, củ kiệu được phân thành hai loại gồm liệu Huế và kiệu trâu.
- Kiệu Huế có đặc điểm nhận dạng như eo thắt rõ rệt, thân nở, đuôi kiệu mảnh, không quá dày. Còn đối với kiệu trâu thì hoàn toàn ngược lại. Nó có thân dài hơn, không thắt eo và đuôi to.
- Củ kiệu còn có nhiều tên đa dạng khác như tiểu căn toán, đại đầu thái tử, hỏa thông, dã toán, tiếu toán (tỏi nhỏ),...Ngoài ra, trong Đông y nó còn là một vị thuốc có tên là giới bạch.
- Một ưu điểm nổi trội của củ kiệu là cả củ và thân lá điều có thể được tận dụng triệt để chế biến các món ăn. Người ta thường sử dụng phần củ để muối chua ngọt ăn kèm với thịt mỡ cho đỡ ngán, tước nhỏ trộn gỏi thịt gà, làm gia vị phi dầu. Phần lá kiệu có thể dùng để ướp, dùng để quấn món ăn, ăn sống hoặc ăn lẩu, bỏ vào canh như rau niêm.
2. Tác dụng của củ kiệu muối chua ngọt đối với sức khỏe
Tác dụng của củ kiệu muối chua ngọt "thần kỳ" đối với sức khỏe chắc chắn sẽ làm bạn vô cùng bất ngờ. Từ lâu củ kiệu được biết đến là món ăn truyền thống không thể thiếu vào mỗi dịp Tết Nguyên Đán, nó cũng thường xuất hiện trong những bữa cơm ấm áp của gia đình. Tuy nhiên, ít ai biết rằng đằng sau những củ kiểu trắng nhỏ bé lại ẩn chứa những công dụng sức khỏe, "liều thuốc thần dược" mà không phải ai cũng biết. Sau đây mọi người hãy cùng Yeutre.vn khám phá công dụng của củ kiệu nhé.
2.1. Cải thiện bữa ăn
Trong các bữa cơm gia đình, đặc biệt là dịp Tết củ kiệu muối chua luôn được ưu ái lựa chọn. Với hương vị cay nồng, chua ngọt, giòn giòn củ kiệu dùng để ăn kèm với các món ăn thịt mỡ, chả lụa giúp đỡ ngán và kích thích ăn ngon miệng hơn. Bên cạnh đó, nó còn là món ăn có giá trị dinh dưỡng và bảo vệ sức khỏe cao. Hương vị đặc trưng của củ kiệu chắc chắn sẽ làm bạn thích thú và không bao giờ nhàm chán.
2.2. Kích thích tiêu hóa
Theo nghiên cứu từ các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, dùng củ kiệu muối chua ngọt sẽ giúp tăng cường các vi khuẩn có lợi cho hệ thống tiêu hóa như acidophilus, lactobacilli và plantarum. Từ đó giúp kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Lúc này tinh bột và đường trong thức ăn sẽ được các vi khuẩn tiết ra enzim chuyển hóa thành axit lactic tạo vị chua, phân huỷ một phần các protein trong thức ăn, giúp cho cơ thể hấp thụ một dễ dàng.
Vì vậy, vào những ngày Tết chuẩn bị một hũ củ kiệu trong nhà là vô cùng cần thiết. Nó sẽ giúp bạn bảo vệ hệ tiêu hóa của cả gia đình, hạn chế được các bệnh như chướng bụng, khó tiêu, đầy hơi, dễ nôn ói,...Bên cạnh đó, nó còn hỗ trợ chữa trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản một cách hữu hiệu.
2.3. Bảo vệ gan
Từ lâu, chúng ta đã biết gan có chức năng phân giải, lọc độc tố từ những thứ con người kết nạp vào cơ thể. Mỗi ngày nó phải làm việc vô cùng cật lực để bảo vệ sức khỏe cho mỗi người. Lúc này, để giảm bớt gánh nặng cho gan bạn có thể dùng củ kiệu như một "thần dược diệu kỳ". Bởi theo nghiên cứu cho thấy rằng các món rau cải dưa muối nói chung và củ kiệu muối chua nói riêng, sẽ giúp bảo vệ và hỗ trợ gan tránh khỏi các tác động xấu, giảm thiểu được tác hại do rượu bia gây ra, nhất là trong dịp Tết Nguyên Đán 2020 này.
2.4. Chữa táo bón
Ngoài tác dụng kích thích tiêu hóa, củ kiệu muối chua ngọt còn là lựa chọn lý tưởng để chữa trị chứng táo bón. Vì khi làm củ kiệu muối, nguyên liệu được chế biến tươi, không qua xào nấu nên giữ được một lượng chất xơ, vitamin và khoáng chất lớn, giúp cơ thể ngăn ngừa được bệnh táo bón hiệu quả.
2.5. Cung cấp nhiều viatamin và khoáng chất thiết yếu
Thật không quá khi nói củ kiệu là món ăn tập trung "tinh hoa" bổ dưỡng. Trong quá trình ngâm củ kiệu các vitamin A, E, D, K phần lớn đều được giữ lại. Trên thực tế, các nhà nghiên cứu Hàn Quốc cũng cho biết, các loại rau củ ngâm như kim chi, củ kiệu là nguồn cung cấp vitamin B12 vô cùng dồi dào.
Ngoài ra, hầu hết các món muối chua điều mang tính axit. Đây là điều rất tốt hỗ trợ quá trình tiêu hóa, thúc đẩy hấp thu tốt các chất dinh dưỡng và khoáng chất thiết yếu như sắt, canxi, khoáng chất,...
Theo nghiên cứu từ chuyên gia, 100 gram củ kiệu tươi sẽ chứa khoảng 1,2 gram chất béo, 3,1 gram protein, 0,7 gram chất xơ hòa tan, 18,3 gram carbohydrate. Trong củ kiệu còn chứa các thành phần dinh dưỡng, nguồn vitamin, khoáng chất dồi dào như vitamin C, nhóm B (B1, B2, B6), sắt, kali, kẽm, canxi, phốt pho, magie, natri,...tốt cho sức khỏe.
2.6. Chống oxy hóa
Đối với các chị em phái đẹp đây là công dụng không thể bỏ qua. Tác dụng của củ kiệu muối còn được thể hiện qua tính năng làm đẹp. Củ kiệu muối giàu chất oxy hóa, chất dinh dưỡng bảo vệ chị em chống lại sự tấn công của các gốc tự do gây lão hóa.
Biết được công dụng này, chị em phụ nữ nên tích cực dùng loại thức ăn này như một dạng "mỹ phẩm" bảo vệ sắc vóc luôn tươi trẻ và xinh đẹp đón Tết Âm Lịch nhé.
2.7. Tăng cường lưu thông máu
Khi lên men củ kiệu, axit lactic cũng theo đó được hình thành. Khi ăn vào, nó sẽ giúp giảm lượng cholesterol trong máu, từ đó cải thiện lưu thông máu hiệu quả.
Vì thế, nên thường ta thường ưu tiên dùng củ kiệu vào mỗi dịp Tết đến. Lúc này, cơ thể bạn nạp khá nhiều dầu mỡ cần có những món ăn chứa axit để cân bằng lại.
Củ kiệu ngâm chua sẽ góp phần hỗ trợ chống các bệnh nguy hiểm như cục máu đông, xơ vữa động mạch, hạ huyết áp, lợi tiểu và ức chế vi khuẩn đường ruột,...
Đây chỉ là tác dụng của củ kiệu muối chua ngọt nói riêng, còn đối với củ kiệu nói chung thì vẫn còn rất nhiều sự kết hợp tạo ra bài thuốc chữa bệnh "thần kỳ". Củ kiệu có thể dùng để làm nguyên liệu cho một số bài thuốc Đông y chữa các bệnh hiệu quả như chữa khí trễ đờm tắc, tức thở, sản phụ bị kiết lị, bổ khí, chữa sưng đau cơ khớp, bỏng nước sôi, lửa (không trợt da), ngủ bị trúng gió bất tỉnh. Đặc biệt, trong Y học Cổ truyền củ kiệu còn giúp hỗ trợ điều trị bệnh ung thư hiệu quả.
3. Kinh nghiệm lựa chọn củ kiệu muối chua ngọt
Vào những ngày Tết, lựa chọn củ kiệu ngâm chua ngọt đẻ ăn kèm với các món ăn truyền thống như thịt kho tàu, chả lụa là ngon "hết sảy". Tuy nhiên đã có món củ kiệu ngon, giòn đòi hỏi những người nội trợ phải tinh ý, lựa chọn nguyên liệu chất lượng. Vậy làm sao để chọn được củ kiệu ngon để muối, câu trả lời sẽ được chuyên mục Cẩm nang giải đáp ngay.
- Như đã nói ở trên cụ kiệu có hai loại là kiệu Huế và kiệu trâu. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm lâu năm người ta khuyên rằng mọi người nên mua kiệu Huế để muối sẽ ngon hơn kiệu trâu, bởi khi làm sẽ cho ra củ kiệu giòn, thơm và ngon hơn rất nhiều.
- Bí quyết để lựa chọn được củ kiệu ngon là bạn nên lựa những củ kiệu có kích thước nhỏ, vừa phải, tránh lựa những củ kiệu quá to vì khi ăn vào sẽ có mùi hăng, nồng mạnh, cay không ngon và muối lâu thấm. Ngược lại, khi chọn củ nhỏ sẽ giúp muối nhanh thấm hơn, nhanh được thưởng thức và tiết kiệm được thời gian.
- Một lưu ý khác, khi chọn củ kiệu bạn nên quan sát kỹ xem nó có bị dập nát, trầy xước, còn tươi xanh và trắng điều không nhé. Ngoài ra, bạn nên ưu tiên chọn những củ có eo để tăng thêm phần đẹp mắt và hấp dẫn cho món ăn này nhé.
- Vì củ kiệu được cấu tạo thành từng chùm khít nhau nên rất khó quan sát bên trong. Điều đó đòi hỏi bạn cần tỉ mỉ khi lựa chọn xem củ kiệu có bị úng thúi bên trong không, bên cạnh đó sau khi mua về bạn cần mở bì tránh hầm hơi và nên sơ chế ngay để nguyên liệu không bị hao hụt.
4. Cách muối củ kiệu giòn, ngon và giữ được lâu
4.1.Chuẩn bị nguyên liệu
- Củ Kiệu: 1 kg
- Đường trắng: 300 gram
- Muối: 40 gram
- Muối hột: 1 muỗng
- Giấm nuôi: 80ml
4.2. Khâu sơ chế
- Sau khi bạn đã chọn được củ kiệu chất lượng mang về, hãy ngâm chúng vào trong chậu nước pha tro và nước muối trong vòng khoảng 8 tiếng hoặc để qua đêm càng tốt. Cách làm củ kiệu muối chua ngọt này sẽ giúp củ kiệu giữ được lâu hơn, tạo độ giòn ngon cho món ăn thành phẩm. Đồng thời, việc ngâm trước còn giúp vỏ kiệu mềm ra, thuận lợi cho việc bóc vỏ nhanh và dễ dàng.
- Tiếp theo mọi người hãy đem củ kiệu đã được ngâm ra phơi ở chỗ có nắng, thoáng mát 1 ngày. Điều này sẽ làm kiệu héo lại, khi muối sẽ nhanh hút nước, giữ được độ trắng và để lâu cũng không bị ủng.
- Trong quá trình bóc vỏ củ kiệu, đến phần rễ bạn chỉ cần cắt sơ qua tránh cắt phạm vào phần thịt nhằm hạn chế tình trạng củ kiệu bị úng trong lúc ngâm.
- Một mẹo nhỏ khi muối là mọi người nên sử dụng giấm nuôi để đảm bảo củ kiệu luôn trắng tinh và giữ được lâu. Còn nếu bạn bỏ giấm gạo vào thì nó sẽ nhanh chuyển vàng, mất tính thẩm mỹ chỉ sao một thời gian ngắn.
4.3. Cách làm
Sau khi đã hoàn thành các khâu lựa chọn đến sơ chế, chúng ta sẽ bắt đầu tiến hành muối củ kiệu giòn ngon với công thức đơn giản dưới đây nhé.
- Bước 1: Sử dụng một chiếc nồi vừa phải, cho hỗn hợp nước, muối, đường, giấm vào hoàn tan, đun nóng. Dùng muỗng mút canh khuấy đều tay đến khi hỗn hợp muối, đường tan hoàn toàn. Sau khi thấy nước trong nồi sôi thì tắt bếp và để còn ấm ấm.
- Bước 2: Trong lúc đợi nước nguội thì bạn có thể xếp củ kiệu vào hũ theo từng lớp, đổ từ từ phần hỗn hợp giấm đường vào ngập cụ kiệu lớp trên cùng và đậy nắp lại.
- Bước 3: Bạn đừng quên bảo quản củ kiệu muối ở nơi thoáng mát, nhiệt độ vừa phải. Sau khi muối 3 ngày, củ kiệu vừa thấm tới vậy là bạn có thể lấy ra thưởng thức ngay. Bạn có thể ăn kèm nó cùng với các món ăn truyền thống ngày Tết Cổ Truyền như thịt kho tàu, chả lụa, bánh chưng, bánh tét, thịt gà,...
5. Những lưu ý khi dùng củ kiệu
Tuy có nhiều công dụng trong việc chữa bệnh, tốt cho sức khỏe nhưng củ kiệu vẫn có một số lưu ý khi sử dụng mà mọi người nên biết như.
Không nên lạm dụng, ăn củ kiệu liên tục, ăn khi đang đói bụng sẽ rất dễ làm bạn bị đau dạ dày. Tuyệt đối không được ăn củ kiệu muối chua ngọt để quá lâu, nổi váng mốc vì lúc này củ kiệu có thể chứa độc tố gây nguy cơ ung thư gan rất cao.
Bên cạnh đó, nếu bạn là người dễ bị nóng trong người, nhiều khí hư thì nên hạn chế tối đa ăn củ kiệu muối. Vì nếu ăn quá nhiều sẽ làm cơ thể bạn bị tổn hại khí quyết, nóng gan làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Tác dụng của củ kiệu muối chua ngọt đối với sức khỏe nói trên đã không còn bàn cãi. Nó không những là món ăn truyền thống góp phần tạo nên hương vị ngày xuân, mà còn là "thần dược" chữa bệnh hữu hiệu. Ngày Tết 2020 có một hũ củ kiệu muối chua ngọt trong nhà, chắn chắn làm người ta cảm thấy an tâm và ngon miệng hơn rất nhiều. Vậy ngay từ bây giờ, mọi người hãy đưa món ăn này vào thực đơn ngày Tết, như một cách để chăm sóc sức khỏe gia đình. Mọi người cùng nhau vui vẻ đón năm mới an lành, hạnh phúc nhé.
Ngọc Hân tổng hợp
