1. Độ cận thị là gì?
Có thể hiểu đơn giản, cận thị là tật khúc xạ ở mắt, khiến mắt chỉ nhìn rõ vật ở gần và mờ dần khi vật càng xa. Ở trẻ không cận thị, hình ảnh của vật hội tụ lên võng mạc giúp mắt nhìn rõ vật. Còn ở mắt trẻ cận thị, hình ảnh của vật hội tụ trước võng mạc làm cho mắt gặp khó khăn khi nhìn những vật ở xa.
Các cách tính độ cận thị của mắt đều nhằm mục đích xác định chỉ số, mức độ trẻ cận thị nặng hay nhẹ, từ đó, tìm biện pháp khắc phục phù hợp. Đơn vị để đo độ cận thị là Diop - độ cong của loại thấu kính được sử dụng để đeo giúp mắt có thể nhìn thấy mọi vật một cách bình thường. D là kí hiệu viết tắt của Diop.
Ngoài ra, nếu để ý, chúng ta thường thấy kí hiệu ghi trên mặt kính là –D. Dấu “ – “ là chỉ báo cho tật cận thị, còn kí hiệu dấu “ + “ là dùng cho viễn thị. Ví dụ như -1D, -2D, -3D tương đương cận thị 1 độ, 2 độ, 3 độ.
2. Một số cách tính độ cận thị tại bệnh viện
2.1. Dùng bảng đo độ cận thị của mắt
Khi đến các bệnh viện, trung tâm khám mắt, trẻ thường được bác sĩ/ hoặc kĩ thuật viên cho ngồi trước bảng đo độ cận thị. Sau đó, kỹ thuật viên đề nghị bé che một bên mắt - thay phiên mắt trái, phải - rồi đọc các hình trên bảng theo chỉ dẫn.
Có nhiều loại bảng đo thị lực như:
- Bảng thị lực vòng tròn hở Landolt
- Bảng thị lực chữ E của Armaignac
- Bảng thị lực chữ cái của Snellen với các chữ cái: L F D O I E
- Bảng thị lực hình với các loại đồ vật/ con vật dùng cho trẻ em, hoặc người không biết chữ
Tùy vào từng đối tượng mà dùng cách tính độ cận thị với bảng đo khác nhau.
Công thức tính độ cận thị được dựa vào điểm cực cận và điểm cực viễn của mỗi người. Ảnh nằm trong giới hạn 2 điểm đó sẽ được mắt nhìn thấy rõ ràng. Với trẻ cận thị, điểm cực viễn thường là 2m, tương đương với cận -1D, điểm cực viễn là 1m tương đương cận -1.5D. Còn nếu điểm cực viễn là 50cm thì tương ứng độ cận thị của mắt là -2D. Từ cách đo như vậy, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận và hướng cách khắc phục cho tình trạng mắt hiện tại của trẻ.
2.2. Dùng máy đo độ cận thị của mắt
Ngày nay, công nghệ hiện đại, các cách tính độ cận thị có thể tiến hành nhanh chóng và chính xác bằng máy móc. Quá trình kiểm tra thị lực bằng máy tiến hành qua hai bước là đo độ cận thị bằng máy điện tử và đo mắt bằng lắp kính mẫu.
Bước 1. Đo mắt bằng máy điện tử
Bước này dùng để đánh giá tình trạng của mắt. Một số kí hiệu thường thấy khi kiểm tra mắt tại các bệnh viện thường gặp:
- R (Right) hoặc OD là kết quả đo thị lực mắt phải.
- L (Left) hoặc OS là kết quả đo thị lực mắt trái.
- S (SPH/Sphere/Cầu) là số độ của tròng kính. Kèm theo đó, kí hiệu "-" là dấu hiệu trẻ cận thị và kí hiệu "+" là viễn thị.
- Muốn lấy được độ cận chính xác thì bước này phải được thực hiện nhiều lần, để lấy số AVG (số đo trung bình) làm căn cứ xác định độ cận.
- S.E là số độ kính kiến nghị sử dụng.
- PD là khoảng cách giữa hai đồng tử, đơn vị tính là milimet (mm).
Với bước đầu trong cách tính độ cận thị bằng máy đo, chúng ta chỉ mới xác định được trẻ có bị cận hay không. Sau đó, cần thực hiện bước tiếp theo để có kết quả chẩn đoán chính xác nhất về tình trạng mắt của trẻ.
Bước 2. Đo mắt bằng lắp kính mẫu
Gắn miếng kính mẫu vào đeo thử, nếu trẻ nhìn rõ và thoải mái khi di chuyển, thì độ kính đó thích hợp. Với cách kiểm tra độ cận thị này, chúng ta có thể biết chính xác độ cận là bao nhiêu. Cuối cùng, kỹ thuật viên hoặc bác sĩ sẽ bắt đầu cắt kính phù hợp cho trẻ.
3. Hướng dẫn cách tính độ cận thị tại nhà
Nếu gia đình không có đủ thời gian và điều kiện để đưa con đến bệnh viện kiểm tra thị lực, hoặc muốn tự theo dõi thêm tình trạng của con, thì có thể thực hiện theo công thức tính độ cận thị chuẩn quốc tế dưới đây.
3.1. Dụng cụ chuẩn bị để đo độ cận thị tại nhà
Phụ huynh cần chuẩn bị một số dụng cụ cần thiết: Bảng đo thị lực, 1 cây thước đơn vị cm, 1 sợi dây trắng dài 105 đến 110 cm, 2 cây viết màu mực khác nhau, 1 bìa giấy cứng in chữ bất kì không dấu - phông chữ Times New Roman với kích cỡ chữ 14 - và in đậm. Cách tính độ cận thị này yêu cầu phải có 2 người thực hiện phép đo.
3.2. Các bước tiến hành
Hướng dẫn con dùng 1 tay che mắt lại, tay còn lại cầm 1 đầu dây đặt dưới mắt cần đo ở vị trí ngang bằng với mũi, và cánh mũi 1cm. Trong 2 người thực hiện phép đo, 1 người dùng một tay căng dây, một tay cầm bìa giấy di chuyển từ sát mắt ra xa chầm chậm trên sợi dây. Mục đích của bước này là xác định điểm cực cận và cực viễn của mắt.
Khi kéo bìa giấy từ từ ra xa, phụ huynh cho con đọc chữ trên giấy, rồi xác định khoảng cách xa nhất mà trẻ nhìn thấy rõ là vị trí nào. Sau đó, dùng viết đánh dấu lại. Cho bé thư giãn mắt 3 phút mới thực hiện đo cho mắt còn lại. Cách thực hiện vẫn giống như vậy, chỉ cần dùng viết màu khác đánh dấu để phân biệt.
Khi đã đo xong, có thể bắt đầu tính độ cận cho trẻ. Phụ huynh lấy thước đo khoảng cách từ đầu sợi dây đến điểm vừa đánh dấu khi nãy của 2 mắt. Lấy 100 chia cho khoảng cách vừa đo được sẽ cho ra kết quả độ cận thị của mắt.
Độ cận = 100/ khoảng cách (cm)
Ví dụ: Khoảng cách trẻ nhìn rõ là 40 cm, thì độ cận = 100/40 = 2.5 độ. Để có kết quả chính xác nhất, hãy cho thực hiện phép đo này cho con ở nơi đủ sáng. Tốt nhất nên đo ban ngày.
Cách tính độ cận thị của mắt tại nhà đơn giản trên đây sẽ giúp bố mẹ xác định mức độ cận ở trẻ nặng hay nhẹ. Tuy nhiên, bố mẹ cũng nên đưa bé đến bệnh viện để được nhà chuyên môn kiểm tra thị lực chính xác. Có như vậy, mới đảm bảo trẻ cận thị được can thiệp sớm và khắc phục với phương pháp chữa trị cận thị phù hợp.
Nguyên Bình tổng hợp
