1. Cách làm chẩm chéo truyền thống cơ bản nhất
1.1. Chuẩn bị nguyên liệu
- Hạt mắc khén
- Hạt dổi
- Rau húng bạc hà
- Rau mùi
- Mùi tàu
- Gừng, sả, ớt, tỏi
- Các loại gia vị như bột canh, muối, tiêu,...
1.2. Các bước làm chẩm chéo truyền thống ngon
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu
- Các loại rau thơm các bạn rửa sạch và để riêng cho ráo nước. Gừng gọt vỏ cũng rửa sạch sau đó cắt lát. Lưu ý chỉ nên dùng khoảng 1 đến 2 lát gừng nhỏ thôi nhé.
- Tỏi bóc vỏ, sả cũng bóc bớt vỏ ngoài chỉ lấy phần sả non.
- Ớt các bạn mua ớt tươi về sau đó rửa sạch. Nướng ớt qua lửa để cho héo bớt như vậy sẽ giảm bớt độ cay. Cách này giúp giảm vị hăng của ớt nhưng vẫn giữ được vị cay đặc trưng.
- Hạt mắc khén các bạn rang trên chảo nóng khoảng 2 đến 3 phút cho dậy mùi thơm. Đem hạt mắc khén giã hoặc xay cho nhuyễn thành dạng bột. Các bạn chỉ nên rang hạt mắc khén vừa tới cho thơm, đừng rang quá lâu sẽ có mùi khét, cháy.
- Hạt dổi nướng trên bếp than sau đó giã nhuyễn.
Bước 2: Giã nhuyễn chẩm chéo
Các bạn cho tất cả các nguyên liệu đã sơ chế ở trên vào một cái cối, dùng chày giã bằng tay cho thật nhuyễn. Chẩm chéo giã càng nát sẽ càng thơm và thấm vị đậm đà.
- Lưu ý, đối với hạt mắc khén các bạn không nên cho quá nhiều. Các bạn cứ giã nát xong rồi có thể điều chỉnh để nó phù hợp với khẩu vị của bạn và mọi người. Như thế sẽ giữ được hương vị đặc trưng của chẩm chéo mà không bị át hết các gia vị khác.
- Sau khi giã nhuyễn, các bạn cho chẩm chéo ra chén, nêm nếm thêm một ít bột canh cho vừa ăn.
2. Những lưu ý khi làm chẩm chéo truyền thống cơ bản nhất
Để có một loại gia vị đặc trưng như chẩm chéo của ẩm thực vùng Tây Bắc, bạn nên lưu ý một số điểm sau:
- Chẩm chéo ngon nhất nếu bạn dùng trong ngày, không để qua đêm. Khi nào cần dùng bạn mới nên tiến hành giã chẩm chéo. Nếu bạn muốn bảo quản thì vẫn có thể cho vào hộp và bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh khoảng 4 đến 5 ngày trở lại.
- Chẩm chéo không nên cho nước mắm, nước tương vào thay thế cho muối hay bột canh. Vì làm như vậy sẽ mất đi hoàn toàn hương vị đặc trưng và làm cho chẩm chéo mặn hơn.
- Khi bạn dùng chẩm chéo với các món luộc các bạn có thể pha thêm 1 đến 2 muỗng cà phê nước lọc.
3. Một số món ngon ăn kèm với chẩm chéo
Món nướng: Thức chấm không thể thiếu cho các món nướng ở vùng Tây Bắc chính là chẩm chéo. Chẩm chéo giúp cho các móng nướng chẳng hạn như thịt trâu gác bếp, lợn cắp nách, cá nướng ,...Nhờ chẩm chéo, các món này sẽ trở nên đậm đà và thơm hơn khi ăn.
Món luộc: Nếu như ngày thường, các bạn hay sử dụng nước mắm cho các món thịt luộc, măng đắng luộc, rau luộc ,...thì hãy thử thay đổi sang chấm với chẩm chéo. Hương vị đồ chấm mới này sẽ làm bạn thay đổi hoàn toàn khẩu vị luôn đấy.
Trái cây: Một số loại xoài xanh, mận xanh, cốc non,...có vị chua chua mà kết hợp thêm chẩm chéo cay cay thì ngon hết sẩy đấy các bạn.
4. Một số loại chấm chéo khác
- Chẩm chéo pà hay còn gọi là chẩm chéo cá: Các bạn giã một chén chẩm chéo theo cách truyền thống ở trên. Sau đó, các bạn nướng một ít con cá suối nhỏ đem nướng vàng. Cho cá vào giã cùng bát chẩm chéo truyền thống. Như vậy bạn sẽ có một loại chẩm chéo pà để chấm măng tre, măng vầu hoặc rau luộc,...
- Chẩm chéo tắp cáy hay còn gọi là chẩm chéo gan gà: Sử dụng gan gà các bạn đem luộc chín sau đó nướng sơ cho thơm. Cho thêm một vài lá chanh rồi đem giã với chéo cơ bản sẽ được chéo tắp cáy. Thêm một chút nước luộc gà, khuấy lên cho nhuyễn là được.
- Chẩm chéo nặm xổm hay còn gọi là chẩm chéo nước chua: Hạt mè trắng đem rang cho vàng thơm. Các bạn giã nhuyễn đem trộn với chéo cơ bản, chút nước măng chua là bạn đã có một loại chẩm chéo mới dùng để chấm rau cải non.
- Chẩm chéo pịa: Nguyên liệu để biến tấu thành nước chẩm chéo pịa là thứ nước đắng lấy ở ruột non của con trâu. Lấy pịa chưng lên và đem trộn với chẩm chéo truyền thống cùng một ít lá chanh. Chẩm chéo pịa dùng để chấm thịt trâu luộc, hấp hoặc nướng.
- Chẩm chéo Mak có: Nguyên liệu để làm món chẩm chéo này là một loại quả có vị chua chát là Mak có. Cắt lấy một phần thịt của Mak có, đem giã chung với chẩm chéo truyền thống. Với cách làm này, bạn dùng Mak có thì không cần dùng Mak khén.
- Chẩm chéo non đíp: Non đíp ở đây là loại ớt chỉ thiên tươi đem giã cùng muối, bột ngọt và tỏi. Chẩm chéo này chấm lá mần trầu non sẽ cho ta vị cay, ngọt, giòn và mát.
- Chẩm chéo củ sả: Thái củ sả ra rồi giã cho nhuyễn, thêm ít lá chanh rồi trộn với chéo cơ bản, chắt thêm chút nước, dùng để chấm lá sắn non, lá vả đồ, ăn có vị cay, thơm, chát.
- Chéo hòm pẻn hay còn gọi là chẩm chéo rau mùi: Rau mùi giã nhỏ rồi trộn với chéo cơ bản, dùng để chấm rau cải và thịt ba chỉ luộc.
- Chẩm chéo khá hay còn gọi là chẩm chéo riềng: Củ riềng các bạn gọt vỏ, thái lát mỏng rồi đem giã nhỏ thêm một ít lá chanh rồi trộn cùng với chẩm chéo truyền thống. Chẩm chéo khá dùng để chấm măng đắng đồ, nướng hoặc luộc.
Với những cách làm chẩm chéo ngon đúng vị Tây Bắc trên đây, hy vọng sẽ giúp bạn có thêm một công thức mới cho những món ngon cuối tuần. Cách làm chẩm chéo thực hiện rất đơn giản, bạn chỉ cần lưu lại công thức như Chuyên mục Món ngon của Yeutre.vn chia sẻ thôi là bạn đã có ngay một bí quyết làm chẩm chéo ngon rồi đấy. Chúc các bạn thành công!
Khánh Kim
