1. Độ tuổi ăn dặm của bé
Theo WHO và UNICEF, cùng rất nhiều tổ chức chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh trên thế giới, cũng như tài liệu chăm sóc trẻ sơ sinh của chính phủ các nước tiên tiến, việc cho trẻ ăn dặm nên bắt đầu từ 6 tháng tuổi. Vì từ 6 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của trẻ đã bắt đầu ổn định hơn và có thể bắt đầu tiếp nhận thử các thực phẩm khác ngoài sữa mẹ. Các tổ chức này cũng khuyến khích, kêu gọi các bà mẹ trên toàn thế giới cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu đời, để đảm bảo bé nhận được nguồn dinh dưỡng giàu kháng thể, làm nền tảng tốt cho sự phát triển sau đó của trẻ, thậm chí là một sự chuẩn bị chuẩn nhất về nền tảng dinh dưỡng, cho cả cuộc đời của trẻ trong tương lai.
Ở nước ta, Viện dinh dưỡng cũng như các khoa chăm sóc trẻ sơ sinh luôn nhấn mạnh, khuyến khích việc cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, và chỉ nên cho bé ăn dặm khi con sang 6 tháng tuổi.
2. Bé 3 tháng tuổi ăn dặm
Đây là tình trạng không hiếm gặp, thậm chí là khá phổ biến ở nhiều nơi tại Việt Nam. Việc cho bé 3 tháng ăn dặm có thể đến từ nhiều lý do như: bố mẹ nôn nóng muốn tập cho bé ăn dặm sớm để bé chóng lớn, bé không bú mẹ, bé lười bú mẹ hoặc sữa công thức, mẹ không có sữa. Và có thể, việc cho bé ăn dặm từ 3 tháng tuổi là do chính bố mẹ cùng gia đình không thực sự nắm những kiến thức cơ bản, để chăm sóc trẻ sơ sinh một cách khoa học, nhất là về ăn dặm nói riêng và chế độ dinh dưỡng cho trẻ nói chung.
Việc cho bé 3 tháng tuổi ăn dặm, theo như đề cập đầu tiên về độ tuổi ăn dặm mà bài viết đã đề cập ngay từ đầu, thì dưới 6 tháng tuổi ăn dặm đều được cho là sớm. Trong đó, 3 tháng tuổi đã bắt đầu dặm là quá sớm.
Dù có thể nhiều bé ăn dặm sớm may mắn không gặp những tình huống nguy hiểm, song điều này không thể chắc chắn, khi trẻ phải tiếp nhận thực phẩm khác ngoài sữa mẹ ngay từ khi hệ tiêu hóa chưa thực sự phát triển hoàn chỉnh. Các biểu hiện dễ thấy ở các bé ăn dặm sớm thường là dễ bị các bệnh về tiêu hóa như đau bụng, tiêu chảy, dễ suy dinh dưỡng , tổn thương thận, nguy cơ béo phì,...Tuy nhiên, những diễn tiến liên quan đến sức khỏe của trẻ bị ảnh hưởng do ăn dặm sớm và ăn dặm không đúng cách không chỉ dừng ở đó, nhiều ảnh hưởng có thể xảy ra âm thầm bên trong cơ thể trẻ, mà chúng ta không thể biết chính xác, hay có thể nhận diện bằng việc quan sát bình thường được.
3. Nước cháo, bột lỏng pha sữa cho bé 3 tháng tuổi
Việc nấu cháo tỉ lệ nước nhiều để có nước cháo lỏng rồi dùng nước cháo pha sữa, hay pha bột ăn dặm loãng pha thêm sữa là cách làm của khá nhiều bà mẹ áp dụng cho bé từ 3-4 tháng tuổi. Họ mong muốn và tin rằng, cách làm này sẽ bổ sung cho con thêm dưỡng chất, cho con ăn thêm ngoài sữa mẹ hay sữa công thức, để bé không bị đói.
Thực chất, khi nhu cầu ăn của trẻ tăng lên, dưới 6 tháng tuổi, giải pháp của mẹ nên là tăng cữ bú cho bé. Mẹ cũng cần nạp nhiều dinh dưỡng để tăng cả lượng sữa lẫn chất lượng sữa, để đáp ứng nhu cầu của bé.
Đối với bé 3 tháng tuổi, việc pha nước cháo hay bột với sữa không giải quyết được vấn đề dinh dưỡng của bé. Mẹ cần biết rằng, nước cháo hay bột pha loãng có thành phần dinh dưỡng không dồi dào và đều kém hơn sữa mẹ. Do đó, việc lựa chọn cách pha nước cháo hay bột lỏng cùng sữa không mang lại lợi ích thật sự, mà vẫn tiềm ẩn các nguy cơ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bé nói riêng, sự phát triển của bé nói chung, ngay cả khi việc pha loãng này, được cho là có mức độ loãng gần như sữa mẹ.
4. Bột ăn dặm cho trẻ 3 tháng tuổi
Trên thị trường hiện nay có xuất hiện nhiều loại bột cho bé ăn dặm, trong đó có cả các loại bột được cho là dành cho bé ăn dặm 3-4 tháng. Vì thế, nhiều mẹ yên tâm rằng, một khi nhà sản xuất chế biến loại bột có ghi chú rõ độ tuổi bé dùng được, thì đương nhiên sẽ phù hợp với bé. Tuy nhiên, kiến thức cơ bản về dinh dưỡng cho bé dựa trên những tư liệu mang tính khoa học và có tính xác thực, ý kiến của những chuyên gia dinh dưỡng và bác sỹ nên là những điều đầu tiên các mẹ nên tham khảo, tìm hiểu, cân nhắc, trước khi tin tưởng bất cứ nhà sản xuất nào, cũng như tin vào sản phẩm mà họ quảng cáo, đưa ra phổ biến trên thị trường.
Nhà sản xuất có quyền đưa sản phẩm ra thị trường, nhưng cũng có câu nói rằng "hãy là người tiêu dùng thông minh". Là người tiêu dùng ai cũng nên chọn những sản phẩm đúng nhu cầu của mình một cách thông thái. Vậy, ở trường hợp này - khi đứng trước các sản phẩm bột ăn dặm cho bé 3 tháng tuổi mà mẹ biết hay được giới thiệu - trước khi chỉ tay chọn lấy sản phẩm để cho bé dùng, mẹ hãy sử dụng quyền lựa chọn sản phẩm của một người tiêu dùng thông minh và kiến thức chăm con khoa học của một người mẹ thông thái trước đã nhé.
5. Những trường hợp bất khả kháng
Thực tế cũng cho thấy một điều rằng, không ít trường hợp trẻ phải ăn dặm sớm vì những lý do bất khả kháng. Có nhiều gia đình vẫn giữ thói quen và tư tưởng về việc cho trẻ ăn dặm sớm là không có vấn đề gì cả. Bằng chứng là các thế hệ trước, dùng cháo loãng từ lúc chỉ tròn 1-2 tháng tuổi, nhưng vẫn sống tốt đến thời điểm này.
Làm cha mẹ, ai cũng có quyền chọn phương pháp chăm con bằng cách cũ và tư duy cũ hay cách mới, tư tưởng tiến bộ hơn, khoa học hơn. Cuộc sống hiện đại, điều kiện thực tế đã không còn như ở thời điểm cách đây mấy chục năm. Chúng ta cũng có quyền lựa chọn sự thay đổi, hoặc ít nhất là chọn những điều kiện phù hợp, tốt hơn đang hiện hữu ở thì hiện tại, vì một tương lai tốt hơn cho con em mình - đây là một điều nên làm và được khuyến khích.
Ngoài những lựa chọn chủ quan theo tư duy cũ mới, cũng có thể có những tình huống khách quan, khiến bố mẹ phải cân nhắc đến việc cho bé ăn dặm sớm từ 3 tháng tuổi. Nếu rơi vào các trường hợp đặc biệt bất khả kháng này, tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng, hoặc các bác sỹ có chuyên môn liên quan, để đảm bảo hơn cho quá trình chăm sóc, chế độ dinh dưỡng cho con trẻ một cách tốt nhất.
Hãy luôn nhớ rằng, bạn - ở vị trí làm cha mẹ bạn có quyền lựa chọn bất cứ thứ gì cho con, nhưng, con trẻ ví dụ ở 3 tháng tuổi - bé dù có quyền nhưng không thể lựa chọn những điều tốt nhất, phù hợp nhất với độ tuổi của mình. Vì vậy, dù ở hoàn cảnh nào, hay mong muốn ra sao, làm mẹ, nếu có ai đó nói với bạn - bột ăn dặm cho trẻ 3 tháng tuổi là phù hợp, là sản phẩm bạn có thể lựa chọn, hay có cách chế biến rất thích hợp mà bạn có thể áp dụng cho con mình - bạn cũng nên tỉnh táo và cần có những quyết định đúng đắn.
Sử Ngọc Hạnh & Cát Lâm tổng hợp
