Chị Nguyễn Thu Hằng (SN 1981, ở Hàng Mắm, Hà Nội) vẫn chưa hết bàng hoàng khi kể về ca cấp cứu cách đây 2 năm của mình. Chị Hằng kế hoạch bằng việc thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày. Bạn bè thân thường đùa chị 'uống thuốc tránh thai đều đặn như cơm bữa'.
Cần đi khám bác sĩ 6 tháng/lần khi sử dụng thuốc tránh thai. Ảnh minh họa
Đột nhiên, chị bị rong kinh cả tuần và đau bụng. Lúc đầu, chị tưởng đau bụng do kinh nguyệt nên chủ quan uống thuốc giảm đau. Chỉ đến khi cơn đau khiến chị ngất lịm đi, gia đình đưa đi cấp cứu thì mới hay chị bị chửa ngoài tử cung. Thậm chí, tính mạng chị còn nguy hiểm khi mà tử cung đã bị vỡ. Lần đó, chị Hằng buộc phải cắt bỏ tử cung.
Bác sĩ Hồ Sỹ Hùng, BV Phụ sản TƯ, nguyên nhân dẫn đến việc mang thai ngoài ý muốn, thậm chí bị chửa ngoài tử cung là do dùng thuốc tránh thai nhưng không theo đúng hướng dẫn hoặc không thăm khám sức khỏe định kỳ.
BV Phụ sản Hà Nội cũng vừa cấp cứu cho một phụ nữ (35 tuổi, Chương Mỹ, Hà Nội). Chị phải phẫu thuật cắt bỏ ruột non vì bị tắc mạch máu ruột.
Theo các bác sĩ, một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là do bệnh nhân đã uống thuốc ngừa thai hàng ngày kéo dài đến 10 năm.
Thuốc tránh thai đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ bị chứng đông máu bất thường, có tiền sử viêm tĩnh mạch hay nghẽn mạch phổi. Theo nghiên cứu tại Anh năm 2009, tỉ lệ huyết khối tĩnh mạch sâu ở nhóm dùng thuốc ngừa thai tăng gấp 5 lần so với nhóm không dùng thuốc ngừa thai.
Được biết, hàng tháng, các bệnh viện như Phụ sản Trung ương, Phụ sản Hà Nội, Bạch Mai… tiếp nhận hàng trăm trường hợp bị rong huyết, chảy máu bất thường, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt do lạm dụng thuốc tránh thai.
Đi khám trước khi dùng thuốc
Bác sĩ Hồ Sỹ Hùng, BV Phụ sản Trung ương cho biết, thuốc tránh thai không phải thuốc độc để uống và nhìn thấy tác dụng phụ ngay nên việc sốc thuốc tránh thai đến mức phải đi cấp cứu hay dẫn đến tử vong là không có. Nhưng khi lạm dụng thì có rất nhiều hệ lụy xảy ra.
Hiện có 3 loại thuốc tránh thai trên thị trường gồm: Thuốc tránh thai khẩn cấp (được dùng để ngừa thai sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ); Thuốc tránh trai chỉ chứa progestin thích hợp cho những phụ nữ vừa sinh con; Thuốc tránh thai tổng hợp: đây là loại thuốc tránh thai đường uống phổ biến nhất.
Thuốc tránh thai tổng hợp chứa các loại hormone progesterone và estrogen giúp chị em duy trì lượng hormone cần thiết trong cơ thể để trứng không rụng. Ngoài ra loại thuốc này còn làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng có thụ tinh cũng không làm tổ được. Thêm nữa, thuốc còn làm đặc chất dịch nút cổ tử cung để chống tinh trùng đi qua và làm giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng. Trong 3 loại trên, loại thuốc tránh thai thứ 3 được dùng phổ biến nhất, tuy nhiên nó cũng mang lại nhiều hệ lụy nhất.
Thuốc tiềm ẩn nguy cơ gây ra các tác dụng phụ như tích nước gây tăng cân, rối loạn kinh nguyệt, nôn mửa, đau đầu… Đặc biệt là nguy cơ đông máu, làm tắc nghẽn mạch máu vì hormone estrogen có trong thuốc tránh thai tổng hợp làm tăng các yếu tố đông máu II, VII, IX và X, làm tăng phân hủy fibrin và gây đông vón tiểu cầu. Chính khả năng gây đông máu này có thể dẫn đến hiện tượng thuyên tắc mạch máu.
Theo bác sĩ Hùng, không phải ai cũng có thể tránh thai bằng thuốc tránh thai tổng hợp hàng ngày. Những người có tiền sử bị tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh lý gan, thận, ung thư vú, huyết khối tắc mạch, đau nửa đầu, ra huyết âm đạo chưa rõ nguyên nhân, hay có khối u sinh dục như u xơ tử cung, u nang buồng trứng, u vú, ung thư tử cung, trên 35 tuổi và có hút thuốc lá, không được dùng thuốc ngừa thai tổng hợp.
Nếu có ý định dùng thuốc ngừa thai, chị em nên đi khám để được tư vấn lựa chọn loại thuốc thích hợp với cơ thể và cách dùng thuốc an toàn nhất thay vì cứ tự tiện dùng thuốc.
Giáo sư Nguyễn Đức Vy - nguyên Giám đốc BV Phụ sản TƯ - cho biết hàng ngày ông gặp khá nhiều trường hợp bệnh nhân đến khám là nạn nhân của việc lạm dụng thuốc tránh thai, đặc biệt là thuốc tránh thai khẩn cấp.
Giáo sư Vy cho biết, thuốc tránh thai khẩn cấp không đơn thuần chỉ ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản. Nếu uống quá nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ dẫn đến nguy cơ vô sinh. Nếu uống quá liều, thuốc tránh thai khẩn cấp làm teo niêm mạc tử cung, khi niêm mạc mỏng sẽ cản trở quá trình trứng làm tổ.
Trong 1 tháng không nên uống quá 4 viên thuốc tránh thai khẩn cấp để không xảy ra hệ quả đáng tiếc, GS Vy cho biết.
Khám định kỳ 6 tháng/lần khi dùng thuốc tránh thaiNếu bạn được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc tránh thai, nên tạo thói quen khám sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần: Xét nghiệm chức năng gan, thận, đường huyết, đo điện tim, đo huyết áp, xét nghiệm tế bào cổ tử cung, siêu âm phụ khoa… trong quá trình dùng thuốc. Nếu cơ thể có những biểu hiện bất thường thì nên dừng thuốc và chuyển sang biện pháp tránh thai khác.
Theo VNN
