1. Sự ra đời của tranh vẽ trò chơi dân gian và giá trị của tranh vẽ trò chơi dân gian hôm nay
Trước khi bàn về nét đẹp tranh vẽ trò chơi dân gian và điều chúng ta có thể làm cho thế hệ con cái, có lẽ đôi dòng tìm hiểu về tranh vẽ dân gian cũng là một điều rất hữu ích phải không nhỉ!
Theo ghi chép, tranh vẽ dân gian bắt đầu ra đời từ đầu thế kỷ 16, lấy ý tưởng từ những hình điêu khắc nghệ thuật. Đến thế kỷ 18 - 19 bắt đầu phát triển mạnh, qua nhiều thăng trầm, tranh vẽ trò chơi dân gian tưởng chừng như biến mất hoặc mai một, nhưng may thay, ngày nay loại tranh vẽ này được đề cập ngày càng rộng rãi như một lần hồi sinh cho những nét đẹp dân gian đậm bản sắc Việt mà nhiều người đang tìm về, khơi mở trở lại.
Vài năm gần đây, tranh vẽ trò chơi dân gian được đề cập nhiều, được ôn lại nhiều, cũng như trò chơi dân gian được đưa vào các trường học như một món quà tinh thần từ thời trước. Sự phổ biến trở lại này không chỉ góp phần mạng lại cho trẻ em có thêm một món quà giải trí lành mạnh và giá trị, mà còn là cách lưu giữ một cách tích cực giá trị truyền thống, bản sắc người Việt về văn hóa giải trí, trước cơn bão công nghệ với nhiều trò giải trí có ảnh hưởng tiêu cực ngày càng mạnh mẽ đến trẻ em.
Có rất nhiều tranh vẽ trò chơi dân gian đã được thể hiện lại, qua nhiều bút vẽ tài hoa của những người yêu trò chơi dân gian, cũng như quý các giá trị truyền thống. Dựa vào những đóng góp tích cực này, chúng ta có cơ sở để tái hiện sinh động các trò chơi dân gian ở thực tế cho trẻ, thậm chí còn có thể có những trò chơi dân gian sáng tạo để làm phong phú thêm kho tàng trò chơi dân gian. Bên cạnh đó, từ nguồn tranh này, phụ huynh có thể dạy thêm cho con biết quý trọng các giá trị truyền thống, phong tục xưa, từ đó trẻ biết trân quý hơn, thích thú hơn về các trò chơi cũng như ý nghĩa của nó mà mình có cơ hội trải nghiệm.
2. Một số tranh vẽ trò chơi dân gian cho trẻ phổ biến bố mẹ có thể truyền đạt chia sẻ cùng con
2.1 Tranh vẽ trò chơi kéo co
Trò chơi kéo co là một trò chơi gian khá thú vị và phổ biến ở thực tế từ xưa cho đến hôm nay. Trong trò chơi này, chủ đích không chỉ là vui mà còn giúp cho người chơi rèn luyện thể lực, dẻo dai, khéo léo, tính kiên nhẫn. Vì vậy, khi cho trẻ trải nghiệm, rất có ích cho thể chất của trẻ. Qua tranh vẽ trò chơi, bố mẹ có thể trao đổi và dạy con thêm về việc rèn luyện các kỹ năng làm việc nhóm, tính đồng đội, đoàn kết, lập kế hoạch...Khi hiểu giá trị trò chơi qua tranh, trẻ cũng nắm bắt được những yếu tố chính cần thiết, để khi trải nghiệm trò chơi thực, trẻ càng dễ cảm nhận và hứng thú với trò chơi hơn.
2.2 Tranh vẽ trò chơi dân gian ô ăn quan
Trong các trò chơi dân gian, Ô ăn quan là trò chơi có từ lâu đời, xuất phát từ nền nông nghiệp lúa nước của Việt Nam. Lưu truyền rằng một nhà Trạng Nguyên đã có một tác phẩm toán học xuất sắc thông qua trò chơi dân gian ô ăn quan. Các bức tranh về trò chơi gian ô ăn quan đã giúp lưu giữ lại truyền thống tốt đẹp ấy. Ngày này ở thôn quê vẫn còn rất nhiều trẻ thường xuyên chơi trò chơi ô ăn quan. Qua trò chơi ô ăn quan giúp trẻ rèn khả năng toán học, tư duy logic, lập luận...Khi bố mẹ chia sẻ với trẻ về ý nghĩa trò chơi này qua tranh, trẻ không chỉ đơn thuần hiểu về trò chơi, còn thấy những giá trị khác ẩn chứa trong trò chơi này nữa.
2.3 Tranh vẽ trò chơi dân gian rồng rắn lên mây
Rồng rắn lên mây là một trò chơi được nhiều thế hệ trẻ rất thường xuyên chơi. Trò chơi mang tính giáo dục cao đồng thời rèn luyện tính nhanh nhẹn, khéo léo, tôn trọng kỷ luật, phát huy tính đoàn kết và phát triển ngôn ngữ lưu loát. Thông qua các tranh vẽ về trò chơi rồng rắn lên mây có thể thấy được phần nào tính vui tươi, nhộn nhịp của trò chơi. Tiếp cận tranh, ngay từ đầu trẻ cũng ít nhiều thấy được sự vui tươi này và thêm hào hứng hơn khi tham gia trò chơi ở thực tế.
2.4 Tranh vẽ trò chơi dân gian thả diều
Thả diều không chỉ đơn thuần là một trò chơi đầy kỹ năng, còn là một trò chơi có giá trị tinh thần rất sâu sắc mà bố mẹ có thể truyền đạt cho trẻ. Chỉ từ bức tranh đơn giản này, bố mẹ có thể giúp con hình dung những buổi chiều ngày hè, trên những cánh đồng cỏ xanh rờn ở đồng quê, có tiếng gió thoảng qua nhè nhẹ nhìn lên bầu trời xanh với phấp phới những cánh diều đủ màu sắc đua nhau bay lượn. Sự liên tưởng hình dung này sẽ giúp trẻ nuôi dưỡng những hình ảnh đẹp về làng quê, hay những cánh diều chấp chới thật sinh động, chuyên chở nhiều ước mơ, cũng như mong muốn của trẻ.
2.5 Tranh vẽ trò chơi dân gian bị mắt bắt dê
Đây là một trò chơi giúp rèn luyện tính nhanh nhạy, chính xác, khéo léo... Bên cạnh đó trò chơi còn giúp phát triển toàn diện các giác quan . Một trò chơi giúp trẻ phát triển một cách tổng thể cả thể chất lẫn tinh thần. Rất nhiều tranh vẽ về trò chơi dân gian bịt mắt bắt dê xuất hiện qua thời gian, trong đó nổi tiếng nhất có thể đề cập tới là bức tranh đông hồ về trò chơi bị mắt bắt dê và lễ hội xuân được người ta lưu giữ cẩn thận. Đến nay, với bức tranh này không chỉ để tái hiện trò chơi, mà chính nó còn mang giá trị nghệ thuật khác về hình ảnh, về nét đẹp mộc mạc của một loại tranh dân gian độc đáo. Do đó, phụ huynh hoàn toàn có thể mượn tranh, để chỉ dạy cho con thêm về một nét đặc biệt về tranh dân gian.
Ngày nay các bức tranh trò chơi dân gian không chỉ được các học sĩ nổi tiếng muốn vẽ, mà các họa sĩ tí hon cũng được truyền cảm hứng để thực hiện những bức tranh đặc sắc, ấn tượng. Có thể nói, tranh vẽ trò chơi dân gian không chỉ liên quan đến trò chơi giải trí, mà bản thân loại tranh này cũng để lại một dấu ấn tốt đẹp cho trẻ về giá trị nghệ thuật truyền thống, một nét đẹp tinh thần cần có, cần biết, cần nuôi dưỡng và lưu giữ trong cuộc sống hiện đại.
Có thể kết luận rằng, trò chơi dân gian Việt Nam mang đậm tính gần gũi, đơn giản, để chơi, dễ tìm kiếm trong mọi lúc mọi nơi, dân dã, bình dị nhưng cũng có nhiều ý nghĩa trong cuộc sống hằng ngày. Không chỉ dừng ở đó, trò chơi dân gian còn mang tính giáo dục sâu sắc, rèn luyện thể chất cho trẻ, giáo dục các kỹ năng sống khác thông qua các trò chơi dân gian. Trò chơi gian dan là một kho tàng quý cần được lưu giữ trong đó, tranh vẽ trò chơi dân gian chính là một món quà tinh thần rất giá trị và rất ý nghĩa khác dành cho trẻ mà chúng ta không thể thờ ơ hay bỏ qua.
Nữ Phạm tổng hợp
