1. Điều kiện để nhận chế độ thai sản sau sinh
Không phải người lao động cứ đóng bảo hiểm xã hội là sẽ được nhận chế độ thai sản sau sinh, mà cần phải đảm bảo đủ điều kiện để hưởng trợ cấp. Theo quy định tại Điều 30, Điều 31, Luật Bảo hiểm xã hội lao động nữ sau khi sinh con, sẽ được hưởng thai sản nếu đủ các điều kiện như sau:
Có thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ từ 6 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh.
Thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ từ 12 tháng trở lên, mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền, thì phải đóng bảo hiểm xã hội đủ từ 3 tháng trở lên trong khoảng thời gian 12 tháng trước khi sinh sẽ được nhận thai sản sau sinh.
Nếu trường hợp người lao động nữ đủ một trong các điều kiện trên, mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con, thì vẫn sẽ được hưởng chế độ thai sản theo quy định của bảo hiểm.
2. Giấy tờ cần chuẩn bị để nhận thai sản sau sinh
Giấy tờ cũng như hồ sơ hưởng thai sản thường là người sử dụng lao động và người lao động chuẩn bị. Nếu bạn thuộc trường hợp người lao động đã nghỉ việc, nhưng muốn hưởng chế độ thai sản thì cần phải tự mình chuẩn bị hồ sơ, sau đó nộp cho cơ quan bảo hiểm. Theo quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 và quyết định 222/QĐ-BHXH năm 2021, để hưởng chế độ thai sản sau sinh, người lao động và sử dụng lao động cần chuẩn bị các giấy tờ như sau:
Giấy tờ hưởng chế độ thai sản đối với người lao động là nữ
Đối với lao động nữ đi khám thai , sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý; thực hiện biện pháp tránh thai thì cần chuẩn bị giấy tờ gồm:
- Trường hợp điều trị nội trú: bản sao giấy ra viện.
- Trường hợp chuyển tuyến khám, chữa bệnh trong quá trình điều trị: có thêm bản sao giấy chuyển tuyến hoặc giấy chuyển viện.
- Trường hợp điều trị ngoại trú: giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội. Hoặc bản sao giấy ra viện có chỉ định của y, bác sỹ điều trị cho nghỉ thêm sau thời gian điều trị nội trú.
Đối với lao động nữ sinh con thì cần chuẩn bị giấy tờ gồm:
- Trường hợp thông thường: bản sao giấy khai sinh . Hoặc trích lục khai sinh. Hoặc bản sao giấy chứng sinh.
- Trường hợp con chết sau khi sinh: người lao động chuẩn bị những giấy tờ như trên, nhưng sẽ có thêm: bản sao giấy chứng tử hoặc trích lục khai tử hoặc bản sao giấy báo tử của con.
- Trường hợp con chưa được cấp giấy chứng sinh: sử dụng trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ thể hiện con chết.
- Trường hợp người mẹ hoặc lao động nữ mang thai hộ chết sau khi sinh con: t rường hợp này người lao động cũng chuẩn bị giấy tờ như trên, nhưng sẽ có thêm: bản sao giấy chứng tử. Hoặc trích lục khai tử của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ.
- Trường hợp người mẹ sau khi sinh hoặc người mẹ nhờ mang thai hộ sau khi nhận con mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con, thì cần phải có thêm biên bản giám định y khoa của người mẹ, người mẹ nhờ mang thai hộ.
- Trường hợp khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai: đối với trường hợp khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai thì cần phải có thêm một trong các giấy tờ sau:
Điều trị nội trú: bản sao giấy ra viện hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện việc nghỉ dưỡng thai.
Điều trị ngoại trú: giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội thể hiện việc nghỉ dưỡng thai.
Trường hợp phải giám định y khoa: Biên bản giám định y khoa.
Trường hợp lao động nữ mang thai hộ sinh con hoặc người mẹ nhờ mang thai hộ nhận con: đối với trường hợp lao động nữ mang thai hộ sinh con hoặc người mẹ nhờ mang thai hộ nhận con Có thêm các giấy tờ:
Bản sao bản thỏa thuận về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo;
Văn bản xác nhận thời điểm giao đứa trẻ của bên nhờ mang thai hộ và bên mang thai hộ.
- Đối với trường hợp lao động nữ nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng thì hồ sơ gồm bản sao giấy chứng nhận nuôi con nuôi.
Giấy tờ hưởng chế độ thai sản đối với người lao động là nam
Trường hợp lao động nam thực hiện biện pháp triệt sản thì cần chuẩn bị hồ sơ giấy tờ bao gồm:
- Điều trị nội trú: bản sao giấy ra viện. Trường hợp chuyển tuyến khám, chữa bệnh trong quá trình điều trị thì có thêm bản sao giấy chuyển tuyến hoặc giấy chuyển viện.
- Trường hợp điều trị ngoại trú: giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội. Hoặc bản sao giấy ra viện có chỉ định của y, bác sỹ điều trị cho nghỉ thêm sau thời gian điều trị nội trú.
Trường hợp lao động nam hoặc chồng của lao động nữ mang thai hộ nghỉ việc khi vợ sinh con thì cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm:
- Bản sao giấy chứng sinh hoặc bản sao giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh của con.
- Nếu sinh con phải phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi mà giấy chứng sinh không thể hiện: thì có thêm giấy tờ của cơ sở khám, chữa bệnh thể hiện nội dung này.
- Nếu con chết ngay sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh: sử dụng trích sao hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ thể hiện con chết.
Đối với lao động nam hoặc người chồng của người mẹ nhờ mang thai hộ hưởng trợ cấp một lần khi vợ sinh con thì chuẩn bị hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:
- Bản sao giấy chứng sinh hoặc bản sao giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh của con.
- Trường hợp con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh: sử dụng trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án hoặc bản sao giấy ra viện của người mẹ hoặc của lao động nữ mang thai hộ thể hiện con chết.
3. Thủ tục hưởng chế độ thai sản mới nhất cho phụ nữ sau sinh
Theo quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 và quyết định 222/QĐ-BHXH năm 2021, thì thủ tục hưởng chế độ thai sản đối với người lao động sau sinh sẽ được thực hiện theo các bước như sau:
Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ tất cả các giấy tờ cần thiết tương ứng với trường hợp của mình, nếu người lao động chưa chấm dứt hợp đồng lao động và vẫn còn làm việc trong các đơn vị doanh nghiệp thì cần đem hồ sơ nộp cho người sử dụng lao động. Sau đó, người sử dụng lao động sẽ tiếp tục chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và nộp cho cơ quan bảo hiểm. Nếu trường hợp người lao động đã chấm dứt hợp đồng thì nộp hồ sơ trực tiếp cho cơ quan bảo hiểm xã hội theo quy định.
Bước 2: Đợi cơ quan bảo hiểm xã hội giải quyết và nhận kết quả
Sau khi cơ quan bảo hiểm xã hội tiếp nhận hồ sơ sẽ xét duyệt và chi trả trợ cấp thai sản nếu hồ sơ hợp lệ. Thời gian cơ quan bảo hiểm xã hội giải quyết và trả kết quả như sau:
- Nếu cơ quan bảo hiểm xã hội nhận hồ sơ từ doanh nghiệp sẽ trả kết quả sau tối đa 06 ngày làm việc kể từ khi nhận hồ sơ.
- Nếu cơ quan bảo hiểm xã hội nhận hồ sơ từ người lao động thì sẽ giải quyết và trả kết quả sau tối đa 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.
Bước 3: Nhận trợ cấp thai sản
Hồ sơ được duyệt, người lao động sẽ được nhận trợ cấp thai sản theo các hình thức như sau:
- Thứ nhất: nhận trợ cấp thai sản thông qua đơn vị doanh nghiệp nơi mình đang làm việc.
- Thứ hai: nhận trợ cấp thai sản qua tài khoản ngân hàng của người lao động.
- Thứ ba: nhận trợ cấp thai sản trực tiếp tại cơ quan bảo hiểm xã hội.
- Thứ tư: nhận trợ cấp thai sản thông qua người được ủy quyền hợp pháp để thực thủ tục hưởng chế độ thai sản.
4. Mức hưởng chế độ trợ cấp thai sản mới nhất là bao nhiêu?
Theo Điều 38 Luật bảo hiểm xã hội 2014, mức hưởng trợ cấp chế độ thai sản đối với người lao động sẽ được tính như sau:
- Mức hưởng trợ cấp chế độ thai sản của người lao động sẽ bằng 100% mức tiền lương hằng tháng đóng bảo hiểm xã hội, của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ sinh của người lao động.
- Đối với lao động nữ sinh con, hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì sẽ được nhận trợ cấp một lần, cho mỗi con bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con, hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi. Nếu trường hợp người lao động sinh con, nhưng chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội thì người lao động cha sẽ được trợ cấp một lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con. Hiện nay, mức lương cơ sở trợ cấp cho người lao động là 1.490.000 đồng/tháng. Mọi người có thể dựa vào mức lương cơ sở để tính mức hưởng chế độ trợ cấp thai sản sau sinh.
[caption-5]
Thủ tục hưởng chế độ thai sản tuy không quá phức tạp, nhưng cần phải hiểu và nắm rõ. Điều này giúp cho phụ nữ sau sinh cũng như người nhà không gặp khó khăn trong quá trình chuẩn bị hồ sơ. Ngoài ra, nắm vững kiến thức còn giúp người lao động không bỏ lỡ chế độ trợ cấp đặc biệt này. Hy vọng, với những thông tin bổ ích mà Chuyên mục Mang thai của Yeutre.vn đã chia sẻ ở trên, sẽ giúp mọi người đảm bảo quyền lợi của mình và thuận lợi hơn trong quá trình làm thủ tục nhận bảo hiểm thai sản nhé.
Diễm Diễm
