Thực tế, có thể hiểu đơn giản rằng, thụ tinh nhân tạo hay thụ tinh trong ống nghiệm đều là thụ tinh nhân tạo. Trong đó, một phương pháp thụ tinh tiến hành bên trong cơ thể, phương pháp còn lại thì tiến hành bên ngoài. Hai phương pháp có những kỹ thuật và quy trình thực hiện hoàn toàn khác nhau, và mỗi phương pháp cũng phát sinh những ưu, nhược điểm riêng. Vì vậy, việc tìm hiểu thật kỹ, cũng như lắng nghe lời khuyên của bác sĩ trước khi quyết định lựa chọn kỹ thuật nào phù hợp với mình nhất, là vô cùng cần thiết.
Sau đây, xin mời các bạn tìm hiểu cùng Yeutre.vn một cách thật cụ thể về hai phương pháp này như thế nào nhé.
1. Thụ tinh nhân tạo và thụ tinh trong ống nghiệm
1.1 Phương pháp thụ tinh nhân tạo
Phương pháp thụ tinh nhân tạo dịch theo chuyên ngành y khoa, là bơm tinh trùng vào buồng tử cung (Intrauterine insemination hay IUI). Đây là một cụm từ chuyên môn nhưng dễ hiểu và cũng miêu tả chính xác nhất thao tác của phương pháp này.
Thụ tinh nhân tạo (IUI) là phương pháp hỗ trợ sinh sản xuất hiện sớm nhất. Cách này sẽ giúp các "tinh binh" của người chồng rút ngắn quãng đường gian nan, tìm đến với trứng ở tử cung của người vợ để sự thụ tinh diễn ra.
Thụ tinh nhân tạo (IUI) được áp dụng cho trường hợp: người chồng bị tinh trùng yếu, thiếu tinh, xuất tinh ngược,... và tình trạng sức khỏe sinh sản của người vợ không gặp trở ngại gì lớn. Một cách diễn giải gần gũi đơn giản cho phương pháp thụ tinh IUI là, "các chú lính" của chúng ta, thay vì phải "đi bộ", thì nhờ cách này lại được đi thẳng "máy bay" đến "điểm tập kết", nên khả năng "hy sinh" dọc đường cũng được hạn chế tối đa.
Trước khi thực hiện biện pháp thụ tinh nhân tạo IUI, người chồng phải làm tinh dịch đồ để xác định tinh trùng có đủ khả năng thực hiện IUI hay không. Các bác sĩ sẽ lọc rửa để tìm ra những tinh trùng khỏe nhất. Còn người vợ có thể được chỉ định dùng thuốc để kích thích rụng trứng, hoặc tạo môi trường nội mạc tử cung tốt cho quá trình thụ tinh, và canh ngày rụng trứng để tiến hành bơm tinh trùng.
Như vậy nói đến biện pháp thụ tinh nhân tạo, ngay lập tức chúng ta nắm bắt rằng, đây chính là biện pháp thụ tinh bên trong cơ thể, bằng cách bơm tinh trùng của người nam vào buồng tử cung của người nữ.
1.2 Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm
Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm là hiện tượng thụ tinh bên ngoài cơ thể (In vitro fertilization hay IVF).
Phương pháp thụ tinh này bao gồm nhiều bước, nhóm kỹ thuật khác nhau. Tùy vào tình trạng và mức độ bệnh án của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện cho tinh trùng tự thụ tinh với trứng trong ống nghiệm, tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (kỹ thuật ICSI), nuôi trứng non rồi cho thụ tinh,... Đây đều là các kỹ thuật phức tạp, khó thực hiện yêu cầu bác sĩ phải có tay nghề giỏi.
Khi tiến hành cách này, người phụ nữ có thể được dùng cho thuốc giúp kích thích buồng trứng, tiến hành chọc hút trứng. Phôi được thụ tinh sẽ đưa ngược trở lại cơ thể.
Ngoài ra, phương pháp này cũng sử dụng cho các trường hợp người hiếm muộn xin trứng, xin tinh trùng.
Sau khi đã nắm rõ khái niệm của cả hai phương pháp thụ tinh nhân tạo này, các cặp đôi có thể dễ dàng phân biệt điểm giống và khác giữa chúng. Từ đó có sự lựa chọn phương pháp phù hợp nhất cho mình, để sẵn sàng bước vào chinh phục gian nan phía trước.
2. Phân biệt thụ tinh nhân tạo và thụ tinh trong ống nghiệm
Mặc dù dựa vào phần khái quát chung của thụ tinh nhân tạo và thụ tinh trong ống nghiệm, chúng ta đã có thể phân biệt được, song để kỹ lưỡng chi tiết, giúp dễ phân biệt hơn nữa, bạn có thể xem xét thêm về điểm giống và khác nhau cụ thể như dưới đây:
2.1 Điểm giống
Cả hai phương pháp đều cần có sự can thiệp của y khoa, với những máy móc và trang thiết bị hiện đại, để đạt mục đích cuối cùng là giúp các cặp vợ chồng hiếm muộn có cơ hội sinh con.
2.2 Điểm khác
- Phương pháp thụ tinh nhân tạo (IUI) : Được thực hiện theo cách thức bơm tinh trùng vào buồng tử cung, lọc rửa tinh trùng để lựa chọn ra những tinh trùng khỏe mạnh nhất, bơm trực tiếp vào buồng tử cung của nữ giới. Sau khi gặp gỡ, thụ tinh và tạo thành phôi thai, phôi di chuyển xuống buồng tử cung và làm tổ tại lớp niêm mạc tử cung thì phương pháp được công nhận là thành công.
- Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) : Quá trình thụ tinh của trứng và tinh trùng được xảy ra hoàn toàn bên ngoài cơ thể con người. Chỉ sau khi đã tạo thành hợp tử có từ 4 đến 8 tế bào, mới được đưa vào buồng tử cung của nữ giới bằng những kỹ thuật y khoa. Trong một lần thụ tinh, bác sĩ có thể tạo ra nhiều phôi thai và cấy cùng lúc vào buồng tử cung, để tăng khả năng làm tổ nhưng có những trường hợp có nhiều phôi cùng làm tổ. Việc tạo nhiều phôi thai dễ dẫn đến tình trạng đa thai, đây cũng là đặc điểm thường thấy ở IVF hơn.
3. Quy trình thực hiện một ca thụ tinh nhân tạo
3.1 Quy trình thụ tinh ống nghiệm (IVF)
Khi tiến hành chọn phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm, bạn hãy tìm hiểu rõ những quy trình từng bước sau đây, để không phải mất thời gian cũng như công sức mình bỏ ra nếu như không nắm rõ ngay từ đầu:
- Tùy vào từng trường hợp, các bác sĩ sẽ cho người mẹ kích thích buồng trứng theo phác đồ phù hợp. Thời gian điều trị thay đổi tùy từng phác đồ, dao động từ 3 đến 7 tuần.
- Chị em trong thời gian kích thích buồng trứng, bác sĩ sẽ theo dõi trứng bằng cách siêu âm nang noãn và xét nghiệm máu (thường từ 3 đến 6 lần), và điều chỉnh thuốc tùy vào đáp ứng của mỗi người.
- Khi trứng đã bắt đầu đạt yêu cầu, bác sĩ sẽ tiêm hCG để chuẩn bị chọc hút trứng.
- Khoảng từ 36 đến 40 giờ sau tiêm, người mẹ tuyệt đối nhịn đói vào buổi sáng, đến bệnh viện để chọc hút trứng. Trong quá trình này, người mẹ được gây mê nhẹ và gây tê tại chỗ.
- Sau khi chọc hút trứng, người mẹ nằm theo dõi mạch, huyết áp… tại bệnh viện từ 2 đến 3 giờ. Cùng thời điểm này, người bố được lấy tinh trùng và đưa vào phòng thí nghiệm để chuẩn bị cấy. Sau đó trứng và tinh trùng được thụ tinh bằng kỹ thuật ICSI - Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng. Phôi được theo dõi gắt gao trong phòng thí nghiệm.
- Chuyển phôi vào buồng tử cung được tiến hành từ 2 hoặc 3 ngày sau chọc hút trứng. Nếu phôi dư, đạt chất lượng sẽ được trữ lại. Sau khi chuyển phôi, người mẹ chỉ nằm nghỉ trên giường khoảng 2 đến 4 giờ, và về nhà đi lại bình thường, tránh làm việc, khuân vác nặng làm tỷ lệ thành công giảm sút.
- Tại nhà, người mẹ tiếp tục uống và đặt thuốc để hỗ trợ sự làm tổ, phát triển của phôi thai. Hai tuần sau thử máu xác định phôi thai làm tổ thành công.
- Nếu chị em đã có thai, các bác sĩ sẽ hẹn siêu âm vào 3 tuần sau đó nữa. Nếu thất bại lần này nhưng còn phôi trữ, chị em cũng đừng quá thất vọng và lo lắng, vì có thể dùng phôi trữ để chuyển vào tử cung cho những lần sau.
- Tỷ lệ thành công của kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm ngày càng giảm nếu người mẹ lớn tuổi. Nếu người mẹ trên 35 tuổi thì tỷ lệ thành công giảm nhiều, và tỷ lệ thành công càng thấp nếu người mẹ trên 40 tuổi. Tỷ lệ cấy phôi thai thành công trung bình trên thế giới hiện nay vào khoảng 35 đến 40%.
3.2 Quy trình thụ tinh nhân tạo bằng phương pháp bơm tinh trùng vào cổ tử cung (IUI)
- Một chu kỳ để thực hiện bơm tinh trùng vào cổ tử cung thường bắt đầu vào ngày 2 vòng kinh của người mẹ. Thời gian điều trị thường từ 10 đến 14 ngày, một số trường hợp người mẹ có buồng trứng đa nang thì thời gian lên tới 4 tuần.
- Ngày thứ 2 hoặc thứ 3 của vòng kinh, người mẹ được các bác sĩ tiến hành siêu âm kiểm tra tử cung và hai buồng trứng trước. Nếu kết quả cho ra bình thường, sẽ bắt đầu dùng thuốc kích thích buồng trứng. Nếu là thuốc tiêm, người mẹ sẽ tiêm thuốc mỗi ngày, tốt nhất trong cùng một buổi thôi, không nên để lâu hoặc tiến hành qua ngày hôm sau.
- Vào ngày thứ 6 đến thứ 7 của vòng kinh, người mẹ tới bệnh viện để siêu âm lại. Tùy vào sự đáp ứng của buồng trứng, mà bác sĩ sẽ điều chỉnh thuốc và hẹn ngày siêu âm tiếp theo (siêu âm mỗi ngày hay cách từ 2 đến 3 ngày).
- Khi nang noãn đã trưởng thành, người mẹ được tiêm thuốc rụng trứng (tiêm đúng giờ theo quy định), và hẹn trở lại bơm tinh trùng sau đó khoảng 36 đến 40 giờ.
- Vào ngày bơm thuốc vào cổ tử cung, người bố tới bệnh viện lấy tinh dịch để lọc rửa, chọn tinh trùng di động tốt để bơm vào tử cung của người mẹ. Quy trình này đòi hỏi các bác sĩ thực hiện phải thật sự giỏi và có nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị vô sinh, hiếm muộn. Sau khi bơm xong, người mẹ phải nằm nghỉ tại chỗ khoảng 15 phút, sau đó ra về, sinh hoạt bình thường, hạn chế làm việc nặng, đặt thuốc hỗ trợ theo toa. Nếu trong quá trình nghĩ dưỡng tại nhà, thấy hiện tượng phát sinh, hãy tái khám hoặc liên hệ ngay với bác sĩ đang điều trị.
- Sau 2 tuần, người mẹ phải trở lại thử máu để biết kết quả. Nếu có thai chị em sẽ dưỡng thai, tái khám định kỳ tại bệnh viện. Nếu không có thai, vợ chồng sẽ được hướng dẫn giao hợp một cách tự nhiên, khoảng từ 2 đến 3 tháng sau quay lại thực hiện chu kì bơm tinh trùng kế tiếp.
4. Ưu, nhược điểm của hai phương pháp thụ tinh
4.1 Ưu điểm
Thụ tinh nhân tạo (IUI):
- Thực hiện đơn giản.
- Với nhiều cặp vợ chồng, biện pháp thụ tinh nhân tạo (IUI) là bước tiến đầu tiên cho việc trị liệu. Vì mức độ can thiệp của nó ít, và mức chi phí không quá cao so với mức thu nhập trung bình của nước ta.
- Khi vấn đề sinh sản là ở người chồng, thì việc thụ thai bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo sẽ dễ dàng hơn cách giao hợp thông thường.
- Nếu vấn đề sinh sản không có lý do rõ ràng, thì (IUI) sẽ cho kết quả thụ thai tốt hơn khi chỉ kích thích bằng thuốc đặc trị.
- Phương pháp thụ tinh nhân tạo (IUI), cho phép quá trình thụ thai diễn ra một cách tự nhiên bên trong cơ thể giống với thụ tinh tự nhiên.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF):
- Quá trình thụ tinh xảy ra hoàn toàn trong ống nghiệm - bên ngoài cơ thể con người, sau khi tạo thành phôi mới cấy vào buồng tử cung.
- Phương pháp này được áp dụng cho mọi đối tượng vô sinh, khi tinh trùng đáp ứng yêu cầu trong giới hạn cho phép, nữ giới có buồng trứng và tử cung hoạt động bình thường.
- Những trường hợp vô sinh do tắc nghẽn vòi trứng vẫn có thể áp dụng được.
4.2 Nhược điểm
Phương pháp thụ tinh nhân tạo IUI:
- Canh thời gian rụng trứng và chỉ có 24 đến 36 tiếng để gặp bác sĩ và tiến hành biện pháp.
- Vì thời điểm để bơm tinh trùng rất quan trọng, nên người chồng sẽ phải "tự sướng" để xuất tinh cho ra mẫu tinh trùng trong khoảng thời gian ngắn. Đây có thể là một việc vô cùng bất tiện, đặc biệt là với những người gặp vấn đề về xuất tinh, đôi khi việc này là không thể.
- Nguy cơ mang đa thai.
Biện pháp thụ tinh trong ống nghiệm:
- Thực hiện phức tạp.
- Chi phí tốn kém .
- Mất nhiều thời gian và công sức thực hiện.
- Nếu thực hiện kỹ thuật không tốt có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người phụ nữ và thai nhi.
- Nguy cơ mang đa thai.
5. Những điều nên tránh trong quá trình thực hiện thụ tinh nhân tạo
- Hút thuốc : Trước khi thực hiện phương pháp thụ tinh ống nghiệm 3 tháng, cả vợ và chồng nên ngừng hút thuốc. Bởi, thuốc lá chứa rất nhiều thành phần độc hại làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới buồng trứng. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa thuốc lá và tình trạng em bé sinh ra thường rất nhẹ cân, bên cạnh đó cũng làm cho thai nhi kém phát triển. Một số bằng chứng khác cũng cho thấy, hút thuốc có thể làm giảm tỉ lệ mang thai ở phụ nữ. Không chỉ ngưng hút thuốc, bạn nên hạn chế tất cả những trường hợp phải tiếp xúc với khói thuốc lá.
- Hạn chế uống rượu, bia : Hạn chế sử dụng các loại đồ uống có cồn trong suốt quá trình điều trị vô sinh, hiếm muộn. Đặc biệt, nên tuyệt đối tránh hoàn toàn việc uống rượu, bia trong thời gian bắt đầu thụ tinh nhân tạo, cho đến khi nhận được kết quả thử thai thành công và cả trong những tháng sau đó nữa. Tốt nhất, cả hai vợ chồng nên hạn chế tuyệt đối những đồ uống này, ngay cả trước, trong và sau khi có con.
- Một số loại thuốc và các loại thảo dược : Thông báo với bác sĩ về bất cứ loại thuốc nào mà bạn đang sử dụng. Một số loại thuốc có thể làm giảm tác dụng của các thuốc được sử dụng trong quá trình điều trị vô sinh. Ngoài ra cũng có một số loại không an toàn và sẽ ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng hay làm tổ của trứng.
- Thể dục và các hình thức luyện tập khác : Tất cả các hình thức vận động mạnh như chạy bộ, aerobic, cử tạ… đều không được thực hiện, cho đến khi xuất hiện các dấu hiệu mang thai và được các bác sĩ xác nhận thành công. Vì nếu luyện tập quá mạnh, sẽ làm cho quá trình hình thành phôi thai trong bụng không thành công.
6. Những "điều kỳ diệu" nhờ phương pháp thụ tinh nhân tạo
Liên quan đến những kết quả tốt đẹp của thụ tinh nhân tạo, Yeutre.vn xin gửi đến quý bạn đọc hai ca thụ tinh nhân tạo thành công, đã đem lại biết bao vui mừng cho nhiều gia đình hiếm muộn. Đây đều là những câu chuyện có thực, làm cho nền y học nước nhà vang danh, cũng như mang lại hy vọng mạnh mẽ về tiếng cười trẻ thơ cho các gia đình hiếm muộn.
Tên nhân vật chính trong câu chuyện, Yeutre.vn xin được giữ bí mật nhé.
6.1 "Điều kỳ diệu" tại tỉnh Cà Mau
" Tại bệnh viện đa khoa Hoàn Mỹ Minh Hải, tỉnh Cà Mau, vừa thực hiện thành công ca thụ tinh IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung) đầu tiên. Đó là một bé gái nặng 3,5 kg, chào đời lúc 11 giờ 30 ngày 1 tháng 7 năm 2017" . Sáng 2 tháng 7, Bác sĩ Ong Thanh Phong, Phó Giám đốc chuyên môn kiêm Trưởng khoa Sản bệnh viện Hoàn Mỹ Minh Hải, vui mừng cho biết thông tin trên.
Được biết anh HTV (39 tuổi) và chị PBN (35 tuổi) cùng sinh sống và làm việc tại huyện Cái Nước tỉnh Cà Mau, cưới nhau đã 12 năm nhưng không có con. Cả hai đã đi khám và điều trị nhiều nơi nhưng không có kết quả. Năm 2016, thông qua bạn bè, anh HTV và chị PBN đã quyết định tìm đến bệnh viện đa khoa Hoàn Mỹ Minh Hải tỉnh Cà Mau để áp dụng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo IUI, và may mắn đã mỉm cười với gia đình hai anh chị.
Theo bác sĩ Ong Thanh Phong, đến nay bệnh viện đa khoa Hoàn Mỹ Minh Hải đã tư vấn hơn 200 ca hiếm muộn. Bệnh viện cũng đã áp dụng kỹ thuật IUI cho 14 trường hợp, trong đó ba ca đạt kết quả rất thành công. Ngoài cháu bé con của anh V. và chị N. đã ra đời, hai trường hợp còn lại cũng sẽ chào đời trong năm nay. Đó đều là những thành tựu cực to lớn mà bệnh viện đã đạt được.
6.2 "Điều kỳ diệu" ở Nghệ An
Trong cùng một ngày, tỉnh Nghệ An đã vui mừng đón nhận 2 cháu bé được sinh ra thành công bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm. Điều này đã đặt nền tảng hi vọng cho những cặp vợ chồng hiếm muộn của tỉnh nhà nói riêng và cả nước nói chung.
Ngày 17 tháng 11 năm 2017, Bệnh viện Hữu Nghị đa khoa Nghệ An đã chính thức đón em bé đầu tiên chào đời bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm (IVF) tại Nghệ An.
Bé gái là con đầu lòng của sản phụ TTT (huyện Hưng Nguyên, Nghệ An), chào đời lúc 8h20, bằng phương pháp sinh mổ. Sau khi sinh, sức khỏe sản phụ TTT và em bé đều ổn định. Bé gái nặng 3,7kg, các chỉ số sinh tồn đều rất tốt.
Đây là ca thụ tinh trong ống nghiệm đầu tiên thành công tại bệnh viện sau hơn 9 tháng đi vào hoạt động, mang đến niềm tin, hy vọng và cơ hội cho nhiều cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn.
Cũng trong sáng cùng ngày, bé gái thứ 2 thụ tinh trong ống nghiệm cũng được sinh ra. Sản phụ NTT (trú tại Diễn Châu, Nghệ An) cũng được lọt lòng nhờ phương pháp mổ lấy thai lúc 9h35. Bé gái nặng gần 3,6kg, và sức khỏe cả hai mẹ con đều rất ổn định.
Tính đến nay, đã có tổng cộng 35 cặp vợ chồng thực hiện thành công, các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tại Bệnh viện Hữu Nghị đa khoa Nghệ An. Được biết chi phí mỗi ca thụ tinh ống nghiệm ở Nghệ An hiện tại giao động từ 50 đến 70 triệu đồng. Với việc triển khai kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm tại Nghệ An, đã mở ra biết bao cơ hội và niềm hy vọng đến cho các cặp vợ chồng hiếm muộn trong tỉnh và cả các tỉnh thành thuộc khu vực Bắc Trung bộ, với chi phí điều trị ít hơn rất nhiều so với các tỉnh khác trên cả nước.
Đây là thông tin đáng mừng cho nhiều cặp vợ chồng đang còn lưỡng lự, khi mà tài chính của họ không cho phép.
Yeutre.vn đề cập lại các câu chuyện này lên đây, ý mong đây sẽ là động lực để các gia đình hiếm muộn có thêm niềm tin và quyết định lựa chọn ngay những phương pháp hỗ trợ sinh sản này. Bởi vì nếu cứ mãi lưỡng lự chần chừ, cơ hội tốt sẽ trôi qua.
Như vậy, qua bài chia sẻ ở trên chúng ta có thể thấy, bản chất của 2 phương pháp thụ tinh ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo IUI đều nhằm hỗ trợ sinh sản cho những đối tượng vô sinh vì nhiều nguyên nhân khác nhau. Các bác sĩ luôn khuyên các cặp đôi, dù lựa chọn phương pháp điều trị nào, thụ tinh nhân tạo hay thụ tinh trong ống nghiệm, thì việc phát hiện và điều trị càng sớm sẽ mang lại hiệu quả càng cao. Do đó, các cặp vợ chồng nếu đã cưới nhau hơn 1 năm mà vẫn chưa có con, thì nên đi khám sớm để biết rõ tình trạng của mình và có hướng xử lý kịp thời, hiệu quả. Chúc vợ chồng bạn luôn có nhiều sức khỏe, thành công trong cuộc sống và dễ tìm kiếm được tiếng cười trẻ thơ về với gia đình mình.
Khánh Nhi tổng hợp
