1. Thai máy là gì?
Thai máy chính là chuyển động thông thường của thai nhi ở trong bụng mẹ, đó chính là những cử động của tay chân và xoay trở mình của bé mà bạn có thể cảm nhận được. Cử động của thai máy là những cử động giống như nhịp gõ vào thành bụng hay cảm giác thai đang " búng búng" trong bụng. Mẹ có thể cảm nhận thấy cử động của thai giống như cánh bướm đập hay bắp rang đang bung vậy.
Thai máy khác với cảm giác của những cơn gò, cơn gò làm cho bụng mẹ bầu gò cứng lên và méo lệch sang một bên. Đây được coi là một dấu hiệu quan trọng cho thấy thai nhi đang phát triển tốt trong bụng mẹ, đặc biệt là ở những tháng cuối của thai kỳ.
2. Thai máy vào tuần thứ mấy mẹ đã biết chưa?
Thời điểm thai máy vào tuần thứ mấy sẽ khác nhau ở mỗi mẹ, có mẹ cảm nhận thai máy rất sớm nhưng cũng có mẹ rất muộn mới cảm nhận được thai máy. Điều này hoàn toàn bình thường, không có gì đáng lo ngại và tranh cãi. Thực tế, khi được 8 tuần tuổi thai nhi đã cơ bản định hình và bắt đầu có những cử động đầu tiên. Mẹ có thể nhìn thấy những chuyển động này qua hình ảnh siêu âm, nhưng những chuyển động này còn quá yếu ớt và mẹ không thể nhận ra.
Những cảm nhận đầu tiên của mẹ về sự sống bé bỏng của con có thể xảy ra bất cứ lúc nào từ tuần 13 - 16 nhé. Nhưng những cử động lúc này của bé chỉ là những rung động nhẹ nhàng và rất khó để diễn tả cũng như khó để cảm nhận một cách rõ ràng.
Bước sang tuần 16 - 20 của thai kỳ thì các mẹ có thể cảm nhận được những cử động của thai nhi qua các động tác như: đấm, đá, đánh nhẹ vào thành bụng mẹ. Và thai máy sẽ càng rõ rệt hơn ở những tuần thai tiếp theo.
Nhưng hãy nhớ rằng các mẹ có biểu hiện trong thai kỳ khác nhau, vì thế mẹ này có thể cảm nhận thấy những chuyển động của bé sớm hoặc muộn hơn so với mẹ khác. Thường thì những mẹ đã từng mang thai sẽ nhạy cảm hơn với những chuyển động đầu tiên của em bé hơn những người mới lần đầu làm mẹ.
3. Mẹ bầu nên theo dõi thai máy vào thời điểm nào ?
Khi thai máy vào tuần thứ 20 thì các mẹ hãy bắt đầu theo tần suất cử động của thai nhi và đếm số lần bé đạp qua mỗi giờ nhé. Mẹ bầu cần đếm số lần thai máy mỗi ngày 3 lần (vào sáng, trưa, chiều tối), mỗi lần khoảng 1h. Và để có thể đếm số lần thai máy chính xác các chị em nên lưu ý những điều sau:
Thời gian: Mẹ bầu nên lựa chọn một thời điểm thích hợp cho mẹ và cho cả bé, đó cũng là lúc bé năng động nhất, có cử động thai nhiều để theo dõi thai máy. Tốt nhất là sau các bữa ăn hay sau khi mẹ tập các bài tập nhẹ. Và các mẹ hãy cố định khoảng thời gian đếm thai máy mỗi ngày nhé.
Vị trí: Để theo dõi và đếm thai máy chuẩn nhất, mẹ cần chọn cho mình một vị trí thoải mái nhất để có thể nằm hoặc ngồi tựa rồi sau đó nhẹ nhàng đặt tay lên bụng theo dõi và đếm cử động của bé yêu.
Bên cạnh đó, các mẹ đừng quên dùng bút đánh dấu số lần thai máy vào cuốn sổ nhỏ hoặc tờ giấy, thời gian bắt đầu từ chuyển động đầu tiên của bé và kết thúc ở chuyển động thứ 10. Thông thường bé chỉ cần 30 phút để hoàn thành xong 10 chuyển động. Các mẹ cần lưu ý là khi ngủ bé sẽ cử động ít hơn bình thường, lúc này mẹ có thể uống một ly nước trái cây hoặc đi bộ nhẹ nhàng. Sau khi cảm nhận được chuyển động của bé, mẹ bắt đầu theo dõi thai máy và đếm cử động của bé thêm 1 giờ nữa.
4. Những vấn đề liên quan đến thai máy mà mẹ bầu nên biết
Thai máy vào tuần thứ mấy các mẹ đã được rõ, còn những kiến thức mang thai cần biết về thai máy thì mẹ hãy cùng Yeutre.vn tìm hiểu ngay sau đây:
Bé có thể phản ứng lại những tác nhân bên ngoài bụng mẹ: Hoạt động chuyển người của bé như đạp mạnh chân lên bụng mẹ là một hiện tượng thường bắt gặp. Nhưng thỉnh thoảng sự quẫy đạp của bé hoàn toàn không vì tự nhiên mà vì đang phản ứng lại với những tác động bên ngoài như ánh sáng, âm thanh hay mùi vị…
Thai máy nhiều hơn sau bữa ăn của mẹ: Bé bình thường sẽ đạp mẹ khoảng 15 đến 20 lần mỗi ngày. Nếu mẹ thấy bé đạp ở tuần suất này thì có thể yên tâm là bé khỏe mạnh. Tuy nhiên bé thường đạp nhiều hơn sau bữa ăn của mẹ, giống như cách bé phản ứng lại với các kích thích như đã nói ở trên. Ví dụ khi mẹ ăn mắm nặng mùi như mắm tôm, mắm nêm…thì bé sẽ phản ứng lại thực phẩm này bằng cách quẫy đạp nhiều hơn.
Thai nhi ít đạp hơn không hẳn là mối lo ngại: Mẹ bầu không nên lo lắng nếu thấy bé không đạp trong khoảng thời gian 40 đến 50 phút. Vì có thể lúc này bé chỉ muốn nằm nghỉ một lát. Nói chung, giới hạn an toàn là dưới 60 phút. Ngoài ra nếu mẹ đang có thai đến tuần thứ 36 thì có thể thai nhi cũng ít cử động hơn vì lúc này không gian trong bụng mẹ đã không còn đủ rộng để cho bé duỗi chân tay.
Nhầm lẫn thai máy với hoạt động dạ dày hoặc co bóp tử cung : Những chuyện động của bé lúc chưa rõ ràng có vẻ trông giống như hoạt động của ruột hay dạ dày. Vì vậy nếu mẹ cảm thấy thai máy quá sớm (khoảng trước 13 tuần tuổi thai) thì có thể mẹ đang nhầm lẫn giữa hai biểu hiện này. Thậm chí, ở tháng gần sinh, các cơn gò tử cung cũng khiến bạn có thể nhầm lẫn. Phân biệt như sau: gò tử cung khiến vùng bụng cứng lên toàn bộ và có thể gây đau đớn, trong khi đó thai máy chỉ làm bụng mẹ thay đổi ở một vùng nhất định.
Sau 5 tháng không thấy thai máy là một dấu hiệu đáng ngại: Trong thời gian đầu của thai kỳ có thể mẹ chưa cảm nhận được những hoạt động yếu ớt của thai nhi. Nhưng nếu đã đến tháng thứ 5 mà mẹ vẫn không cảm nhận được cử động của bé qua hiện tượng thai máy thì có thể thai nhi đã gặp vấn đề. Thường thai nhi đã chết lưu hoặc bị một số vấn đề cần can thiệp khẩn cấp.
Thai máy cũng có nguyên tắc: Không phải lúc nào bé cũng đạp bụng mẹ. Mà bé thường chuyển động vào những thời gian cố định như sáng sớm, giữa trưa, chiều tối. Thường bé sẽ thức vào những lúc này theo đồng hồ sinh học của mình. Trung bình cứ cách nhau 3 đến 4 giờ thì thai lại máy một lần.
Mỗi giờ bé máy 3 đến 4 lần: Mức trung bình máy của thai nhi là khoảng 3 đến 4 lần/ giờ. Nếu mẹ cảm thấy ít hơn mức này thì có lẽ thai nhi đang gặp vấn đề về sức khỏe hay đơn giản là bé đang say giấc. Ngược lại nếu mẹ thấy bé quẫy đạp nhiều hơn thì có thể bé đang bị thiếu oxy. Mẹ cần xác định lý do bé bị thiếu oxy để khắc phục nhanh chóng.
Tăng hoặc giảm số lần đạp có thể là tín hiệu báo động: Nếu mức thai máy của bé thay đổi bất thường, tăng hoặc giảm, so với mức trung bình thì bé có thể đã gặp vấn đề gì đó. Lúc này mẹ nên đến bệnh viện để được kiểm tra thai nhi toàn diện như nghe tim thai, siêu âm… Điều này sẽ giúp mẹ và bé giảm đi những rủi ro đáng tiếc nhất. Một số người quan niệm bé ít đạp là do tính cách trầm lặng. Điều này không đúng, nếu sau 1 giờ bạn không thấy bé cử động thì việc đi kiểm tra là cần thiết. Ngoài ra, bé cũng thường ít cử động hơn nếu mẹ bị hạ đường huyết.
Khi đã biết thai máy vào tuần thứ mấy, mẹ bầu nên đếm số lần thai máy trong ngày để kiểm tra xem thai nhi có đang khoẻ mạnh bình thường hay không. Nếu phát hiện ra những bất thường, các mẹ nên tìm đến bác sĩ để kiểm tra ngay tình trạng của em bé nhé.
Nguyễn Vũ Thường tổng hợp
