1. Ốm nghén là gì
Ốm nghén là một triệu chứng khá phổ biến của thai kỳ và thường là biểu hiện đầu tiên giúp bạn chú ý đến khả năng mình có thể mang thai. Tình trạng ốm nghén diễn ra khác nhau ở mỗi phụ nữ, tuy nhiên cảm giác buồn nôn và nôn là hai đặc điểm chung xuất hiện nhiều nhất.
Theo thống kê có khoảng hơn 50% phụ nữ có trải qua tình trạng ốm nghén. Tuy nhiên trên thực tế, con số này có thể cao hơn nhiều, vì trong thời kỳ đầu mới mang thai, phần lớn phụ nữ đều cảm thấy khó chịu ở một điểm nào đó mà không nhất thiết phải là nôn hay buồn nôn.
Mặc dù ốm nghén có tên gọi là “cơn bệnh buổi sáng – morning sickness”, nhưng chỉ khoảng 1 trong 25 người cảm thấy ốm vào buổi sáng. Vì vậy tên gọi này không mô tả hoàn toàn chính xác những gì mẹ bầu trải qua. Những cơn buồn nôn, nôn, mệt mỏi và khó chịu có thể tấn công bạn bất cứ thời điểm nào trong ngày.
Ốm nghén thường không gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ và thai nhi. Tuy nhiên có một dạng ốm nghén nghiêm trọng (xảy ra ở chỉ 1% phụ nữ mang thai) gọi là chứng nôn nghén khi mang thai – hyperemesis gravidarum – HG, có thể khiến mẹ bầu nôn nghén nặng và thường xuyên, dẫn đến mất nước, mất cân bằng điện giải, giảm cân, suy nhược cơ thể ảnh hưởng đến cuộc sống của mẹ bầu cũng như tình trạng của thai nhi.
HG là tình trạng cần được điều trị để đảm bảo sức khỏe của cả mẹ và bé cũng như để duy trì cuộc sống, khả năng làm việc cho mẹ bầu. Vì vậy, nếu bạn có biểu hiện của HG, hãy đến cơ sở y tế để được giúp đỡ sớm nhất có thể.
Đối với các trường hợp bị HG nhẹ, phương pháp điều trị thường bao gồm áp dụng chế độ ăn uống phù hợp, phân bố thời gian nghỉ ngơi và dùng thuốc kháng acid.
Những trường hợp nghiêm trọng hơn sẽ cần phải ở lại bệnh viện để được truyền chất lỏng và dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. Bạn không được dùng bất kỳ loại thuốc nào cho tình trạng này mà không hỏi ý kiến bác sỹ trước.
2. Tại sao bạn lại bị ốm nghén
Mặc dù không giúp ích gì cho tình trạng buồn nôn của bạn, nhưng “morning sickness” thực sự là một dấu hiệu tốt cho thấy thai kỳ của bạn đang diễn ra bình thường.
Nguyên nhân gây ra ốm nghén hiện nay vẫn chưa được xác định một cách chính xác. Nhưng sự gia tăng nồng độ hormone trong những tuần đầu thai kỳ được xem là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Nó làm cho bạn nhạy cảm với mùi, buồn nôn và nôn. Đây được xem là một biện pháp tự bảo vệ khi bạn mang thai. Vì nó khiến bạn ít có khả năng ăn một loại thực phẩm nào đó có hại hay phản ứng để ngăn bạn tiếp xúc với chất độc. Bên cạnh đó, khi bạn có thai, hormone progesterone khiến các cơ trong hệ thống tiêu hóa của bạn được thư giãn, do đó thức ăn sẽ cần nhiều thời gian hơn để tiêu hóa dẫn đến việc bạn dễ bị buồn nôn và nôn.
Sự sụt giảm lượng đường huyết cũng là một nguyên nhân góp phần gây ra tình trạng ốm nghén.
Ốm nghén có thể khác nhau giữa các lần bạn mang thai. Việc bạn bị ốm nghén nặng trong một lần mang thai không có nghĩa bạn luôn bị tình trạng này ở thai kỳ tiếp theo. Mặc dù vẫn có khả năng bạn tiếp tục bị nghén nặng nhưng bạn cũng có thể không bị ốm nghén hoặc bị nhẹ hơn rất nhiều so với thai kỳ trước.
Ốm nghén cũng diễn ra khác nhau ở mỗi phụ nữ. Một số người bị “cơn bệnh” này từ rất sớm trong khi những người khác lại không nhận thấy biểu hiện nào của morning sickness.
Một số yếu tố có thể làm cho tình trạng ốm nghén trở nên nặng hơn thông thường, bao gồm:
- Mẹ mang thai lần đầu
- Mẹ mang đa thai
- Mẹ mang thai bé gái
- Mẹ bị đói hay mệt mỏi quá mức
- Mẹ bị căng thẳng
- Mẹ thường xuyên đi du lịch
- Mẹ mang thai khi còn quá trẻ
- Mẹ bị thừa cân trong giai đoạn đầu mang thai
- Mẹ bầu có mẹ hoặc chị từng bị hội chứng nôn nghén khi mang thai (HG)
- Mẹ đã trải qua HG ở thai kỳ trước
- Mẹ có tiền sử buồn nôn khi sử dụng biện pháp tránh thai bằng nội tiết tố estrogen
- Mẹ bị chửa trứng (thai trứng)
3. Bao lâu mới hết ốm nghén
Bao lâu mới hết ốm nghén trên thực tế không thể khẳng định được một cách chính xác. Vì tình trạng ốm nghén ở mỗi phụ nữ xuất hiện, diễn ra và kết thúc không giống nhau. Nó thường bắt đầu ở giai đoạn sớm của thai kỳ và triệu chứng rõ ràng kéo dài trong khoảng 9 tuần. Đối với phần lớn mẹ bầu thì “cơn bệnh buổi sáng” này sẽ cải thiện dần vào cuối tam cá nguyệt thứ nhất và chấm dứt vào tuần thai thứ 16-20.
Tuy nhiên một số phụ nữ có thể phải chịu đựng cảm giác ốm nghén sau tuần thai thứ 16-20 thậm chí đến lúc sinh.
Nếu bạn bị buồn nôn hoặc nôn kèm theo đau, sốt, đau đầu lần đầu tiên sau 10 tuần của thai kỳ, bạn nên đến gặp bác sỹ. Vì những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một căn bệnh khác chứ không phải ốm nghén thông thường.
4. Tình trạng ốm nghén có ảnh hưởng tới thai nhi không
Nhìn chung, ốm nghén không gây hại cho thai nhi chừng nào bạn vẫn còn “giữ” được một lượng thức ăn và chất lỏng trong dạ dày. Thậm chí dù bạn bị chứng HG thì em bé sẽ không bị ảnh hưởng nếu bạn được điều trị kịp thời.
5. Làm gì để hạn chế sự khó chịu do ốm nghén gây ra
Bạn có thể thực hiện một số cách sau để giảm bớt cảm giác khó chịu khi bị ốm nghén, đặc biệt là nôn và buồn nôn:
- Uống nhiều nước
- Uống nước trước và sau khi ăn
- Ăn và uống những món chứa gừng
- Tránh ăn thức ăn cay
- Ăn nhiều bữa nhỏ
- Tránh thực phẩm béo
- Uống vitamin vào buổi tối
- Tránh khói thuốc lá
- Giữ không gian ở và làm việc thoáng mát, ít mùi
- Bấm huyệt và châm cứu
Nếu sau khi áp dụng các biện pháp thông thường mà tình trạng ốm nghén của bạn vẫn không cải thiện, bạn nên tham khảo ý kiến bác sỹ hoặc đến cơ sở y tế để được thăm khám và giúp đỡ.
Bạn cũng cần lưu ý những dấu hiệu nguy hiểm mà nếu xuất hiện, bạn phải đến cơ sở y tế ngay, chúng bao gồm:
- Nước tiểu của bạn sẫm màu, và bạn không đi tiểu trong hơn 8 giờ
- Bạn nôn liên tục, không thể kiềm chế trong 24 giờ
- Bạn không “giữ” được thức ăn, thức uống gì trong bụng trong 24 giờ
- Bạn nôn ra máu
- Bạn bị đau bụng hay sốt
- Bạn thấy yếu và mệt lả
Bao lâu mới hết ốm nghén có lẽ là câu hỏi bạn rất mong muốn được trả lời. Không may là không có câu trả lời chính xác trong trường hợp này. Mặc dù vậy, bạn đừng để nó ảnh hưởng đến tinh thần của mình. Hãy luôn lạc quan và cố gắng chăm sóc sức khỏe bản thân thật tốt, đồng thời theo dõi những triệu chứng của cơ thể một cách kỹ càng. Như vậy bạn vừa có thể duy trì được thai kỳ khỏe mạnh, vừa nhờ đến sự can thiệp y tế một cách kịp thời và hiệu quả.
Theo American Pregnancy, Healthline & Baby Centre
Lily Nguyễn tổng hợp
