Cân nặng được xem là một trong các thước đo quan trọng, nhằm đánh giá sự phát triển của trẻ sơ sinh qua từng thời kỳ. Đó chính là lý do, việc trẻ sơ sinh tăng cân thế nào là hợp lý là yếu tố cần được xem xét kỹ lưỡng. Vậy căn cứ vào đâu và làm thế nào để con tăng cân một cách phù hợp; hoặc cũng chính việc dựa vào cân nặng, chúng ta có những giải pháp nào thích hợp nhất, giúp con cải thiện tình trạng, đảm bảo con phát triển tốt. Để tìm hiểu rõ hơn, Yeutre.vn mời mẹ cùng theo dõi chi tiết hơn nội dung chia sẻ sau nhé.
1. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc tăng cân ở trẻ sơ sinh
Liên quan đến việc trẻ sơ sinh tăng cân thế nào là hợp lý, điều đầu tiên chúng ta cần xác định rõ rằng, tốc độ tăng cân của mỗi trẻ sơ sinh là không giống nhau. Trên thực tế, câu chuyện về cân nặng và tăng cân cho bé có khá nhiều yếu tố liên quan mà chúng ta cần xét tới. Cụ thể, cân nặng của bé có thể bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền, giới tính, chế độ dinh dưỡng,...thậm chí ngay cả thời kỳ thai nghén của mẹ cũng có những liên đới nhất định đến cân nặng và việc tăng cân của trẻ sau khi ra đời.
1.1. Thời gian mang thai ảnh hưởng đến cân nặng của bé như thế nào
Giai đoạn mang thai là giai đoạn quan trọng, có liên quan chặt chẽ đến sự phát triển cân nặng của trẻ sơ sinh. Những bé sinh đủ ngày hoặc lâu hơn thời gian dự sinh sẽ có cân nặng lớn hơn các bé sinh thiếu tháng. Chính vì vậy, những trẻ sinh non cần có một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để đảm bảo bé phát triển bình thường về cả cân nặng và thể chất.
1.2. Giới tính của bé
Về cân nặng và chiều dài cơ thể, các chỉ số của bé trai thường "nhỉnh" hơn bé gái khoảng 0,1 kg và 1,2 cm. Trung bình, các bé trai nặng khoảng 3,3 kg lúc chào đời, trong khi bé gái chỉ nặng tầm 3,2 kg. Chính vì thế, tốc độ tăng cân của bé gái so với bé trai sau đó cũng khác nhau.
1.3. Thói quen bú sữa mẹ
Nghe có vẻ như hơi vô lý nhưng sự thật là thói quen bú sữa mẹ có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình tăng cân ở trẻ sơ sinh. Các mẹ nên cho trẻ bú theo nhu cầu, tức là trẻ có nhu cầu bú lúc nào thì mẹ để cho trẻ bú lúc đó, không nên áp đặt cho trẻ bú vào một thời gian cố định.
Khi bé được bú mẹ đúng nhu cầu thì việc tăng cân của trẻ sẽ được diễn ra đều đặn. Thực tế cho thấy, nhũng trẻ được cho bú theo nhu cầu bao giờ cũng tăng cân nhanh hơn so với các trẻ bú theo giờ giấc định sẵn.
1.4. Chế độ dinh dưỡng
- 6 tháng đầu đời : Đây là khoảng thời gian mà nguồn thức ăn chủ yếu của trẻ sơ sinh chính là sữa mẹ. Thường thì nguồn dinh dưỡng có trong sữa mẹ ở mỗi bà mẹ là khác nhau. Chất lượng sữa mẹ phụ thuộc vào chế độ ăn hằng ngày của mẹ, nếu mẹ ăn uống không đủ chất thì nguồn sữa sẽ không đảm bảo dinh dưỡng. Và chắc chắn rằng, đây sẽ là một trong những nguyên nhân sẽ làm cho trẻ chậm tăng cân, thậm chí là có thể suy dinh dưỡng.
- Giai đoạn từ 6 tháng trở đi : Lúc này mẹ cần bổ sung thêm cho trẻ những thực phẩm khác ngoài sữa mẹ bằng cách cho ăn dặm thêm. Chế độ ăn dặm của trẻ cần được xây dựng hợp lý, đảm bảo cung cấp đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết để giúp trẻ toàn diện hơn. Ngoài ra, mẹ nên cho bé ăn dặm đúng cách , đúng theo quy trình và tăng dần độ thô của thực phẩm, cũng như mức độ đa dạng của thực phẩm, để bé có thể tiêu hóa và hấp thụ tốt các dưỡng chất phong phú có trong thức ăn.
1.5. Yếu tố môi trường
Nếu được sống trong một môi trường trong sạch, lành mạnh bé sẽ có khả năng phát triển thể chất và tinh thần tối ưu. Ngược lại nếu bé sống trong môi trường ô nhiễm, không tốt điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và cân nặng của bé.
2. Trẻ sơ sinh tăng cân bao nhiêu là hợp lý?
Như đề cập ở trên, tính hợp lý trong việc tăng cân ở trẻ sơ sinh không thể áp đặt chung cho mọi trẻ mà khác biệt ở mỗi trẻ, bởi việc tăng cân ở trẻ sơ sinh phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau, không phải trẻ nào cũng có mức độ tăng cân giống nhau. Có những trẻ tăng cân rất nhanh, nhưng cũng có một vài trẻ tăng rất chậm, thậm chí có trường hợp chẳng tăng cân nào qua nhiều tháng.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, hầu hết tốc độ tăng cân của các bé sẽ diễn ra theo quy luật. Do đó, các mẹ có thể dựa vào quy luật này để theo dõi con của mình tăng cân có đều hay không để kịp thời thay đổi chế độ dinh dưỡng, cách chăm sóc bé sao cho phù hợp nhất.
Thông thường, hầu hết trẻ sơ sinh đều bị sụt cân trong tháng đầu tiên sau sinh. Đây gọi là hiện tượng sụt cân sinh lý. Nguyên nhân là do giai đoạn này trẻ chỉ có thể nhận được một ít sữa non từ mẹ. Đây là điều hết sức bình thường nên các mẹ không cần quá lo lắng. Qua giai đoạn này, tuyến sữa của mẹ sẽ phát triển hơn và sản xuất sữa nhiều hơn, bé quen dần với việc bú mẹ, như thế sẽ giúp bé có đủ dinh dưỡng để tăng cân nhanh chóng sau đó.
Trong 3 tháng tiếp theo, trẻ sẽ tăng cân rất nhanh từ 1-1.5 kg/tháng. Bước qua tháng thứ 6, tốc độ tăng cân có thể giảm dần còn 600-800g/ tháng. Càng về sau, trẻ sơ sinh tăng cân chậm và chỉ tăng từ 300-400g/tháng, thậm chí là không tăng cân. Nguyên nhân có thể là bé bắt đầu ngủ nhiều hơn và ít bú hơn sau sinh hoặc bé có thể chưa quen khi mới tập ăn dặm lúc con sang giai đoạn ăn dặm, hoặc con biếng ăn do mọc răng,...Và một lần nữa liên quan đến việc tăng cân của trẻ ở thời kỳ này, bạn cũng không nên quá lo lắng vì đây là điều bình thường ở hầu hết các trẻ.
Như vậy, có thể nói rằng, việc trẻ sơ sinh tăng cân bao nhiêu là hợp lý cần dựa vào nhiều yếu tố, trong đó, đáng chú ý nhất chính là giai đoạn và tình trạng cụ thể của bé. Nhờ đó, mẹ có thể xác định được chính xác hơn, mức độ tăng cân phù hợp của con.
3. Cách giúp trẻ sơ sinh tăng cân đúng chuẩn ở các giai đoạn cụ thể
Nhiều bà mẹ lo ngại khi thấy con mình bắt đầu tăng trưởng chậm hơn so với tiêu chuẩn, cũng có một số người lại khá thờ ơ trước những biểu hiện cân nặng của trẻ. Và kết quả là, cả thể chất và tinh thần của con không được phát triển toàn diện, thậm chí còn gây nên những hậu quả khôn lường. Để đảm bảo sự tăng cân hợp lý của trẻ ở từng thời kỳ, sau đây là 3 điểm quan trọng cần lưu ý nhất, nhằm giúp bé sơ sinh tăng cân đúng chuẩn ở giai đoạn phát triển của mình, mẹ hãy tham khảo nhé.
3.1. Trao đổi với bác sỹ nhi khoa về tình trạng cụ thể của bé
Khi thấy trẻ tăng cân chậm hoặc không tăng cân, mẹ không nên quá lo lắng mà hãy trao đổi với bác sỹ về tình trạng của bé một cách cụ thể. Các bác sỹ sẽ thăm khám, tìm ra nguyên nhân cụ thể và đưa ra biện pháp phù hợp nhất, giúp cải thiện vấn đề này cho bé.
3.2. Cải thiện chất lượng sữa mẹ
Đối với trẻ bú mẹ, khi thấy trẻ tăng cân chậm mẹ nên chủ động điều chỉnh lại chế độ ăn uống lành mạnh hơn, cần cung cấp đủ 4 nhóm chất cần thiết: tinh bột, chất đạm, chất béo, chất xơ để tăng chất lượng nguồn sữa mẹ. Đồng thời, trong quá trình cho con bú, nếu con chưa bú hết thì mẹ có thể vắt sữa ra để trữ sữa trong tủ lạnh. Điều này sẽ giúp kích thích tuyến sữa và giúp sữa mẹ dồi dào hơn, chất lượng hơn.
Bên cạnh đó, trẻ sơ sinh tăng cân chậm cũng có thể do bé ngậm ti mẹ không đúng cách nữa nên con không bú được đủ lượng sữa cần thiết cho cơ thể. Vì thế, mẹ cần đảm bảo về tư thế cho con bú của mình đúng, cũng như điều chỉnh lại tư thế bú và cho bé ngậm đúng khớp vú nếu trước đó chưa đúng.
3.3. Cho trẻ ăn dặm đúng cách
Thời điểm vàng để tập cho trẻ ăn dặm là sau 6 tháng. Mẹ không nên cho bé ăn quá sớm, điều này hoàn toàn không có lợi đối với hệ tiêu hóa non nớt của trẻ. Đồng thời, khi cho trẻ ăn dặm sớm sẽ làm trẻ bú ít sữa mẹ hơn dẫn đến thiếu những chất dinh dưỡng cần thiết có trong sữa mẹ.
Khi tập cho trẻ ăn dặm, mẹ nên thiết lập thực đơn theo tháp dinh dưỡng, đảm bảo cung cấp đủ 4 nhóm chất cần thiết để trẻ tăng cân đều đặn và phát triển khỏe mạnh hơn.
Mẹ cũng thấy đấy, trẻ sơ sinh tăng cân như thế nào là hợp lý không thể gói gọn chỉ trong một câu trả lời đơn giản. Cân nặng của trẻ dù không phải là yếu tố quyết định tất cả, nhưng nó lại là chỉ số quan trọng dùng để theo dõi sự phát triển của bé rất cụ thể qua từng giai đoạn, gồm cả giai đoạn sơ sinh. Chuyên mục Có con 0-12 tháng hy vọng rằng, qua chia sẻ ở trên, mẹ sẽ không còn chịu áp lực nhiều về việc trẻ tăng cân thế nào là hợp lý nữa, mà dựa vào các yếu tố liên quan đến việc tăng cân hay cân nặng của trẻ, mẹ biết cách để điều chỉnh phù hợp, hay khi nào thì cần đến sự giúp đỡ của các bác sỹ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng, nhằm giúp con phát triển tốt nhất ở giai đoạn của mình, mẹ nhé.
Phụng Nguyễn tổng hợp
