Thông thường, một em bé mới sinh vài ngày sẽ có xu hướng giảm cân hoặc tăng cân rất chậm so với trọng lượng ban đầu. Tuy nhiên, khoảng thời gian sau đó trẻ sẽ bắt đầu tăng cân một cách đều đặn. Tuy nhiên, vẫn có một số trẻ sơ sinh tăng cân chậm, được tính là khi sau 1 tháng đầu bú mẹ, mà cân nặng của trẻ vẫn không có dấu hiệu “chuyển biến” là bao.
1. Khi nào được tính là trẻ sơ sinh tăng cân chậm
Theo tiêu chuẩn của Tổ Chức Y Tế Thế Giới, trẻ sơ sinh bú mẹ được gọi là tăng trưởng bình thường dựa vào các tiêu chí sau:
- Một em trẻ sẽ mất khoảng từ 5 - 10% cân nặng sau khi sinh trong tuần đầu tiên và bắt đầu tăng cân đều đặn sau 2 - 3 tuần sau đó.
- Trẻ sơ sinh được 4 tháng tuổi có căn nặng tăng gấp 2 lần so với lúc mới sinh và tăng xấp xỉ 3 lần khi trẻ được 12 tháng tuổi.
- Về chiều dài, trẻ sẽ tăng 1,5 lần trong vòng 12 tháng so với lúc mới sinh.
- Về chu vi vòng đầu, trẻ sẽ tăng lên khoảng 11cm so với ban đầu khi trẻ được 12 tháng tuổi.
- Tuỳ thuộc và nhiều yếu tố mà mỗi trẻ sẽ có sự phát triển khác nhau. Tuy nhiên, khi trẻ phát triển chậm hơn nhiều so với “chuẩn” trên sẽ được đánh giá là trẻ sơ sinh tăng cân chậm.
2. Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh tăng cân chậm
Trẻ sơ sinh tăng cân chậm thường do một trong những nguyên nhân sau:
Sinh non : Những trẻ sinh non, chưa đủ tháng thường sẽ chậm tăng cân hơn so với những trẻ sinh đủ ngày đủ tháng. Do sức khỏe của trẻ yếu hơn, khả năng bú mẹ kém hơn cũng như dễ mắc bệnh hơn.
Không bú đủ sữa : Có thể vì lý do nào đó mà mẹ không xác định được lượng sữa cung cấp cho trẻ có đủ hay không. Hoặc, sữa mẹ quá ít không đáp ứng được nhu cầu khiến trẻ sơ sinh tăng cân chậm.
Trẻ có vấn đề về sức khoẻ : Việc trẻ sơ sinh tăng cân chậm có thể liên quan đến sức khoẻ của trẻ. Chẳng hạn trẻ có vấn đề về thần kinh, thiếu máu, dị ứng sữa, mắc hội chứng di truyền, tình trạng quá tải lactose, trào ngược dạ dày … Hoặc, trẻ mắc một số rối loạn ảnh hưởng đến khả năng hấp thu các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển.
Trẻ bú ít ngủ nhiều : Có nhiều trường hợp trẻ sơ sinh tăng cân chậm vì do lười bú, không chịu bú. Đôi khi đói trẻ sẽ đòi bú nhưng lại nhanh chóng “buồn ngủ”, khiến cho việc bú mẹ bị gián đoạn và trẻ chỉ bú với một lượng rất ít. Tình trạng này kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển cân nặng của trẻ.
3. Trẻ sơ sinh tăng cân chậm mẹ phải làm sao?
Khi trẻ sơ sinh tăng cân chậm, đầu tiên mẹ cần xác định nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm tăng cân của trẻ. Nếu nguyên nhân liên quan đến vấn đề sức khoẻ thì mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám để điều trị bệnh dứt điểm, kịp thời. Khi trẻ sơ sinh tăng cân chậm do ngủ ít, mẹ cần chăm chút cho giấc ngủ cho trẻ. Lúc này, mẹ cần đảm bảo trẻ được ngủ đủ giấc, tạo điều kiện cho trẻ ngủ giấc thật ngon và sâu vào thời điểm từ 10 giờ đêm đến 2 giờ sáng.
Nếu trẻ tăng cân chậm do trẻ lười bú, mẹ nên cho trẻ bú thường xuyên, mỗi cữ bú cách nhau từ 2 - 3 giờ. Cố gắng giữ cho thời gian bú càng lâu càng tốt. Tạo cho trẻ thói quen bú đủ cữ, việc trẻ ngủ lâu hơn vào ban đêm, bỏ qua cữ bú cũng có thể làm giảm lượng sữa và cân nặng. Vì vậy, mẹ cần đánh thức trẻ dậy để bú. Ngoài ra, mẹ có thể cho trẻ uống thêm sữa công thức trong trường hợp sữa mẹ không đủ cho sự phát triển của trẻ.
Cho trẻ ăn dặm đúng thời điểm: Không nên cho trẻ ăn dặm quá sớm đặc biệt dưới 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, với trẻ đang trong độ tuổi ăn dặm, mẹ nên bổ sung thêm nhiều nguồn thực phẩm dinh dưỡng đa dạng vào thực đơn hàng ngày của trẻ như: ngũ cốc, các loại rau củ quả, trứng, thịt…
Trẻ sơ sinh tăng cân chậm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, mẹ nên quan sát con thật nhiều để có cách giải quyết sớm, tránh ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Chúc bé nhà bạn sẽ có những “chuyển biến” tốt về cân nặng và ngày càng phát triển thể chất khỏe mạnh.
Ngọc Hoài tổng hợp
