1. Dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà bắt đầu ra sao?
Bạn rất muốn dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà nhưng không biết bắt đầu như thế nào. Trên thực tế thì khả năng ngoại ngữ không hoàn hảo không phải là vấn đề đối với việc dạy trẻ. Điều quan trọng là bạn truyền được niềm cảm hứng và say mê học hỏi cho trẻ.
Bên cạnh đó, bạn cũng kèm theo sự khuyến khích động viên để trẻ yêu thích việc học nói tiếng Anh. Bạn đừng lo lắng nếu trẻ chưa bắt đầu nói tiếng Anh ngay. Trẻ cần có thời gian để thẩm thấu ngôn ngữ. Bạn hãy kiên nhẫn vì trẻ sẽ bắt đầu nói ở một thời điểm theo lịch trình riêng của mình. Công việc của bạn (nếu bạn mong muốn) là hãy tạo cho trẻ niềm yêu thích ngoại ngữ ngay từ khi bắt đầu. Như vậy trẻ sẽ có nền tảng để phát triển khả năng và tình yêu ngôn ngữ của mình về sau này.
2. Dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà khi nào là phù hợp
Hiện nay, phần lớn các bậc phụ huynh - ở những nước mà tiếng Anh không phải là ngôn ngữ mẹ đẻ - đều mong muốn con cái học và thành thạo ngôn ngữ này. Và một số người đã dạy trẻ nói hoặc cho trẻ học nói tiếng Anh từ rất sớm.
Dù rằng quan điểm dạy con của mỗi người là khác nhau và các ý kiến về vấn đề dạy trẻ nói tiếng Anh cũng rất đa dạng. Nhưng, các chuyên gia đều cho rằng độ tuổi quan trọng để trẻ phát triển tiếng mẹ đẻ là từ 2 – 4 tuổi. Việc trẻ tiếp xúc với ngôn ngữ thứ hai trong thời gian dài ở giai đoạn này có thể ảnh hưởng đến quá trình học tiếng mẹ đẻ theo hướng tiêu cực.
Ở nhiều nước, chương trình chuẩn về việc học ngôn ngữ thứ hai bắt đầu khi trẻ được 6 – 7 tuổi chứ không quá sớm.
Do vậy, dù mục tiêu và quan điểm của bạn là gì, thì hãy cân nhắc lựa chọn thời điểm dạy tiếng Anh cho con một cách phù hợp.
3. Dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà như thế nào
Dưới đây là cách dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà khá hiệu quả, bạn có thể tham khảo áp dụng nhé.
3.1. Xây dựng một lịch trình hàng ngày
Để bắt đầu dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà, bạn hãy lập kế hoạch xây dựng một lịch trình hàng ngày cho trẻ. Một buổi học ngắn diễn ra đều đặn sẽ có hiệu quả hơn buổi học dài mà không thường xuyên.
Bạn có thể dành 15 phút mỗi ngày để cùng trẻ học nói tiếng Anh là đủ. Thời gian học có thể tăng dần khi trẻ lớn hơn và khả năng tập trung cũng cao hơn.
Bạn cũng nên tạo các hoạt động, trò chơi ngắn và đa dạng để giúp trẻ học một cách hào hứng hơn.
Các hoạt động phục vụ cho học tập nên diễn ra cùng một khung thời gian mỗi ngày. Trẻ sẽ thấy thoải mái và tự tin hơn khi biệt được thời khóa biểu của mình.
Ví dụ, bạn có thể:
- Cùng trẻ chơi một trò chơi liên quan đến tiếng Anh sau giờ tan học của con mỗi ngày.
- Giúp bé học tiếng Anh bằng cách đọc cho con nghe một câu chuyện bằng tiếng Anh trước giờ ngủ.
- Cùng trẻ xây dựng một khu vực nhỏ trong nhà để cất giữ những thứ liên quan đến tiếng Anh như sách, đồ chơi, đĩa nhạc hoặc những đồ vật mà trẻ tự làm ra.
Một nguyên tắc bạn cần ghi nhớ khi dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà đó là: sự lặp lại. Trẻ cần nghe các từ và cụm từ nhiều lần trước khi chúng sẵn sàng để nói.
3.2. Dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà bằng các trò chơi
Trẻ em học hỏi một cách tự nhiên khi được chơi đùa. Điều này cũng không ngoại lệ khi bạn muốn dạy trẻ nói tiếng Anh tại nhà. Bạn có thể cùng trẻ chơi những trò chơi để giúp trẻ học và sửa từ vựng. Chúng có thể là những trò sử dụng thẻ chữ, bảng viết, hành động. Tiêu biểu như trò:
- Simon says : bạn hoặc trẻ (luôn phiên nhau) chỉ thực hiện yêu cầu khi có câu lệnh Simon says – ví dụ: Simon says: Touch your nose. Nếu không có Simon says mà bạn hoặc trẻ vẫn làm thì sẽ bị phạt
- I spy : từ spy ở đây gần với nghĩa nhìn thấy hơn là điệp viên. Bạn và trẻ sẽ chọn ra một người làm spy. Ai là spy sẽ ngầm chọn một vật mà người kia cũng nhìn thấy và nêu lên một gợi ý để đoán ra vật mà spy đã chọn. Trò này có thể chơi được ở bất cứ đâu. Nó không những giúp trẻ học từ mới mà còn giúp con rèn luyện khả năng quan sát, miêu tả và suy luận.
3.3. Dạy trẻ tập nói tiếng Anh bằng cách sử dụng các tình huống thường ngày
Việc dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà thuận tiện ở chỗ bạn có thể sử dụng các đồ vật thật trong nhà hoặc các tình huống cụ thể trong gia đình để dạy trẻ. Ví dụ như bạn hãy:
- Nói chuyện với trẻ về quần áo khi trẻ mặc/ thay đồ (Con thử đi đôi vớ màu xanh xem – Let’s put on your blue socks), hoặc khi bạn phân loại quần áo mang đi giặt (Đó là áo thung của ba đấy – It’s Dad’s T-shirt)…
- Giúp trẻ ôn lại từ vựng khi giúp con dọn dẹp phòng của mình. Ví dụ như: “Hãy đặt bạn gấu Teddy của con lên giường nào – Let’s put your teddy bear on the bed”, hay “Chiếc xe hơi đồ chơi màu xanh đâu rồi con nhỉ - Where is the blue car?”
- Dạy trẻ từ mới về thực phẩm khi bạn nấu ăn hay cùng con đi chợ. Khi bạn đi siêu thị, hãy đưa cho trẻ một danh sách những món đồ đơn giản cần mua. Bạn có thể dùng từ hoặc hình ảnh tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ.
3.4. Dạy trẻ tập nói tiếng Anh bằng những câu chuyện
Trẻ nhỏ rất yêu thích những quyển sách truyện với hình ảnh minh họa sinh động và tươi sáng. Khi cùng con đọc những quyển sách như vậy, bạn có thể chỉ vào tranh và hỏi trẻ đó là cái gì/ con gì,…Hoặc bạn hỏi trẻ món đồ/ con vật đâu rồi. Ví dụ: “Con mèo đâu con nhỉ? – Where is the cat?”
Khi trẻ được nghe những câu chuyện, con sẽ dần quen với phát âm và ngữ điệu của tiếng Anh.
3.5. Dạy trẻ tập nói tiếng Anh bằng bài hát
Tương tự như đọc sách, truyện, bài hát tiếng Anh cũng là một cách hiệu quả giúp trẻ học từ mới và cải thiện khả năng phát âm của mình.
Đặc biệt, những bài hát có kèm theo múa minh họa sẽ khiến trẻ hào hứng theo dõi và bắt chước. Cho dù trẻ chưa hiểu hết hoặc chưa đủ vốn từ để hát theo.
4. Bạn có cần dạy trẻ ngữ pháp bên cạnh dạy trẻ tập nói tiếng Anh không
Đối với trẻ nhỏ, việc học ngoại ngữ chủ yếu là sự bắt chước và lặp lại để tạo phản xạ ngôn ngữ. Vì vậy, bạn không nhất thiết phải dạy trẻ cấu trúc ngữ pháp tiếng Anh. Một phần vì chúng khá phức tạp, nhưng cũng bởi vì chúng có thể khó hiểu và cứng nhắc so với trẻ. Việc này có khả năng khiến con mất đi sự hào hứng với tiếng Anh. Một yếu tố quan trọng và là mục tiêu chính chúng ta xây dựng ngay từ đầu, khi bạn có dự định dạy trẻ tại nhà khi con vẫn chưa đi học chính thức ở trường.
Thay vì bắt con tiếp nhận những cấu trúc ngữ pháp một cách gượng ép, bạn hãy sử dụng các cấu trúc này khi trò chuyện với con trong giờ học, hoặc trong khoảng thời gian dành riêng cho tiếng Anh mà bạn và trẻ có thể tự lập nên.
Nghe các cấu trúc ngữ pháp trong những ngữ cảnh cụ thể khi còn nhỏ sẽ giúp trẻ sử dụng chúng một cách tự nhiên và chính xác hơn sau này.
5. Bạn nên sử dụng những từ và cụm từ nào trước
Khi xác định những từ và cụm từ mà bạn muốn dạy trẻ trước, bạn hãy dựa vào tính cách, sở thích của con để lựa chọn. Bạn cũng có thể nhờ trẻ cùng chọn với bạn.
Bạn có thể tham khảo những từ và cụm từ thuộc những chủ đề dưới đây:
- Số (1 – 100)
- Màu sắc
- Tính từ phổ biến (sad, happy, small, tall, big…)
- Các bộ phận cơ thể
- Đồ chơi của trẻ
- Quần áo
- Con vật
- Thực phẩm
Một điều quan trọng là bạn nên giúp trẻ dần quen và hình thành phản xạ khi sử dụng tiếng Anh. Bạn hãy bắt đầu bằng việc sử dụng cùng một mệnh đề khi nhắc trẻ đến giờ tập nói tiếng Anh – “English time” mỗi lần học. Ví dụ: It’s English time! Let’s sit down. Which song shall we start today?”
Trẻ sẽ dần học được thói quen sử dụng các cụm từ như: please, thank you, Can I have…? Where is…? I like…
Dạy trẻ tập nói tiếng Anh tại nhà là một việc vô cùng thú vị. Bạn không cần phải tự ti về trình độ ngoại ngữ của mình. Đây thậm chí sẽ là khoảng thời gian bổ ích mà bạn có thể sử dụng để cùng thực sự học với trẻ. Dù bạn và trẻ có đạt được thành quả hay không, điều quan trọng nhất là sự vui vẻ, thư giãn và những trải nghiệm tuyệt vời mà bạn cùng con nhận được. Hãy truyền sự hứng khởi về việc học tiếng Anh cho trẻ để con có thể tự xây dựng tình yêu và học ngôn ngữ này một cách tự tin bạn nhé.
Theo Bristish Council
Lily Nguyễn lược dịch
