1. Giá trị dinh dưỡng của hạt mè đen
Mè đen hay nhiều nơi vẫn gọi là hồ ma, du tử miêu nhưng mè đen là cái tên phổ biển nhất. Mè có 3 loại: mè trắng, mè vàng và mè đen nhưng mè đen lại quý hơn cả vì chứa nhiều dược tính rất tốt trong việc chữa bệnh.
Trong đông y, mè đen là loại hạt có tính bình, không độc, có vị ngọt bùi vậy nên được ứng dụng nhiều trong việc điều trị nhuận tràng, tốt cho ngũ tạng, gân cốt, sáng mắt và đồng thời cũng đạt hiệu quả cao trong trị các vết bỏng, sưng tấy ngoài da.
The nghiên cứu thì trong 100g mè đen có 7,6g nước, 568 Kcal, 20,1g chất đậm, 46,4g chất béo 17,6 chất đường bột, 3,5g chất xơ, 975mg canxi, 14,55mg sắt, 351mg magie và nhiều dưỡng chất khác như kali, natri, kẽm, vitanmin B1, B2, E, vv… Riêng với dầu mè đen lại chứa rất nhiều các axit béo chưa no và omega 3, omega 6, vitamin E, vitamin nhóm B rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là người già, mẹ bầu và trẻ nhỏ.
2. 6 công dụng chính của mè đen
Nói về công dụng của mè đen khó mà đếm xuể bởi loạt hạt này có đến ti tỉ lợi ích, vừa tốt cho người bị suy nhược cơ thể mà còn tốt cho cả mẹ bầu nữa. Dưới đây là một vài công dụng chính của loại thực phẩm quen thuộc này, các mẹ có thể theo đó mà bổ sung vào các bữa ăn hàng ngày, cũng như là làm thuốc trị bệnh cũng rất tốt.
2.1. Mè đen với tác dụng trị mụn
Hạt mè đen dù chỉ là một loại hạt bé xíu mà lại được xem là trợ thủ đắc lực của sắc đẹp bởi chúng có khả năng trị mụn hoàn hảo. Theo chuyên gia, tinh dầu có trong mè đen được biết đến với tác dụng làm giảm các vết thâm, chống viêm và ngăn ngừa mụn trứng cá.
2.2. Công dụng của mè đen trong ngăn ngừa tóc bạc sớm
Bổ sung mè đen thường xuyên trong khẩu phần ăn là một trong những thói quen tốt để bạn thực sự có một làn da đẹp và tóc lâu bạc hơn. Để đạt hiệu quả tốt nhất, mọi người có thể nấu chè mè đen ăn mỗi tuần hoặc là đem bột mè đen pha với nước để uống. Vì mè đen thực sự có lợi nên có thể ăn mỗi ngày, miễn sao chế độ ăn hợp lý là được.
2.3. Chống nắng tự nhiên cho tóc và dưỡng tóc nhuộm mềm mượt
Nếu lo sợ mái tóc nhuộm của mình về lâu dài có thể bị hư tổn, khô xơ bạn có thể ăn nhiều hơn mè đen mỗi ngày hoặc dùng dầu mè để thoa lên tóc trước khi ra ngoài. Dù chỉ là một “thủ thuật” nhỏ thôi nhưng cũng sẽ mang lại cho bạn gái một mái tóc bồng bềnh và mềm mại không ngờ.
2.4. Mè đen làm nguyên liệu để dưỡng da cho bà bầu
Trong suốt thai kỳ, nếu muốn có một làn da mịn màng, không bị sạm nhám các mẹ bầu nên ăn nhiều mè đen bằng cách nấu mè đen với mật ong để ăn, cứ cách 3 ngày lại nấu ăn một lần đảm bảo da sẽ đẹp như em bé.
2.5. Mè đen làm giảm triệu chứng chướng bụng
Nếu bạn cảm thấy đầy bụng, bí bách không tiêu hóa được trong nhiều ngày, khoan hãy uống thuốc ngay mà hãy dùng mè đen để nấu cháo, thêm vào đó một ít vỏ quý khô rồi ăn. Nếu không có vỏ quýt khô bạn cũng có thể thêm vào 1 thìa cà phê mật ong sau khi cháo đã chín nhuyễn.
2.6. Ngăn ngừa bệnh tiểu đường
Một số các dưỡng chất có trong mè đen, điển hình là magie được nghiên cứu là có khả năng giảm đường trong máu một cách rõ rệt, từ đó ngăn ngừa các dấu hiệu của bệnh tiểu đường .
Ngoài những công dụng chính trên thì dầu mè còn có đến hàng tá các lợi ích không ngờ tới. Nhiều người cũng uống dầu mè đen sống để trị đau nhức, sưng tấy. Gặp trường hợp viêm mũi mãn tính, lấy một ít dầu mè đen đem đun nóng rồi đợi nguội, cho vào chai thủy tinh để nhỏ mũi 1 ngày 3 lần, mỗi ngày 2-3 giọt, bệnh sẽ thuyên giảm chỉ sâu 2 tuần.
3. Các bài thuốc trị bệnh hiệu quả từ mè đen
- Chữa trĩ bằng mè đen : Lấy mè đen, bạch thược, trắc bách diệp, sinh địa mỗi thứ 12g, xuyên khung, hồng hoa, hòe hoa, đào nhân, đương quy mỗi thứ 9g cùng với 4g đại hoàng đem sắc uống, ngày 1 thang.
- Mè đen tốt cho người suy nhược cơ thể : Chuẩn bị 100g lá dâu non, 100g mè đen khô. Mè đen đem rang lên, lá dâu thì sấy khô, tất cả đem tán thành bột mịn rồi trộn với mật ong để tạo thành viên tròn. Để vào hũ bảo quản, mỗi ngày uống 10-12 viên là đủ.
Mè đen tốt cho hệ tiêu hóa, trị táo bón : Tàn nhỏ 200g mè đen cùng với long nhã, quả dâu, kỷ tử, hà thủ ô, hạt trắc bá mỗi thứ 100g, cùng với một lượng mật ong vừa đủ rồi vo thành viên nhỏ. Mỗi ngày uống 10-20 viên là đủ. Ngoài ra, thêm một vài thuốc nữa cũng rất hiệu quả, lấy mỗi thứ 8g gồm có đương quy, xuyên khung, bá tử nhân, mè đen và 12g mỗi thứ gồm bạch thược, vị thục địa đem cho vào ấm để sắc uống mỗi ngày.
4. Một số lưu ý để sử dụng mè đen hiệu quả nhất
4.1. Kết hợp với các nhóm chất béo khác
Mè đen thực chất là một thực phẩm giàu chất béo, cụ thể mè chứa 18% axite béo bão hòa và 40% chất béo không bão hòa đơn và 40% chất béo không bão hòa đa. Trong khi đó, mỗi người cần bổ sung đầy đủ các nhóm chất, bao gồm chất đường bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Nếu một chế độ dinh dưỡng chỉ dùng mè làm chất béo thì cơ thể sẽ không được đáp ứng đủ về lượng chất béo. Bạn cần phải bổ sung thêm cả chất béo từ các nguồn khác như thịt, cá,
4.2. Lượng chất béo cần thiết cho mỗi ngày
Mỗi người sẽ quy định một lượng chất béo khác nhau, chúng phụ thuộc vào trọng lượng cơ thể, hoạt động thể chất. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc bổ sung chất béo sẽ dựa trên nhu cầu năng lượng của từng người, ví dụ một người cần bổ sung 2.200 calo/ ngày thì trong đó phải có 73g chất béo. Và cứ 100g mè đen lại chứa khoảng 50g chất béo.
4.3. Không ăn nhiều mè đen
Các bác sĩ cũng cảnh báo rằng bạn không được ăn mè đen thay cơm để điều trị đái tháo đường, xơ vữa động mạch vì điều này cực kỳ nguy hiểm. Nếu xảy ra trong một thời gian dài, người bệnh sẽ bị suy dinh dưỡng làm cho bệnh lý ngày càng trầm trọng hơn. Một số trường hợp vì không biết cách ăn mè bao nhiêu dẫn đến bị bệnh về tiêu hóa, rất đáng lo ngại.
Thực tế, nhiều người cho rằng ăn mè đen có thể chữa trị bênh, từ đó tạo tâm lý cứ bữa ăn nào cũng chỉ ăn mè mà không đảm bảo về các nhóm chất dinh dưỡng khác. Mè đen trị bệnh hay không thì chưa được chứng minh, song nếu cứ tiếp tục dùng mè làm thực phẩm chính thì sẽ rất không tốt cho sức khỏe
4.4. Nên ăn mè đen, mè trắng hay mè vàng
Theo bác sĩ, giá trị dinh dưỡng giữa 3 loại mè này ngang nhau nên nếu để ăn một cách thông thường thì loại nào cũng được. Song, trong số 3 loại thì mè đen lại có tính dược cao hơn nên dùng để làm thuốc trong Đông y, thế nên so ra chọn mè đen lại tốt cả đôi đường.
4.5. Rang mè trước khi ăn
Mè đen là thực phẩm có thể ăn sống nhưng khi rang lên lại dễ tiêu hóa và đảm bảo vệ sinh hơn cả. Vì thế, nên bạn hãy chế biến mè bằng cách rang, luộc, nấu chè để thưởng thức cho đảm bảo sức khỏe. Chưa kể, mè rang lên sẽ có mùi thơm dễ ăn hơn nữa. Ngược lại, để tránh mất dưỡng chất và gây hại đến đường ruột cũng nhớ đừng rang quá kỹ.
6. Một số món ăn từ mè đen tốt cho sức khỏe
Thay vì ăn mè đen rang với cơm mỗi ngày, bạn có thể dùng mè đen để chế biến thành các món ăn hấp dẫn khác để đổi vị.
6.1. Cháo mè đen
Cháo mè là một món khá dễ ăn lại tiêu hóa nhanh nên rất thích hợp cho những người bị ốm, suy nhược cơ thể hoặc là các mẹ bầu. Cách thực hiện cũng khá là đơn giản, chỉ cần nấu cháo chín nhừ rồi cho mè đen rang thơm vào, đợi tầm 5 phút nữa là có thể thưởng thức ngay được rồi.
6.2. Canh chân giò mè đen
Món này lại dành riêng cho bà bầu, giúp mẹ sau sinh có nhiều sữa cho bé bú hơn và cũng hỗ trợ dễ sinh hơn. Công thức cũng rất dễ dàng, chỉ cần hầm chân giò đến khi chín rồi nêm nếm cùng với gia vị cho vừa ăn. Mè đen thì đem rang sơ lên cho thơm, khi múc canh giò ra chỉ cần rắc lên trên tô cháo là có thể ăn được rồi.
6.3. Chè mè đen
Riêng với món này thì ai cũng ăn được cả, rất ngon và đầy bổ dưỡng. Các bước nấu chè mè đen như sau:
Bước 1: Lấy 1/2 chỗ mè đen đem rang sơ lên, đợi nguội thì đem xay với máy xay sinh tố để tạo thành bột mịn.
Bước 2: Pha bột sắn dây với một lượng nước vừa đủ, khuấy cho đến khi bột tan ra hết.
Bước 3: Cho 1/2 lượng mè đen còn lại vào nồi để hầm chín cùng với 500ml nước. Đun sôi nhẹ trong tầm 5-10 phút, nhớ thỉnh thoảng khuấy lên để mè không bị dính vào đáy nồi.
Bước 4: Khi mè đã chín, cho hết chỗ mè xay vào rồi tiếp tục đun tầm 5 phút nữa.Tiếp tục cho bột gạo nếp vào nồi. Khi chè sôi trở lại thì cho bột sắn đã hòa với nước vào, đun thêm tầm 1-2 phút nữa thì múc ra ăn.
Ngoài ra, cá mẹ bỉm sữa có thể dùng bột gạo lứt mè đen để giảm cân lợi sữa, hoặc ép thành dầu mè đen để bổ sung vào chế độ ăn dặm của bé cũng rất là tốt nữa. Sau khi nấu cháo, mẹ có thể trộn thêm tầm 1 thìa cà phê rồi đun cháo thêm 1-2 phút nữa để chín dầu, dầu cũng nhuyễn hơn thì tắt bếp. Dầu mè giúp bổ sung chất dinh dưỡng đồng thời cũng là gia vị hoàn hảo để bé ăn ngon miệng hơn. Đặc biệt, trong dầu mè cũng chứa hàm lượng calo cao, có chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch ở trẻ nhỏ.
Có nhiều cách để phát huy công dụng của mè đen hiệu quả đó là bổ sung mè đen vào bữa ăn hằng ngày, ứng dụng hạt mè đen để làm thuốc và cuối cùng là tạo nên các hỗn hợp để làm đẹp. Tùy vào nhu cầu sử dụng của mỗi người, trong việc bồi bổ cơ thể, cung cấp chất dinh dưỡng hay là để làm da trắng sáng, hết mụn mà áp dụng theo những phương thức khác nhau. Với những thông tin mà Chuyên mục Sức khỏe đã chia sẻ, hy vọng bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích về loại thực phẩm này để chăm sóc sức khỏe cho mình cũng như là gia đình tốt hơn.
Nguyễn Diên tổng hợp
