Song cũng có những lo lắng và băn khoăn vì không biết liệu khi mang thai người mẹ nên tiêm những loại vacxin nào, thai phụ có nên tiêm ngừa cho mình không hay liệu việc tiêm ngừa nhiều loại bệnh như thế liệu có an toàn cho bé con trong bụng và đâu là giải pháp hiệu quả trả lời cho vấn đề tiêm phòng vacxin khi mang thai có thật sự là chuyện đơn giản?
1. Vì sao thai phụ nên tiêm ngừa vacxin?
Để phòng ngừa bệnh tật, tiêm ngừa vacxin khi mang thai là phương pháp được sử dụng khá rộng rãi hiện nay, đặc biệt là đối với trẻ em. Ngoài ra, muốn trẻ sinh ra khỏe mạnh, có sức đề kháng và khả năng miễn dịch cao thì việc phòng ngừa ngay từ khi trẻ còn nằm trong bụng mẹ là điều nên làm. Vậy nên theo các chuyên gia y tế tiêm phòng cho phụ nữ mang thai là cần thiết.
Nhiều phụ nữ không biết rằng cơ thể họ không có các kháng thể “cập nhật mới nhất” và dễ mắc các bệnh gây hại cho chính bản thân và bé chưa chào đời của mình. Trong tình hình khám bệnh hiện nay, đôi khi các bác sĩ có thể quên, không có những chỉ dẫn cần thiết cho người mẹ. Vì thế, tốt nhất bạn nên nói chuyện với bác sĩ để xác định cơ thể bạn sẽ cần đến những vắc-xin nào và liệu bạn có nên tiêm ngừa trong thai kỳ hay chờ đến sau khi bé chào đời.
2. Mẹ bầu nên tiêm ngừa vacxin gì?
Các loại vacxin cần tiêm khi mang thai dưới đây được cho là an toàn với thai phụ có nguy cơ nhiễm bệnh:
- Viêm gan siêu vi B : Những thai phụ có nguy cơ cao về bệnh này và đã xét nghiệm ra kết quả âm tính có thể tiêm ngừa vắc-xin này. Bạn sẽ cần 3 liều tiêm ngừa để tạo miễn dịch cho bệnh. Các liều thứ 2 và 3 được tiêm vào tháng thứ nhất và tháng thứ sáu sau liều thứ nhất. Vắc-xin được sử dụng để bảo vệ bà mẹ và bé chống lại bệnh cả trước và sau khi sinh.
- Cúm (bất hoạt) : Vacxin này giúp ngăn chặn bệnh nặng ở người mẹ trong suốt thai kỳ. Tất cả phụ nữ sẽ mang thai (bất kỳ ba tháng nào) trong mùa cúm nên đi tiêm ngừa vắc-xin này. Đừng quên nói chuyện với bác sĩ để xác định liệu bạn có cần tiêm ngừa vắc-xin cúm hay không..
- Uốn ván / Bạch hầu / Ho gà (Tdap) : Tdap được khuyến cáo trong thời kỳ mang thai, tốt nhất là trong ba tháng cuối thai kỳ hoặc cuối ba tháng giữa thai kỳ (sau 20 tuần). Nếu không được chỉ định tiêm ngừa trong thai kỳ, bạn nên tiêm ngừa Tdap ngay sau khi sinh bé.
3. Vacxin nào nên tránh dùng khi mang thai?
Các loại vắc-xin sau đây có nguy cơ truyền sang trẻ chưa sinh và dẫn đến sảy thai, sinh non hoặc dị tật bẩm sinh cho thai nhi:
- Viêm gan siêu vi A : Do chưa xác định được sự an toàn của vắc-xin này nên mẹ bầu phải tránh tiêm ngừa trong thời kỳ mang thai. Phụ nữ có nguy cơ cao phơi nhiễm bệnh này nên có thảo luận giữa rủi ro và lợi ích với bác sĩ.
- Sởi, Quai bị, Rubella (MMR) : Phụ nữ nên có biện pháp tránh thai ít nhất một tháng sau khi tiêm vắc-xin sống này. Tuy vậy, nếu xét nghiệm rubella ban đầu cho thấy rằng bạn không miễn dịch với rubella thì sau khi sinh bạn sẽ được tiêm ngừa.
- Varicella (thủy đậu/trái rạ) : Vắc xin này dùng để ngăn ngừa bệnh thủy đậu (trái rạ), nên được tiêm ít nhất một tháng trước khi mang thai.
- Pneumococcal (phế cầu): Do chưa xác định được sự an toàn nên nó được tránh sử dụng trong thời kỳ mang thai, trừ những phụ nữ có nguy cơ cao hoặc có bệnh mãn tính.
- Oral Polio Vaccine (OPV – vắc-xin bại liệt dạng uống) và Inactivated Polio Vaccine (IPV – vắc-xin bại liệt bất hoạt) : OPV (có virus sống đã giảm độc lực) lẫn IPV (bất hoạt) của vắc-xin này được khuyến cáo không tiêm ngừa cho phụ nữ mang thai.
4. Các tác dụng phụ sau khi tiêm ngừa vacxin
Sau khi tiêm vacxin , có thể xảy ra một số tác dụng phụ ngoài ý muốn. Hãy báo ngay cho bác sĩ biết những tác dụng phụ mà bạn gặp phải sau khi tiêm.
- Viêm gan siêu vi A: đau nhức và mẫn đỏ tại chỗ tiêm, đau đầu, mệt mỏi, một số trường hợp rất hiếm bị dị ứng nghiêm trọng.
- Viêm gan siêu vi B: Đau nhức chỗ tiêm, sốt.
- Bệnh cúm: Nổi đỏ và sưng tại chỗ tiêm có thể kéo dài đến hai ngày, sốt.
- Uốn ván/Bạch hầu: sốt nhẹ, đau nhức và sưng tại chỗ tiêm.
- Sởi, quai bị, Rubella (MMR): Phát ban không lây nhiễm, sưng tuyến hạch ở cổ và má, đau và cứng khớp 1-2 tuần sau khi tiêm.
- Thủy đậu (trái rạ): Sốt, đau nhức hoặc mẫn đỏ tại chỗ tiêm, phát ban hoặc mụn thịt nhỏ sau khi chủng ngừa 3 tuần.
- Phế cầu khuẩn: Sốt, đau tại chỗ tiêm.
- Vacxin bại liệt đường uống (OPV): Không có.
- Vacxin bại liệt bất hoạt (IPV): Mẫn đỏ, khó chịu tại chỗ tiêm.
5. Vacxin có an toàn không?
Tất cả các loại vacxin đều được kiểm tra độ an toàn dưới sự giám sát của các cơ quan có thẩm quyền về độ tinh khiết, tính hiệu quả và an toàn. Tuy vậy, một số người có thể dị ứng với nguyên liệu sử dụng để sản xuất vacxin, chẳng hạn như trứng trong vacxin cúm. Vì thế các mẹ bầu không nên tự ý tiêm ngừa vacxin mà chưa nói chuyện trước hoặc có sự yêu cầu từ bác sĩ sản khoa của mình.
Hi vọng rằng với những kiến thức bổ ích về những lưu ý khi tiêm ngừa vacxin khi mang thai được cung cấp trên đây, các mẹ có thể tham khảo để biết được trong giai đoạn thai kỳ mình cần thiết phải tiêm phòng những loại vắc xin gì cho cơ thể để không làm ảnh hưởng tới thai nhi trong bụng.
Và một điều lưu ý các mẹ nữa là nếu những trường hợp tiêm phòng mà mắc phải các tác dụng phụ không mong muốn hoặc tình trạng biến chứng xấu đi thì tốt nhất nên có sự tư vấn trực tiếp từ bác sỹ chuyên khoa cho tình trạng của mình và việc tiêm phòng phải tuân thủ theo những chỉ định từ bác sỹ sản khoa để cho hiệu quả tốt nhất như mong đợi là có một thai kỳ thật sự khoẻ mạnh.
Khánh Nhi
