Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh xảy ra khá thường xuyên khiến bé khó chịu. Tuy nhiên mẹ cũng không nên quá chủ quan nếu ở trẻ xuất hiện tình trạng này.
1. Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh
Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh là một hiện tượng bất thường ở trẻ nhằm đẩy ngược các chất trong dạ dày qua miệng do các động tác gắng sức của cơ thể. Trớ xảy ra mỗi khi trẻ ăn no, sau mỗi lần rướn người hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
Khi trẻ bú, sữa sẽ xuống dạ dày đi qua tâm vị. Trong dạ dày, sữa được hấp thụ một phần, phần còn lại xuống ruột qua môn vị. Thông thường, sau khi sinh một vài giờ, trẻ bú sẽ có hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh để nôn chất nhầy đơn thuần hay lẫn chút máu, do niêm mạc dạ dày bị kích thích khi nuốt phải một số chất như nước ối, dịch âm đạo... Khi thai sổ, trẻ sơ sinh đều có có hiện tượng nôn trớ ít nhiều.
- Trẻ có trọng lượng cao thường trớ nhiều hơn do hệ giao cảm hưng phấn, trương lực dạ dày cao hơn và ăn nhiều hơn.
- Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh sẽ là nôn trớ sinh lí bình thường từ lúc trẻ sinh ra đến 7 – 8 tháng tuổi. Trong thời gian này, trẻ vẫn ăn uống sinh hoạt bình thường.
2. Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh khi nào là nguy hiểm
Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh sẽ trở nên nguy hiểm sau khi trẻ được 7 – 8 tháng tuổi mà vẫn còn xuất hiện. Khi đó, nôn trớ sẽ được xem là một bệnh lý, nếu không xem xét kỹ thì có thể sẽ gây nguy hiểm cho trẻ.
Trẻ bị nôn trớ bệnh lý có thể do các cơ van tâm vị còn yếu và xốp. Do tư thế trẻ bú không đúng làm không khí trong dạ dày dâng lên cùng với một ít sữa, qua tâm vị trào ngược lên thực quản và ra ngoài. Nôn trớ có thể do thay đổi thức ăn đột ngột khiến trẻ chưa quen hoặc do cơ thể trẻ không tiếp nhận được loại thức ăn mới.
3. Cách khắc phục hiện tượng nôn trớ sinh lý ở trẻ sơ sinh
Khi xác định nôn trớ ở trẻ là nôn trớ sinh lý, mẹ có thể phối hợp các biện pháp sau để khắc phục hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh:
- Cho trẻ bú nhiều lần trong ngày, mỗi lần bú không no quá.
- Muốn cho trẻ ăn dặm cần thay đổi từ từ, từ trạng thái lỏng sang đặc dần.
- Khi cho trẻ bú, nên cho bú đều 2 bên.
- Hạn chế tình trạng để trẻ “vừa bú vừa khóc”, nuốt hơi gây căng dạ dày.
- Nếu trẻ bú bình, nên để đầu núm vú bình sữa luôn đầy sữa, không để bình sữa nằm nghiêng khi trẻ bú.
- Khi cho trẻ bú xong, bế trẻ cao đầu trong khoảng 15 - 20 phút, vỗ lưng cho trẻ ợ hơi. Sau đó đặt trẻ nằm nghiêng về bên trái và kê gối hơi cao.
- Không để trẻ bú nằm để tránh trường hợp sặc sữa, trớ sữa và không “tâng” trẻ lên xuống sau khi trẻ mới bú xong.
- Dùng thuốc theo sự chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ. Cách này chỉ sử dụng cho khi hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh đã điều chỉnh chế độ ăn và tư thế bú mà vẫn không có kết quả. Các thuốc sẽ có tác dụng tăng cường co thắt phần cuối thực quản, chống trào ngược và mở rộng cơ môn vị để thức ăn tống khỏi dạ dày. Tuyệt đối không được cho trẻ dùng các loại thuốc hỗ trợ mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
4. Đưa trẻ đi khám khi đó là hiện tượng nôn trớ bệnh lý ở trẻ sơ sinh
Nếu qua thời kỳ nôn trớ sinh lý mà trẻ vẫn xuất hiện hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh thì mẹ cần lưu ý một số trường hợp sau:
- Nếu trẻ nôn trớ cấp tính kèm theo sốt thì có thể trẻ đang mắc các bệnh tiêu hóa như nhiễm trùng dạ dày, ruột, ngộ độc thức ăn, viêm mũi, viêm tai, viêm màng não, viêm ruột thừa, nhiễm vi khuẩn, virus...
- Nếu trẻ nôn trớ không kèm theo sốt có thể do chế độ ăn sai lầm, hẹp môn vị, lồng ruột, thoát vị nghẹt, không dung nạp một số chất, rối loạn vận động dạ dày, thực quản... Dị tật đường tiêu hóa, bệnh đường hô hấp trên, não và màng.
- Nếu trẻ nôn trớ kèm theo có đờm và thở khò khè, trẻ có thể đang mắc các bệnh về tai mũi họng. Với bất cứ hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh mà không phải là sinh lý, mẹ nên đưa trẻ đi khám để tìm nguyên nhân và cách điều trị phù hợp.
Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh là hiện tượng khá bình thường. Tuy nhiên thì mẹ cũng không nên chủ quan, màcần quan sát xem xét kỹ lưỡng những dấu hiệu đi kèm để có cách chữa trị cho trẻ kịp thời. Chúc bé nhà bạn lớn nhanh khỏe mạnh.
Ngọc Hoài tổng hợp
