1. Nguyên nhân bé sơ sinh bị sốt
Sốt là tăng nhiệt độ cơ thể vượt quá dao động bình thường, như là một đáp ứng sinh lý đối với bệnh tật. Sốt cũng kích hoạt hệ thống miễn dịch và thiết lập các tế bào máu hoạt động chống lại bệnh. Theo các chuyên gia y tế, sốt do hai nguyên nhân chính gây ra:
1.1 Nguyên nhân nhiễm khuẩn
- Nhiễm virus : Đây là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh cảnh sốt ở trẻ em. Bệnh hường tự giới hạn trong vòng 7 ngày. Tuy nhiên, có một số virus gây sốt kéo dài như Cytomegalovirus, virus gây viêm gan và vài loại Artovirus.
- Nhiễm vi khuẩn : Ở trẻ sơ sinh, các bệnh lý nhiễm khuẩn thường gặp là nhiễm khuẩn đường hô hấp (viêm họng, viêm amydan, viêm phổi), nhiễm khuẩn tiêu hóa (tiêu chảy do Shigella, Salmonella, E. coli...), nhiễm khuẩn đường tiết niệu, nhiễm khuẩn tai (viêm tai giữa, viêm xương chũm)… là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng sốt. Ngoài ra, một số bé còn gặp các bệnh lý nhiễm khuẩn nặng như: viêm phổi nặng, nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não mũ, thương hàn…
- Nhiễm ký sinh trùng : Sốt rét là nguyên nhân thường gặp gây số ở trẻ nhỏ sống trong vùng dịch tễ sốt rét.
- Lao : Lao là một nguyên nhân quan trọng gây sốt, đặc biệt là sốt kéo dài ở những nước đang phát triển. Ở trẻ sơ sinh, lao có thể biểu hiện với bệnh cảnh sốt cấp tính.
1.2 Nguyên nhân không do nhiễm khuẩn
- Bệnh lý miễn dịch : Bệnh tự miễn hoặc các rối loạn miễn dịch sau nhiễm khuẩn cũng có thể khiến bé sơ sinh bị sốt.
- Rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương : tổn thương não nặng hoặc các rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương khác có thể làm thay đổi sự điều hòa thân nhiệt và gây sốt.
- Bệnh lý ác tính : lymphoma, u gan…
- Tổn thương mô : thuyên tắc phổi, chấn thương, bỏng
2. Phân loại sốt ở bé sơ sinh
Hầu hết sốt ở các bé sơ sinh có thể phân loại như sau:
- Sốt cấp: Thường là do viêm hô hấp, viêm đường ruột, sốt xuất huyết
- Sốt không dấu hiệu định vị (thường do siêu vi gây ra)
- Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân
- Sốt quá cao > 41 độ C: Hiếm khi do nhiễm trùng mà thường là do bé bị tổn thương vùng hạ đồi (xuất hiện não, tổn thương hệ thần kinh).
3. Cách hạ sốt cho bé sơ sinh
Khi bé sơ sinh bị sốt , mẹ tuyệt đối không được tự ý sử dụng bất cứ loại thuốc hạ sốt nào. Mẹ nên đưa con đến bác sĩ để có được phương pháp điều trị tốt nhất. Ngoài ra, mẹ hãy áp dụng những cách hạ sốt cho bé dưới đây để làm giảm cơn sốt của con:
- Tiếp tục cho bé bú sữa bình thường. Nếu con xuất hiện dấu hiệu mất nước như miệng, mắt khô, đi tiểu tiện ít hơn 6 lần/ngày, thì cần cho bé uống thêm dung dịch điện giải để bù nước. Đây là cách hạ sốt cho bé đơn giản nhưng hiệu quả nhanh chóng.
- Để bé nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát, sạch sẽ càng nhiều càng tốt.
- Cho bé mặc quần áo vừa phải, không quá nhiều hoặc quá ít.
- Dùng khăn mềm nhúng nước ấm lau người cho bé cũng là một phương pháp hạ sốt phổ biến. Lời khuyên cho bố mẹ là nên lau người cho bé một cách nhẹ nhàng, đặc biệt là vùng bẹn, nách vì nước ấm sẽ giúp giãn mạch máu khiến cho thân nhiệt từ từ hạ xuống. Mẹ không nên dùng nước lạnh, đá lạnh để lau người hoặc chườm mát cho con vì cách hạ sốt cho bé này rất dễ khiến con bị bỏng da, thậm chí suy hô hấp.
- Ngoài ra, mẹ cũng có thể dùng nước ấm để tắm, xông người cho bé. Sử dụng tất nhúng nước ấm quấn quanh cổ chân cũng là một cách hạ sốt cho bé mang lại hiệu quả đáng kể.
- Những cách hạ sốt cho bé sơ sinh nói trên chỉ nhằm mục đích giảm triệu chứng sốt cho bé, chứ không thể xử lý dứt điểm các bệnh lý. Vì thế, tốt nhất, bố mẹ vẫn nên cho bé đi khám bác sĩ để được chẩn đoán, điều trị đúng cách, an toàn. Ngoài ra, bố mẹ cần đưa con nhập viện khẩn cấp nếu bé nhà mình thuộc một trong hai trường hợp sau:
- Bé sơ sinh dưới 2 tháng tuổi mà sốt 38 độ C trở lên, bất kể có xuất hiện triệu chứng gì khác hay không.
- Bé sơ sinh hơn 2 tháng tuổi bị sốt kèm theo các dấu hiệu như: không thể uống được hoặc bỏ bú, nôn ói tất cả mọi thứ, co giật, li bì khó đánh thức, cổ gượng, thóp phồng, sốc...
Cách hạ sốt cho bé sơ sinh thông qua các phương pháp vật lý nói trên: cởi quần áo, tắm, lau người bằng nước ấm, xông hơi hoặc quấn tất nhúng nước ấm quanh cổ chân... thực ra cũng chỉ là giải pháp tức thời. Sốt ở bé sơ sinh cũng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Bởi vậy, khi bé bị sốt, cha mẹ cần theo dõi thật kỹ, chăm sóc con cẩn thận, đồng thời đưa con đi gặp bác sĩ để được thăm khám, điều trị hiệu quả.
Mỹ Tiên tổng hợp
