Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Khoa học Thần kinh, mẹ nên bắt đầu dạy bé tập nói khi bé được 4 tháng tuổi. Vậy đâu được xem là thời điểm quan trọng cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ, khả năng ngôn ngữ của trẻ như thế nào và bố mẹ nên làm gì để giúp con phát huy được hết khả năng ấy trong độ tuổi của mình? Để tìm hiểu chi tiết hơn, Yeutre.vn mời bố mẹ cùng theo dõi tiếp nội dung sau đây nhé.
1. Ngôn ngữ và sự phát triển ngôn ngữ ở trẻ em
Ngôn ngữ là công cụ chính dùng để giao tiếp, tương tác lẫn nhau. Với bé, ngôn ngữ giúp bé bộc lộ suy nghĩ, tình cảm, mong muốn của bản thân. Đồng thời, theo các nhà nghiên cứu, ngôn ngữ cũng là chỉ số đánh giá sự phát triển của bé. Ngôn ngữ bao gồm đọc, viết, nói và cử chỉ, và hình thức ngôn ngữ phổ biến ở bé là nói và cử chỉ.
Có thể nói rằng sự phát triển của ngôn ngữ đối với bé sơ sinh là vô cùng cần thiết. Do đó, việc xác định thời điểm cho bé tập nói khi nào đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển của bé. Tuy nhiên, không phải mọi bé đều có xuất phát điểm giống nhau, tùy vào từng đặc điểm cá nhân, mà bé có thời điểm tập nói nhanh – chậm, có bé biết nói sớm trong khi một số bé khác biết nói chậm hơn.
2. Bé tập nói khi nào và thời điểm dạy con tập nói thích hợp nhất?
Để nghiên cứu về vấn đề bé tập nói khi nào là thích hợp, các chuyên gia đã lần lượt quét não của các bé trong độ tuổi từ 4 - 7 tháng tuổi để kiểm tra sự phát triển về khả năng ngôn ngữ và tốc độ phát triển của não.
Khi tiến hành quét não của những bé 4 tháng tuổi, các chuyên gia nhận thấy rằng các bé trong giai đoạn này dễ bị “thu hút” bởi những âm thanh xung quanh mình, ngay cả khi chúng không phải là một loại hình ngôn ngữ. Đặc biệt, càng cho bé trong lứa tuổi này có cơ hội tiếp xúc với nhiều loại hình âm thanh khác nhau, thì khả năng ngôn ngữ của bé về sau càng phát triển.
Tương tự, khi tiến hành quét não cho những bé 7 tháng tuổi , kết quả cho thấy những bé được tiếp xúc nhiều với âm thanh khi còn nhỏ, sẽ có khả năng “nhận diện” âm thanh nhanh và nhạy hơn những bé khác. Ngoài ra, các bé ở thời kì này còn có khả năng phân biệt những loại âm với các cường độ khác nhau.
Dựa trên kết quả nghiên cứu, các chuyên gia khuyến cáo, bố mẹ nên sớm cho con em mình tiếp xúc với các loại âm thanh khác nhau ngay từ khi bé còn nhỏ, thậm chí ngay cả khi bé không hiểu gì. Vì đây là thời điểm “vàng” để “đánh thức” khả năng ngôn ngữ của bé.
Như vậy có thể thấy rõ ràng một điều, thời điểm 4 tháng tuổi đến 7 tháng tuổi - đây chính là thời gian "vàng" để bố mẹ bắt đầu giúp con làm quen với nhiều âm thanh, cũng như tập nói.
3. Về khả năng ngôn ngữ của bé dưới 1 tuổi
Khả năng nói của bé dưới 1 tuổi nói chung, được bắt đầu một cách rất sơ khai, từ tiếng "ê a" rồi dần dần trở thành từng câu, từng đoạn. Cả một quá trình từ khởi đầu cho đến khi bố mẹ nhận diện được sự phát triển ngôn ngữ rõ ràng ở con là cần một khoảng thời gian không phải ngắn. Do đó, thời điểm bé tập nói có thể bắt đầu từ tháng thứ 4 trở đi, điều này giúp kích thích sự phát triển và cho bé làm quen dần với các ngôn ngữ.
Nếu mẹ có phương pháp dạy bé tập nói đúng, chỉ trong một thời gian ngắn sau đó, bé đã có thể lặp lại và bập bẹ tập nói một số từ đơn giản như: baba, mama, bố, bà, cá...Tuy nhiên, cũng có thể điều này chưa đến dễ dàng nhanh chóng như vậy, mà có thể sẽ cần nhiều thời gian của cha mẹ hơn, trong việc tập cho con nói, cũng như giúp bé phát triển khả năng ngôn ngữ một cách hiệu quả hơn.
Trên thực tế, sự phát triển ngôn ngữ giữa các bé là không đồng đều. Có những bé chỉ mới 4 tháng đã bập bẹ được một vài từ đơn lẻ, nhưng có những trường hợp bé con chỉ có thể “ậm ừ” hoặc “ư e” theo âm thanh từ bên trong cơ thể phát ra. Nếu lấy cột mốc từ 4 tháng tuổi của bé để đánh dấu việc tập nói cho con, thì có thể dễ dàng nhìn thấy sự thay đổi ở bé trong những tháng tiếp theo.
Chậm nhất là đến 7 tháng, bé đã nói được một số từ rành rọt, có nhấn giọng và lên xuống theo nhịp điệu, vốn từ cũng nhiều hơn. Và giai đoạn sau đó, cho đến 1 tuổi bé sẽ tự phát âm ra những từ ngữ hoặc âm thanh tròn trịa hơn, khi mẹ dạy cho bé.
Cuối cùng, bố mẹ cũng cần hiểu rằng, chỉ xác định đúng thời điểm bé tập nói khi nào ví dụ ở thời điểm 4-7 tháng tuổi không chưa đủ. Để cho bé nhanh biết nói, còn phải phụ thuộc rất nhiều vào cách bố mẹ dạy cho bé nữa. Hy vọng rằng, qua một chút thông tin về thời điểm dạy con tập nói, cùng một vài chia sẻ hữu ích liên quan đến chủ đề này, sẽ giúp bố mẹ hiểu hơn về lộ trình tập nói của con, dễ lựa chọn đúng phương pháp dạy con tập nói, kết hợp với thời điểm thuận lợi, để bé nhanh biết nói và phát triển khả năng ngôn ngữ của mình thật tốt.
Ngọc Hoài tổng hợp
