Cặp song sinh khác nhau hoàn toàn từng được nhắc đến nhiều trên báo chí.
Liên quan đến ca song sinh ở tỉnh Hòa Bình, trong đó một bé không mang gene của bố, Ngoisao.net đã trao đổi với Tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Khắc Hân Hoan, trưởng khoa Xét nghiệm Di truyền y học, Bệnh viện Từ Dũ (TP HCM) để làm rõ hơn về hiện tượng đa thai và các vấn đề liên quan.
Khái niệm chung về đa thai dẫn đến song sinh, sinh ba, sinh tư... như thế nào?
- Đa thai (sinh 2, sinh 3 hoặc nhiều hơn) có thể là do cùng một hợp tử (cùng trứng và tinh trùng) tỷ lệ khoảng 1/300 hoặc do nhiều hợp tử (khác trứng và khác tinh trùng) tỷ lệ khoảng 1/500 đến 1/100 tùy theo chủng tộc.
Các trẻ song sinh, sinh ba, sinh tư thường có những đặc điểm giống khác nhau như thế nào về giới tính, ngoại hình, tính cách, sự phát triển?
- Nếu song sinh cùng hợp tử thì sẽ có kiểu gene và ngoại hình giống nhau. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển dưới tác động của yếu tố môi trường và hiện tượng đột biến gene có thể khiến kiểu gene và ngoại hình của 2 cá thể song sinh cùng hợp tử trở nên khác nhau. Còn nếu song sinh khác hợp tử thì kiểu gene và ngoại hình có thể giống nhau hoặc khác nhau.
Về mặt di truyền, tại sao có hiện tượng hai bé song sinh hoàn toàn khác nhau về màu da, màu tóc, tính nết?
- Trên thế giới không hiếm hiện tượng song sinh không giống nhau. Ví dụ như trường hợp do John Shammas báo cáo trên Mirror ở Anh ngày 2/3/2015. Lucy da trắng, mắt xanh, tóc vàng thẳng, còn Maria da màu, mắt nâu, tóc đen xoăn là cặp song sinh tháng 1/1997. Cha của 2 bé là người da trắng, mẹ là người gốc Jamaica. Việc này rất khó tin làm cho 2 vợ chồng bị sốc và những người xung quanh rất ngạc nhiên bởi vì hầu hết mọi người đều cho rằng các cặp song sinh đều giống nhau.
Trường hợp của Lucy và Maria là song sinh khác hợp tử (hay còn gọi nôm na là khác trứng) có màu da khác nhau là do người mẹ mang cả gene da màu và gene da trắng. Tỷ lệ xảy ra trong trường hợp này là một phần triệu.
Còn trường hợp một trong hai trẻ song sinh lại có một bé không mang gene của bố, trong khi cả hai đều mang gene của mẹ?
- Việc xác định mối quan hệ huyết thống mẹ - con hoặc cha - con rất quan trọng, có nghĩa rất nhạy cảm vì có thể liên quan đến pháp lý, tác động mạnh đến tâm lý, tình cảm, các mối quan hệ gia đình và xã hội. Vì vậy, cần hết sức cẩn trọng, khoa học và khách quan khi thực hiện các chẩn đoán, lý giải và kết luận về mối quan hệ này.
Sinh học và y học thường được khảo sát và chứng minh dựa trên thực nghiệm và thống kê. Điều này thường đúng cho số đông của quần thể. Tuy nhiên, có những trường hợp cá biệt không giống với số đông. Ví dụ hầu hết mọi người có tim nằm bên trái, tuy nhiên vẫn có một số ít người tim nằm bên phải. Hoặc như trường hợp của Lydia Fairchild ở Bang Washington, Mỹ vào năm 2002. Cô bị tòa án tước quyền nuôi con vì các xét nghiệm máu cho thấy cô không có mối quan hệ huyết thống với các con của mình. Sau đó các xét nghiệm kiểm tra đã giành lại sự thật cho cô vì trong cơ thể của Lydia bộ gene của tế bào máu và bộ gen của buồng trứng hoàn toàn khác nhau. Hiện tượng này khoa học gọi là chimera.
Gần đây ở Mỹ, một cặp vợ chồng điều trị thụ tinh trong ống nghiệm. Tuy nhiên sau khi sinh ra, căn cứ trên xét nghiệm ADN mẫu máu của bé trai thụ tinh ống nghiệm và mẫu quệt niêm mạc miệng của người chồng, bé trai được xác định không phải là con ruột của người chồng. Các luật sư vào cuộc, các vụ kiện nổ ra và các nhà khoa học được mời để nghiên cứu. Kết quả kiểm tra cho thấy cơ thể người đàn ông có 2 bộ gene khác nhau: 10% số lượng tinh trùng của người đàn ông có bộ gene trùng hợp với bé trai và hoàn toàn khác với bộ gene của các phần cơ thể còn lại của ông ta. Như vậy bé trai thụ tinh ống nghiệm thực sự là con ruột của người đàn ông này.
Theo ngoisao
