Nấm rơm là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng đã không còn xa lạ trong thực đơn các món ngon của mỗi gia đình. Đặc biệt đối với những người ăn chay nấm rơm đem lại nguồn dinh dưỡng và là nguyên liệu không thể thiếu, trồng nấm rơm tại nhà là một cách hữu hiệu cung cấp loại thực phẩm quý giá này cho gia đình một cách ngon, bổ, rẻ và an toàn. Nếu bạn đã từng hoặc đang trồng rau mầm rau xanh thì việc làm nấm rơm lại càng không phải là một thử thách với bạn. Hãy cùng Yeutre.vn tìm hiểu quy trình cụ thể xem như thế nào nhé.
1. Thời vụ trồng nấm rơm
Nấm rơm được trồng quanh năm. Tuy nhiên vẫn có những lưu ý về khí hậu và điều kiện nhiệt độ, độ ẩm nhất định trong các mùa trong năm. Vào mùa Đông, Xuân, thời tiết lạnh cần giữ ấm, chắn gió cho nấm. Vào mùa mưa nhiều cần làm mái che hoặc ủ rơm dầy hơn để giảm độ ẩm, tránh ngập úng.
2. Ủ nguyên liệu trồng nấm (Ủ rơm)
Nguyên liệu trồng nấm rơm phổ biến hiện nay là rơm rạ. Ngoài ra còn có thể dùng các phế liệu nông nghiệp như bèo lục bình, lá và bẹ chuối, thân cây họ đậu, bã mía, mạt cưa…Có thể trồng nấm trên từng loại nguyên liệu riêng biệt hay phối trộn chúng với nhau theo tỉ lệ nhất định. Hiện nay, nguyên liệu chính trồng nấm rơm vẫn là rơm rạ, nếu dùng các nguyên liệu khác, bạn vẫn có thể áp dụng cách tương tự như xử lý rơm rạ.
Cách ủ rơm
- Làm ẩm nguyên liệu: Rơm rạ khô được làm ẩm bằng cách ngâm hoặc tưới phun
- Ngâm rơm: Rơm được ngâm trong ngước vôi 0,5 – 1 %, thời gian ngâm khoảng 1- 1 giờ 30 phút.
- Tưới nước: Trải rơm khô trên nền gạch hoặc nền sân, tưới nước cho thật ướt rơm, để rơm trong một đêm rồi đem rơm ủ. Trường hợp dùng rơm tươi có thể không dùng hoặc dùng ít nước hơn
- Xếp đống ủ: Xếp rơm đã được làm ẩm hết lớp này đến lớp khác. Vừa xếp vừa nén lại, chú ý không nên nén quá chặt cũng như quá lỏng. Trường hợp dùng rơm khô hay tươi chỉ được làm ẩm bằng nước thường thì cứ xếp xong một lớp rơm thì rắc một lớp vôi. Khi xếp xong thì dùng một tấm nylon phủ kín đống ủ để hạn chế sự bốc hơi nước và tạp khuẩn không khí xâm nhập vào đống ủ. Tốt nhất nên xếp đống ủ trên sàn cách mặt đất từ 10 – 20 cm. Thời gian ủ từ 7 – 10 ngày tùy theo nguyên liệu và thời tiết. Cứ 2, 3 ngày tiến hành đảo trộn đống ủ một lần.
Kiểm tra nguyên liệu đã ủ
Trước khi trồng nấm cần kiểm tra rơm đã ủ theo các tiêu chí sau:
- Độ ẩm: 70%
- Mùi: Thơm bánh ú tro
- Màu sắc: Sẫm quế
3. Chọn meo giống để trồng
Giống nấm là một yếu tố quan trọng trong quá trình trồng nấm, có ý nghĩa quết định đến năng suất và chất lượng nấm trồng.
Một bịch giống tốt có những đặc điểm sau:
- Tơ sợi nấm lan đều, mảnh, trong suốt, thuần nhất và không nhiễm tạp
- Meo không quá già hoặc quá non (Thường khi sản xuất đến khi trồng không quá 25 ngày).
4. Lên mô – Cấy giống
Trồng ngoài trời
Nếu trồng nấm ngoài trời thì cần phải xử lý đất. Đất được cuốc lật, bón vôi và phơi tối thiểu 2 – 3 ngày. Sau đó làm cho đất tơi xốp và lên luống. Kích thước luống là 0,8 – 1m, cao 10 – 20 cm. Khoảng cách giữa các luống từ 30 cm, để thoát nước và đi lại chăm sóc nấm. Trước khi trồng một ngày phải tưới nước cho đất thật ướt.
Xếp rơm đã ủ lên luống đất, chiều ngang của mô nấm dài 30 cm, chiều cao 30 cm, dài tùy ý. Cứ xếp xong một lớp rơm thì rải một lớp bột dinh dưỡng và cấy meo vào giữa mô nấm. Cuối cùng dùng tay vuốt từ đỉnh mô ra hai bên tạo cho mô nấm có hình như mái vòm.
Lượng meo giống sử dụng: 1 bịch/ 2 – 3 cm mô.
Sau khi lên mô và cấy xong meo nấm để 1 đến 2 giờ cho khô se lớp rơm ngoài. Tiếp tục cấy meo xung quanh chân mô và đậy ngay mô lại bằng một tấm nylon để giữ ẩm. Bên ngoài tấm nylon, tùy vào điều kiện, tạo một mái che cho mô bằng cách làm giàn phía trên mô nấm, phủ bằng các tấm tranh hay phủ một lớp rơm thật dày.
Trồng nấm rơm trong nhàĐể trồng nấm trong nhà, chúng ta cần chuẩn bị một rổ nhựa với các mắt lưới rộng. Xé rơm đã được ủ cho vào rổ, cấy meo nấm xung quanh thành rổ và trên bề mặt rổ. Mỗi lần cho rơm vào nén nhẹ qua thành rỗ chú ý không nén rơm quá kĩ hay quá lỏng. Cho rơm nhô cao để tăng diện tích bề mặt. Sau đó dùng bao nylon trùm kín rổ nấm lại, để rổ nấm ở nơi có độ ẩm thích hợp, tránh gió và nắng mặt trời.
5. Chăm sóc nấm
Đối với nấm trồng nấm ngoài trờiChe đậy mô nấm thật kỹ không để ánh nắng mặt trời trực tiếp chiếu vào mô nấm. Hằng ngày mở tấm nylon 2 – 3 lần cho thoát hơi nóng, nên giở sáng sớm và chiều mát để tránh ánh nắng mặt trời. Mỗi lần từ 15 – 30 phút, mở xong đậy lại.
Tưới nước cho nấm, dùng bình bơm để tưới, giữ độ ẩm và không để đất khô. Nên tưới nước vào chiều mát.
Trồng nấm trong nhà
Tương tự như chăm sóc nấm ngoài trời, cần giữ cho nấm đủ nước có độ ẩm phù hợp. Mỗi ngày nên mở tấm nylon để thoát khí. Không cho nấm bị ánh mặt trời chiếu vào nhưng cần đủ ánh sáng để cho nấm có thể phát triển tốt. Có thể thay thế bằng ánh sáng đèn neon.
6. Thu hoạch
Vào ngày thứ 11 sau khi lên mô, cấy meo là có thể bắt đầu thu hoạch.Nên thu hái nấm ở giai đoạn hình cầu đầu tròn vào lúc sáng sớm vì lúc này nấm có giá trị dinh dưỡng cao nhất. Không tưới nấm trước khi thu hoạch ít nhất 5 – 6 giờ. Khi nấm đã tàn thì ngưng tưới một ngày sau đó tiếp tục tưới nước và chăm sóc để thu hoạch đợt hai.
7. Bảo quản
Sau khi thu hoạch một thời gian nếu không được sơ chế và bảo quản nấm sẽ nhanh chóng bị hư hỏng. Phơi nấm hoặc sấy khô là cách bảo quản nấm thông dụng. Nấm rửa sạch, chẻ đôi phơi dưới nắng tốt khoảng 2 – 3 nắng sau đó bỏ vào túi nylon bảo quản nơi khô ráo. Bằng cách này có thể bảo quản nấm được cả năm
Bạn thấy đấy, cách làm nấm rơm tại nhà chỉ khó với những ai không có ý định bắt tay vào làm thôi. Với cách làm đơn giản và dễ dàng, chúng ta đã có thể tự sản xuất ra nguồn nấm rơm giàu dinh dưỡng, tươi ngon cho cả nhà. Bằng nguyên liệu nấm rơm có sẵn, chị em có thể tha hồ chế biến những món ngon và bổ dưỡng như thịt ba chỉ kho nấm, lẩu nấm…vừa ngon vừa lạ miệng, lại chẳng lo lắng một chút nào về nguồn nấm có an toàn hay không. Thêm vào đó, thành phẩm nấm rơm hay thành tích các món ăn chế biến với nấm nhà do chính tự tay mình trồng, mình làm, chắc chắn sẽ làm bạn cực thích thú, cũng như sẽ được không ít người ngưỡng mộ thán phục.
Mỹ Duyên tổng hợp
