1. Ý nghĩa của bánh chưng trong ngày Tết
Bánh chưng mang một ý nghĩa vô cùng to lớn trong ngày Tết cổ truyền của người Việt Nam. Qua câu chuyện xa xưa, loại bánh này tượng trưng cho ruộng đồng, cho đất đai và cho nguồn cội của sự sống. Trong những ngày đầu năm mới, người ta thường làm và dâng bánh lên ông bà tổ tiên như một lời cầu mong một năm được mùa.
Bánh chưng đã có từ lâu đời. Tuy nhiên, truyền thống làm bánh chưng mỗi độ Tết đến xuân về chưa bao giờ dừng lại. Dù ngày nay không phải mỗi nhà đều làm và nấu bánh nhưng họ vẫn đặt hoặc mua sẵn ở chợ hoặc siêu thị để có cặp bánh dâng lên ông bà, tổ tiên.
Ở nhiều vùng nông thôn, truyền thống nấu bánh chưng vẫn được giữ trọn vẹn. Hoạt động làm và nấu bánh đã tạo ra một nét văn hóa đặc biệt. Đối với một số người, hễ nhắc đến gói bánh chưng là nhớ đến ngày Tết ở quê nhà.
2. Các cách gói bánh chưng phổ biến nhất
Rất nhiều cách gói bánh chưng được áp dụng. Tùy thuộc vào thói quen cũng như kỹ năng ở mỗi người mà người ta có thể sử dụng các cách gói khác nhau:
2.1 Gói bánh chưng bằng tay không
Việc gói bánh chưng bằng tay không thường được những người thường gói bánh dùng. Lý do là vì cách gói này nhanh hơn gói bằng khung. Tuy nhiên, những người mới gói hoặc không quen có thể làm hư chiếc bánh nếu gói theo cách này.
2.1.1 Cách gói bánh chưng bằng lá chuối
Trước tiên, bạn rửa sạch lá chuối rồi lau khô. Sau đó, tiến hành gói bánh chưng theo hướng dẫn sau:
- Bước 1 : Bạn xếp 2 mảnh lá chuối song song sát nhau, thêm một mảnh lên trên sao cho chính giữa 2 mảnh bên dưới. Sau đó, bạn xếp thêm lên trên 4 mảnh lá thành hình chữ thập.
- Bước 2 : Bạn đổ gạo nếp đã ngâm, đỗ, thịt đã ướp lên trên, tiếp tục 1 lớp đỗ, gạo nếp nữa.
- Bước 3 : Bạn gấp 2 mảnh chữ thập vào nhau, gấp tương tự cho 2 bên còn lại. Các lớp lá bên ngoài tiếp tục được gấp vào, cố định bằng dây lạt ở mỗi lần gấp. Buộc thêm lạt để bánh chặt và đẹp hơn.
2.1.2 Cách gói bánh chưng bằng lá dong
Bạn xử lý lá dong bằng cách rửa sạch, lau khô, rọc bớt sống lá để khỏi gồ ghề khi gấp lá. Lưu ý, không gọt quá sâu khiến rách lá. Bánh được gói theo cách sau:
- Bước 1 : Đặt 2 lá vuông góc tạo hình chữ nhật, mặt lá cho xuống dưới, chồng tiếp 2 lá bên trên nhưng mặt lá hướng lên trên.
- Bước 2 : Bạn cho lần lượt các lớp gạo + đỗ + thịt + đỗ + gạo.
- Bước 3 : Bạn gập lá dong lại tạo hình bánh, gập mép phần lá dong thừa vào bên trong. Lưu ý, gói chắc tay để bánh không bị hỗng.
- Bước 4 : Làm tương tự với lớp lá bên ngoài, bóp góc bánh cho vuông vắn, cố định bằng lạt.
2.2 Gói bánh chưng bằng khuôn
Gói bánh chưng bằng khuôn dễ hơn so với những cách đã kể trên. Bạn có thể thực hiện bằng cách chuẩn bị 2 khuôn sao cho khuôn trong đặt vừa lọt lòng khuôn ngoài và chỉ dư 1 chút cho lá. Cách làm như sau:
- Bước 1 : Xếp 2 lá song song đè lên nhau nhưng cách nhau 1 khoảng sao cho mép lá này tại sống lá kia, mặt trở xuống. Bạn chồng tiếp 2 lá bên trên thành hình chữ thập ngay chính giữa, mặt lá trở lên. Khuôn trong đặt lên trên, gấp lá lại để định hình các sống bánh.
- Bước 2 : Đặt nguyên lá gói khuôn trong vào khuôn ngoài, mở lá, nhấc khuôn trong ra. Sau đó, bạn cho nguyên liệu vào theo thứ tự gạo, đỗ, thịt, đỗ, gạo.
- Bước 3 : Các lá được gấp lại, lá thừa được gấp mép vào trong, định hình bằng lạt.
3. Bí quyết gói bánh chưng đẹp không bị bể khi luộc
Để bánh chưng đẹp và không bị bể khi luộc, bạn cần ghi nhớ bí quyết mà những người gói bánh chuyên nghiệp chia sẻ dưới đây. Những điều cần lưu ý là:
- Khi gói bánh thì tay giữ bánh cũng như buộc lạt phải chắc chắn.
- Xếp lá và gói lại đúng cách sao cho có lớp mặt lá trở ra ngoài để bánh đẹp và 1 lớp lá có mặt lá trở vào trong để bánh không bị dính sau khi luộc.
- Đừng tiếc lạt mà buộc ít vì có thể nhân bánh bị tràn ra ngoài do lạt buộc không chắc chắn.
- Mặt ngoài bánh đẹp, không bị nhăn nhúm khi gói xong, các góc vuông vức, đối xứng nhau.
- Đổ nhân bánh đúng thứ tự, không bị thiếu lớp nào
- Đảm bảo mặt lá kín đều bánh, tại bất cứ vị trí nào cũng có 2 lớp lá.
- Nên chọn lá gói có kích thước vừa phải, không nhỏ quá khiến bánh không được bao hết, không to quá làm cồng kềnh khi gói.
Trên đây là những cách gói bánh chưng xanh ngon và không bị bể khi luộc. Hãy tham khảo và áp dụng để gói bánh trong những ngày cận Tết sắp tới nhé. Chắc chắn việc gói bánh chưng này sẽ là niềm vui ấp áp của gia đình mình.
Như Nguyễn tổng hợp
