1. Chỉ số BMI là gì?
Xem chỉ số BMI cũng như cách tính như thế nào cho đúng chuẩn là điều được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên trước tiên bạn cần hiểu hơn về BMI. Tất cả để phục vụ cho việc bảo vệ sức khỏe của bạn.
BMI là cụm từ viết tắt của Body Mass Index. Chúng được hiểu là chỉ số khối cơ thể hay số thể trọng của con người. Chỉ số này được sử dụng để đo lượng mỡ trong cơ thể mỗi người. BMI được phát minh vào năm 1832 bởi một nhà khoa học người Bỉ.
Công thức BMI được ứng dụng cho cả nam và nữ. Trong đó chỉ tính ở người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên. Nó không được áp dụng cho các đối tượng đặc biệt như vận động viên, phụ nữ mang thai, người già và sự thay đổi giữa các quốc gia. Dựa vào chỉ số này bạn sẽ kiểm soát được cơ thể của mình đang ở tình trạng bình thường, thừa cân béo phì hay nhẹ cân cần bổ sung dinh dưỡng.
Sự mất cân bằng trong chỉ số BMI chính là báo hiệu về tình trạng sức khỏe của bạn. Bởi béo phì không những khiến bạn tự ti về ngoại hình mà còn dẫn đến nhiều nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm. Trong đó điển hình như bệnh ung thư, đái tháo đường, bệnh lý tim mạch... Theo đó để đánh giá tình trạng béo phì sẽ có nhiều cách thức như đo tỉ trọng mỡ trong cơ thể, đo lớp mỡ dưới da... Tuy nhiên phương pháp được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến khích nhất chính là dựa vào chỉ số BMI.
2. Cách đo, tính và xem chỉ số BMI đúng chuẩn
Cách đo, tính và xem chỉ số BMI tương đối đơn giản. Chúng chỉ cần dựa trên 2 chỉ số cân nặng và chiều cao của cơ thể. Dưới đây hãy cùng theo dõi ngay.
Cách đo và tính chỉ số BMI
BMI = Cân nặng/ (chiều cao x chiều cao). Trong đó cân nặng được tính bằng kg, chiều cao được tính bằng m. Theo đó chỉ số này như đã nói trên không áp dụng cho vận động viên, người già, người tập thể hình và phụ nữ có thai.
Bảng xem chỉ số BMI đúng chuẩn
Sau đây chính là bảng phân loại mức độ gầy - bình thường - béo phì của cơ thể con người dựa vào chỉ số BMI tính được. Thang phân loại của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) dành cho người Châu u và thang phân loại của Hiệp hội Đái tháo đường của các nước Châu Á (IDI & WPRO) được áp dụng cho người Châu Á.
Dựa vào bảng phân loại của IDI & WPRO dành riêng cho người Châu Á có thể xem chỉ số BMI lí tưởng của người Việt Nam là từ 18,5 đến 22,9. Một cách khác để tính nhẩm nhay cân nặng lý tưởng của mình dựa vào chiều cao theo hướng dẫn dưới đây:
- Cân nặng lý tưởng = Số lẻ của chiều cao (tính bằng cm)x 9 sau đó chia cho 10.
- Mức cân tối đa = Bằng số lẻ của chiều cao (tính bằng cm)
- Mức cân tối thiểu = Số lẻ của chiều cao (tính bằng cm) x 8 rồi chia 10.
Sau đây sẽ là ví dụ mô phỏng theo phép tính.
Trường hợp bạn cao 1,7m đổi ra là 170cm tương đương:
- Cân nặng lý tưởng của bạn là 70 x 9 : 10 = 63kg
- Cân nặng đối ta của bạn là: 70
- Cân nặng tối thiểu của bạn là: 70 x 8 : 10 = 56kg
Phép tính này chỉ cần dựa vào số lẻ chiều cao để thực hiện. Chính vì thế bạn nên đo chính xác chiều cao của mình để tính và xem chỉ số BMI chuẩn nhất. Dựa vào nhận định ngay lập tức bạn sẽ biết ngay tình trạng cơ thể hiện tại của mình. Nếu vượt quá mức cân nặng hoặc thấp hơn chúng tỏ bạn đang bị mất cân bằng trọng lượng và cần điều chỉnh ngay.
3. Đánh giá sự phân bố mỡ thừa từ tỷ lệ vòng eo và vòng mông
Sau khi xem chỉ số BMI mọi người có thể nhận ra cơ thể mình đang ở mức thừa cân, béo phì. Vì thế, để đánh giá sự phân bố mỡ trong cơ thể bạn có thể sử dụng chỉ số eo và mông (Waist Hip Ratio WHR). Điều này sẽ giúp bạn xác định mỡ thừa tập trung ở phần nào để có chế độ luyện tập cho phần đó nhiều hơn.
Cách tính chỉ số WHR
WHR = Vòng eo : Vòng mông (cả hai điều được tính bằng cm)
Theo đó vòng eo được tiến hành đo từ ngang phần rốn. Vong mông được đo kéo ngang từ điểm phình to nhất.
- Chỉ số WHR của nữ giới ở mức độ ổn định bình thường nên từ 0,85 trở xuống.
- Chỉ số WHR của nam giới ở mức độ ổn định bình thường nên từ 0,95 trở xuống.
Các dạng phân bố mỡ thừa
Chỉ số WHR chính là công cụ hỗ trợ đắc lực cho chỉ số BMI. Bởi xem chỉ số BMI chỉ có thể phân loại mức độ gầy béo dựa vào độ tương quan giữa chiều cao và cân nặng. Nó không thể cho biết lượng mỡ thừa tập trung phân bố ở phần nào trong cơ thể. Nếu chất béo tập trung nhiều ở phần bụng và eo chính là cảnh bảo về nguy cơ dễ mắc các bệnh lý như đái tháo đường, xơ vữa động mạch. rối loạn lipid máu, gan nhiễm mỡ... Như vậy dựa vào sự phân bố lượng mỡ trên cơ thể sẽ có các dạng béo phì như:
- Nếu mỡ tập trung nhiều ở phần eo và bụng bạn sẽ có tạng người hình "quả trứng". Đây là dạng béo phì phần trên hay béo phì trung tâm. Chúng làm mất cân bằng trọng lượng gây nên sức nặng cho phần xương khớp phía dưới. Về lâu dài người béo phì kiểu này sẽ mắc nhiều bệnh tật về tim mạch lẫn xương khớp.
- Nếu mỡ tích tụ nhiều vào các vị trí mông, đùi, háng thì đây là dạng béo phì "quả lê". Nó còn được gọi là béo phì "phần thấp". Tuy nhiên người béo kiểu này sẽ ít gặp nguy cơ bệnh tật hơn so với kiểu béo phì "quả trứng".
- Trường hợp còn lại là mỡ phân tán đều trên các vùng cơ thể thì gọi là béo phì toàn thân.
4. Lời khuyên để cải thiện chỉ số BMI
Sau khi xem chỉ số BMI dù quá béo hay quá gầy đều gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của bạn. Chính vì thế bạn cần thường xuyên theo dõi trọng lượng cơ thể và có biện pháp khắc phục kịp thời. Theo đó thay đổi thói quen ăn uống, luyện tập thể thao chính là biện pháp hữu hiệu giúp bạn có được thân hình khỏe mạnh, cân đối.
Luyện tập thể dục thể thao
Mỗi ngày bạn bên dành ra khoảng 30 phút đến 1 giờ để thực hiện các bài tập vận động. Hãy tập với cường độ phù hợp với mục đích hướng tới chỉ số BMI lý tưởng . Theo đó ban đầu chưa quen bạn có thể chia nhỏ bài tập theo buổi sáng và chiều. Tuy nhiên cần duy trì tập đều đặn và liên tục để có được kết quả tốt.
Thực hiện chế độ ăn uống hợp lý, lành mạnh
Nếu xem chỉ số BMI thấy bình thường hoặc béo bạn hãy lập tức hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, nhiều đường. Thay vào đó là ăn nhiều rau xanh, trái cây. Lập kế hoạch kiểm soát khẩu phần ăn, chia nhỏ bữa ăn và tránh ăn nhiều 1 loại thực phẩm trong thời gian dài. Còn nếu bạn quá gầy hãy bổ sung thực phẩm nhiều protein, sắt, chất béo có lợi, vitamin, khoáng chất... để cân nặng dần cải thiện.
Uống đủ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày để cơ thể được thanh lọc, khỏe mạnh và dẻo dai.
Xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học
Stress, căng thẳng, mất ngủ có thể khiến bạn trở nên thèm ăn hoặc chán ăn. Đây là nguyên nhân gây béo phì hoặc gầy gò xanh xao. Chính vì thế bạn nên tập thói quen ngủ trước 11 giờ đêm. Ngủ đủ 8 tiếng và chỉ ngủ trưa 30 phút. Ngoài ra hãy giữ tinh thần luôn thoải mái, tích cực và vui vẻ.
Cách tính và xem chỉ số BMI trên đây sẽ giúp bạn kiểm soát và kịp thời khắc phục tình trạng cân nặng cơ thể của mình. Tin rằng các bệnh nguy hiểm sẽ không "gõ cửa" cơ thể nếu bạn thực hiện lối sống khoa học và có biện pháp giữ chỉ số BMI ở mức bình thường. Ngoài ra BMI cũng là thước đo tiêu chuẩn cho những ai mơ ước về thân hình lý tưởng. Chuyên mục Sức khỏe chúc các bạn cập nhật được kiến thức hữu ích, cải thiện sức khỏe thành công nhé!
Ngọc Hân
