Việc cho rằng trẻ nhỏ chưa biết gì hay tương tự như thế là những suy nghĩ sai lầm. Vì thực tế, trẻ 2 tuổi đã có thể tiếp nhận được rất nhiều thứ. Và dạy trẻ 2 tuổi cách cư xử là không quá sớm như các cha mẹ nghĩ.
Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về vấn đề này để giúp trẻ rèn luyện trở thành một quý ông thực thụ ngay từ nhỏ nhé.
1. Vì sao dạy trẻ 2 tuổi cách cư xử lại quan trọng
Chuyên gia về nghi thức Emily Post đã từng nói: “Cách cư xử là một nhận thức nhạy cảm về cảm xúc của người khác. Nếu bạn có được nhận thức đó, bạn sẽ có cách cư xử tốt. Bất kể bạn đang ở độ tuổi hay tầng lớp nào.”
Từ được nhấn mạnh ở đây là “nhận thức”.
Có lẽ không phải ai trong chúng ta cũng biết được rằng từ 18 tháng tuổi, một đứa trẻ bắt đầu hiểu rằng những người khác cũng có cảm xúc giống như mình. Vì vậy đây chính là lúc để chúng ta dạy trẻ rằng hành vi của chúng có ảnh hưởng đến người khác như thế nào. Tất nhiên, nói dễ hơn làm rất nhiều.
Chính vì vậy các cha mẹ cần phải học hỏi và kiên nhẫn, cũng như làm gương để dạy trẻ.
2. Những điều các cha mẹ cần lưu ý khi dạy trẻ 2 tuổi cách cư xử
Dưới đây là một số thực tế các cha mẹ cần lưu ý khi dạy trẻ 2 tuổi cách cư xử:
2.1. Cách cư xử tốt chính là thói quen tốt
Theo ông Robin Thompson, người sáng lập etiquette-network.com và Trường Robin Charm Charm ở Pekin, Illinois thì:
“Cư xử lịch sự là một phong cách sống. Không phải chỉ là thứ bạn thể hiện ở một đám cưới hay nhà hàng sang trọng. Điều quan trọng là bắt đầu sớm nhất có thể để cách cư xử trở thành thứ mà một đứa trẻ tự động làm dù bé ở nhà hay ở ngoài.”
2.2. Cư xử lịch sự sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng giao tiếp xã hội
Theo các chuyên gia, những đứa trẻ không được dạy cách cư xử khi ra ngoài xã hội sẽ phải chịu những bất lợi rõ rệt.
Một đứa trẻ xấu tính có xu hướng bị cả người lớn và những trẻ khác cho “ra rìa”. Trong khi trẻ em thường không để ý đến việc bạn mình có nói làm ơn hay không. Chúng thường không thích một đứa trẻ không biết chia sẻ, chờ đến lượt hay thay đổi phiên.
Theo Sheryl Eberly, mẹ của 3 đứa trẻ và là tác giả của cuốn “365 Manners Kids Should Know (365 cách cư xử mà trẻ nên biết)” thì:
“Đưa một đứa trẻ ra ngoài thế giới mà không biết cách xử sự đúng mực thì thật sự là vấn đề”
2.3. Học cách cư xử là một quá trình kéo dài suốt đời
Cũng theo cô Eberly thì trẻ sẽ không thể biết cách cư xử chỉ qua một đêm. Bạn cần dạy con từ từ. Hãy giới thiệu cho trẻ một kỹ năng giao tiếp xã hội mới mỗi tháng. Ví dụ bạn hãy dạy trẻ 2 tuổi của mình chào khi ai đó nói chuyện với con. Và bạn đừng quên khen ngợi khi trẻ làm như vậy. Hãy duy trì nhắc nhở trẻ thực hiện đối với mọi người.
Một điều quan trọng không kém là giúp trẻ giữ thái độ đúng mực. Không nhiều trẻ nhỏ có thể làm được điều này.
Bạn hãy dạy trẻ giữ thái độ tôn trọng đối với người khác khi họ đến thăm nhà. Dù đó là người mà trẻ sợ hay không thích. Ít nhất con biết chào hỏi và ngồi vào bàn ăn một cách vui vẻ trong một khoảng thời gian nhất định khi khách đến.
2.4. Cách cư xử của bạn chính là gương để trẻ học theo
Cách cư xử của bạn không chỉ giới hạn trong phạm vi: “vui lòng” và “cám ơn” trên bàn ăn hay trong nhà mình. Bạn hãy nghĩ xa hơn như vậy.
Hãy nghĩ theo cách này: Bạn cảm thấy thế nào nếu con mình chỉ thẳng vào một người ngồi xe lăn khi anh ấy/ cô ấy vô tình chắn đường con?
Trẻ sẽ học theo bạn rất nhanh. Vì vậy chính bạn phải học cách kiềm chế và cư xử đúng mực bất kì lúc nào. Sự thô lỗ cũng chính là một biểu hiện không đúng mực. Và bạn cần điều chỉnh ngay từ những điều nhỏ nhất nếu muốn dạy trẻ cách cư xử tốt.
2.5. Tính nhất quán rất quan trọng khi dạy trẻ 2 tuổi cách cư xử
Để rèn luyện được cách cư xử tốt trẻ cần trải qua rất nhiều lần thực hành và thời gian để củng cố. Vì vậy, bạn hãy đảm bảo rằng chính bạn, chồng và những người chăm sóc trẻ đều khuyến khích (hoặc không) đối với cùng một hành vi ở trẻ.
Nếu chồng bạn cho phép trẻ bỏ thừa thức ăn còn bạn thì không, trẻ sẽ bối rối và không biết làm thế nào là đúng.
3. Dạy trẻ 2 tuổi những cách cư xử đúng mực nào
Có 4 điều cơ bản mà bạn nên dạy trẻ 2 tuổi về cách cư xử, chúng bao gồm:
3.1. Dạy trẻ 2 tuổi cư xử đúng mực ở bàn ăn
- Yêu cầu : khi được 3 tuổi, trẻ sẽ ngồi ăn nghiêm túc tại bàn ít nhất 15-20 phút. Trẻ tự dùng muỗng/ nĩa và biết dùng khăn lau miệng khi ăn.
- Bạn nên làm gì : ngay từ khi trẻ tập ăn, bạn hãy dọn cho trẻ đĩa thức ăn với khẩu phần nhỏ. Bạn khuyến khích trẻ tự dùng muỗng xúc ăn và nhắc nhở khi trẻ ném đồ ăn đi. Bạn có thể nói với trẻ: “Chúng ta không ném đồ ăn xuống nền nhà nhé con. Nếu con không muốn ăn nữa, hãy nói “Không, con cảm ơn mẹ”. Có thể trẻ chưa nói được rõ ràng nhưng sẽ tiếp thu lời của bạn. Đến 2 tuổi, một số trẻ đã nói được khá nhiều từ. Cảm ơn, xin lỗi có thể đã nằm trong vốn từ lúc này của trẻ.
3.2. Dạy trẻ 2 tuổi nói làm ơn/ vui lòng và cảm ơn
- Yêu cầu : vào độ tuổi 2.5, trẻ có thể hiểu và áp dụng từ vào đúng ngữ cảnh.
- Bạn nên làm gì : khả năng nói của trẻ lên 2 rất khác nhau ở mỗi trẻ. Tuy nhiên bạn vẫn có thể dạy con nói làm ơn/ vui lòng và cảm ơn. Hãy nhắc nhở trẻ nếu con không nhớ bằng những câu nói theo từng tình huống cụ thể. Ví dụ như: “Mình sẽ nói gì khi nhận được một món quà con nhỉ?”. Hay “Mình sẽ nói gì khi người khác làm giúp việc gì con nhỉ?”
3.3. Dạy trẻ 2 tuổi biết chia sẻ
- Yêu cầu: trẻ 2 tuổi bắt đầu hiểu được khái niệm về sự chia sẻ, luôn phiên và đợi đến lượt. Mặc dù không phải lúc nào trẻ cũng thích thực hiện những việc này. Vì thế dạy trẻ 2 tuổi biết chia sẻ là điều khá cần thiết và quan trọng.
- Bạn nên làm gì : bạn hãy khuyến khích trẻ chia sẻ đồ chơi với bạn của con. Bạn có thể đưa cho trẻ hai món đồ chơi giống nhau và giúp con đưa một món cho bạn của bé.
3.4. Dạy trẻ 2 tuổi biết xin lỗi
- Yêu cầu : trẻ 2.5 đến 3 tuổi có thể hiểu khái niệm xin lỗi, dù lúc này con chưa tự giác nói điều này khi làm sai việc gì đó
- Bạn nên làm gì : khi trẻ đánh hoặc giật đồ chơi của bạn, bạn hãy ngăn trẻ lại hoặc dùng vẻ mặt nghiêm nghị nhắc nhở trẻ (nếu con đã thực hiện hành vi trên rồi). Bạn có thể nói: “Mình không đánh bạn nhé con, bạn sẽ bị đau đấy.” Sau đó, nhắc nhở trẻ xin lỗi bạn: “Khi mình làm ai đau, mình nói xin lỗi. Con xin lỗi bạn đi nào.”
4. Một số điều nhỏ bạn nên dạy trẻ 2 tuổi về cách cư xử đúng mực
Dạy trẻ 2 tuổi cách cư xử đúng mực không phải là việc dễ dàng. Nhưng điều đó cũng không có nghĩa là bạn không thể thực hiện. Bạn cần luôn ghi nhớ việc này là cả một quá trình, bạn và trẻ cần có thời gian. Để giúp cho những điều nhỏ nhặt – nhưng thực chất là nền tảng để hình thành thái độ và hành vi tốt ở trẻ – bạn có thể áp dụng một số mẹo sau:
- Dạy trẻ nhìn vào mắt người đối diện khi trò chuyện. Bạn có thể nói con nhìn xem mắt của người đó màu gì.
- Dạy trẻ trả lời khi người khác hỏi. Bạn hãy khuyến khích con trả lời ngay, và con hoàn toàn có thể nói “Con không biết”.
- Dạy con không nói xen vào khi người khác đang nói. Bạn có thể khuyến khích con kiên nhẫn hơn bằng cách đếm từ 1-5 hoặc lâu hơn trong khi đợi người khác nói xong.
- Dạy trẻ không cắt ngang hay làm phiền người khác trừ khi đó là tình huống gấp gáp ví dụ như bé hoặc bạn bè không khỏe và cần sử dụng nhà vệ sinh ngay. Trong trường hợp cần cắt ngang hoặc phiền đến người khác, ví dụ như cần dùng nhà vệ sinh khi trong đó đang có người, hãy nói vui lòng hay làm ơn.
- Dạy trẻ biết nói làm ơn và cảm ơn khi muốn hay cần một thứ gì đó và được giúp đỡ ở nhà người khác.
- Dạy trẻ biết hỏi chủ nhà khi muốn ăn/ uống/ sử dụng đồ dùng, nhà vệ sinh khi đến nhà người khác.
- Dạy trẻ biết xin lỗi khi làm bạn cùng chơi bị đau hay khi giành đồ chơi của bạn.
- Dạy trẻ biết chào và cảm ơn và khen ngợi (vì thức ăn ngon, thời gian chơi vui vẻ,…) trước khi rời nhà người khác.
Dạy trẻ 2 tuổi cách cư xử nghe có vẻ khá nghiêm trọng và không thể thực hiện. Vì theo suy nghĩ thông thường, 2 tuổi là độ tuổi trẻ còn quá nhỏ và chưa nhận thức được gì. Như đã đề cập ở trên, từ 18 tháng tuổi, trẻ đã bắt đầu nhận thức được cảm xúc của người khác. Vì vậy, việc cách dạy trẻ 2 tuổi về thái độ, hành vi đúng mực là điều có thể thực hiện được. Bạn hãy bắt đầu dạy trẻ sớm, và kiên nhẫn rèn luyện con. Chắc chắn rằng bạn sẽ ngạc nhiên với những gì mà bạn cùng con đạt được trong tương lai đấy.
Thep Parents
Lily Nguyễn lược dịch
